Jet lag – jak się z nim uporać? Porady Globtrotera!

Czym jest jet lag? Najkrócej mówiąc, to wynikający z nagłej zmiany strefy czasowej rodzaj dolegliwości pojawiających się w czasie długich podróży. Najbardziej dotkliwe skutki ma wtedy, gdy przekraczamy co najmniej 3 strefy czasowe. Jeśli lecimy na wschód, jet lag odczujemy bardziej, niż podążając na zachód. Jest to bowiem kierunek, który "skraca dobę", a nasz organizm lepiej radzi sobie ze zmianą, gdy dzień się "wydłuża" niż wtedy, gdy się "skraca". Swój największy jet lag przeżyłem właśnie podczas podróży do Azji.

Do głównych objawów jet lagu należą: kłopoty ze snem, trudności z koncentracją, migreny, zaburzenia apetytu, uczucie senności i ogólne zmęcznie. Wynikają one w dużej mierze z zaburzenia procesów fizjologicznych zależnych od rytmu dnia i nocy, czyli wydzielania hormonów odpowiedzialnych za sen i pobudzenie: melatoniny (hormonu snu) oraz kortyzolu (hormonu stresu).

Jak zmniejszyć objaw zmiany stref czasowych?

• Przede wszystkim, przed podróżą spróbuj się porządnie wyspać i wypocząć.
• Zadbaj o ciepłe i wygodne ubranie, nigdy nie leć w japonkach - na pokładzie samolotu często bywa zimno od klimatyzacji.
• Przed podróżą i w jej trakcie nie przejadaj się. A jeżeli nie jesteś głodny, zrezygnuj z posiłków podawanych w w samolocie.
• Przestaw zegarek na nowy czas tuż po wejściu do samolotu.
• Postaraj się spać w trakcie lotu. Aby to sobie ułatwić, nie zapomnij o zabraniu stoperów i maski. Czekają cię przesiadki? Wykorzystaj je na relaks.
• Nie możesz zasnąć? Raczej nie faszeruj się proszkami nasennymi lub melatoniną. Początkowo pomogą, ale ostatecznie jeszcze bardziej rozregulują rytm organizmu. Senność na pewno spowoduje za to zjedzenie dania z węglowodanami.
• Pij dużo wody (suche powietrze w samolocie może pogłębić jet lag) oraz unikaj nadmiernej ilości alkoholu i kofeiny.
• W miejscu docelowym korzystaj ze światła dziennego - przyspieszy to adaptację do nowych warunków.
• Możesz skorzystać również z jednej z aplikacji, które mają pomóc przystosować organizm do nowych stref czasowych. Kilka dni przed datą podróży musisz wprowadzić szczegółowe dane: miejsce, w którym aktualnie się znajdujesz, cel i datę planowanej podróży. Aplikacja wyliczy czas potrzebny do przestawienia zegara biologicznego – wybudzając cię wcześniej ze snu lub sugerując drzemki.
• Lecącj liniami Finnair możesz również wypróbować oferowane w klasie biznesowej urządzenie zwalczające jet lag. Włożone do uszu diody emitują specjalne światło, które stymulują obszary mózgu odpowiedzialne za zmęczenie.

Przy tym wszystkim pamiętaj, że podróż na wschód wymaga odmiennej formy przystosowywania się do nowej rzeczywistości czasowej niż podróż na zachód.

Gdy zmierzasz na wschód, przed wylotem pójdź wcześniej spać. Po wejściu na pokład samolotu również spróbuj jak najszybciej zapaść w sen (dzięki temu nie będzie ci się chciało spać zaraz po przylocie). Wypicie buteleczki wina bądź puszki piwa zdają się dobrym pomysłem, o ile nie przesadzisz – za duże spożycie alkoholu może skutkować odwodnieniem.

Gdy lecisz na zachód, zastosuj odwrotną strategię. Spróbuj powstrzymać sen jak najdłużej się da, dzięki czemu nie będziesz mieć kłopotów z zaśnięciem na miejscu. Rezerwując lot, wybierz ten w popołudniowych godzinach, a w jego trakcie raczej nie sięgaj po alkohol. Po dotarciu na miejsce przemęcz się do wieczora i dopiero wtedy połóż się do łóżka. Jeśli chcesz szybko pokonać jet lag, zmuś się do tego, by nie zasnąć w ciągu dnia, nawet jeśli jesteś bfardzo zmęczony.

Z własnego doświadczenia wiem, że nie ma skutecznego lekarstwa na zmęczenie spowodowane zaburzeniami rytmu dobowego. Jet lagu nie unikniesz, musisz go przetrzymać i jak najszybciej (zazwyczaj zabiera to 3 dni) przystosować się do nowych warunków. Innymi słowy - w miejscu pobytu na śniadanie zjedz śniadanie, nawet jeśli w domu czekałaby na ciebie kolacja.

Michał Stolarewicz – 30-letni absolwent dziennikarstwa, uzależniony od podróżowania i latania samolotami (50 krajów i 140 lotów). Zakochany w Warszawie i Meksyku. Autor Bloga Globtrotera, jego dokonania możecie śledzić również na Facebooku.