Najciekawsze zamki na Szlaku Orlich Gniazd

Na Szlaku Orlich Gniazd znajduje tak wiele ciekawych miejsc, że na ich poznanie warto poświęcić przynajmniej weekend. Do większości proponowanych przez nas zamków bez problemu dojedziecie samochodem. Ale jeśli macie więcej czasu, to rower będzie o wiele lepszym pomysłem. Szlak rowerowy jest bowiem dobrze oznakowany i biegnie zarówno asfaltowymi, jak i polnymi drogami wśród jurajskich wzgórz, łąk i pól.

Podróż Szlakiem Orlich Gniazd można zacząć w miejscowości Olsztyn w pobliżu Częstochowy. Trudno przeoczyć malownicze ruiny potężnego niegdyś zamku. Warownia została wzniesiona w drugiej połowie XIII wieku i przez kilkadziesiąt lat należała do biskupów krakowskich, a później przeszła na własność króla. To właśnie Kazimierz Wielki rozbudował zamek, który w okresie swojej świetności składał się z dwóch przedzamczy oraz zamku dolnego, środkowego i górnego, a do środka prowadził most zwodzony oraz brama.

Jak wiele innych warowni na szlaku, również ta olsztyńska nie oparła się zębowi czasu. Upadek zamku zaczął się jeszcze przed najazdem szwedzkim.

Zamek w Bobolicach

Decyzję o budowie zamku w tej okolicy podjął Kazimierz Wielki, włączając go do systemu obronnego granic swojego państwa. Warownia stanęła na skalistym wzgórzu – aby wejść do środka, trzeba było pokonać most zwodzony. Za obronnymi murami zwieńczonymi blankami znajdowała się część mieszkalna i baszta.

Zamek wiele razy przechodził z rąk do rąk, ucierpiał też wskutek wojen i kilkukrotnych najazdów, a po potopie szwedzkim popadł w ruinę. Jednak historia zamku w Bobolicach ma szczęśliwe zakończenie. Po długiej rekonstrukcji wrócił bowiem do stanu z czasów największej świetności – obecnie znajduje się tu hotel i restauracja, ale osoby, które chciałyby zobaczyć zabytek także są w nim mile widziane.

Zamek w Mirowie

Niedaleko Bobolic znajduje się miejscowość Mirów, gdzie bez trudu znajdziecie ruiny dawnego zamku króla Kazimierza. Wybudowano go w XIV wieku w miejscu starszego drewnianego grodu obronnego. Największe zmiany w wyglądzie zamku nastąpiły, gdy przeszedł na własność rodu Myszkowskich. Gmach zyskał nowe kondygnacje oraz mieszkalną wieżę – nawet dzisiaj strzeliste ruiny robią wrażenie na oglądających je turystach.

Kiedy doszło do upadku zamku? Zła passa rozpoczęła się od zdobycia go przez arcyksięcia Maksymiliana Habsburga, a ostatecznym ciosem był potop szwedzki i opuszczenie warowni przez dotychczasowych mieszkańców. Biorąc pod uwagę, że zamek był traktowany przez mieszkańców okolicznych wsi jako źródło darmowego budulca, to zachował się w całkiem dobrym stanie. Jest też pozytywna wiadomość. Obecni właściciele planują odbudowę oraz udostępnienie mirowskiej warowni zwiedzającym.

Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu

Teraz udajemy się do miejscowości Podzamcze, gdzie znajduje się Zamek Ogrodzieniec (na zdjęciu głownym). Pomysłodawcą jego budowy był Kazimierz Wielki, jednak wspaniały wygląd to zasługa późniejszych właścicieli – wpływowego i bogatego rodu Bonerów. W XVI wieku zdecydowali o przebudowie zamku. Mieli ambicję stworzenia rezydencji dorównującej Wawelowi i swego czasu Ogrodzieniec do takich należał. Przebudowany zamek utrzymany był w renesansowym stylu, a jego wnętrza urządzono z dużym przepychem.

Niestety, pożary i wojny przesądziły o losie wyjątkowej budowli, a dzieła zniszczenia ponownie dopełnili ludzie, którzy traktowali ją jako źródło materiału budowlanego. Obecnie zamek jest jedną z największych atrakcji okolicy – organizowane tu wydarzenia oraz imprezy tematyczne skutecznie przyciągają turystów.

Zamek Pilcza w Smoleniu

Smoleński zamek góruje nad całą okolicą – wzrok przyciąga szczególnie jego charakterystyczna wieża. Przeprowadzone w tym miejscu badania archeologiczne ujawniły, że wzgórze zamkowe było zamieszkane jeszcze przed naszą erą, natomiast kamienna warownia stanęła w miejscu o wiele starszej, drewnianej. Nieduży zamek był systematycznie powiększany i do niewielkiej bryły z wysoką wieżą dobudowano jeszcze dwa zamki dolne.

Właściciele Zamku Pilcza mieli duże znaczenie w średniowiecznej Polsce. Jedną z jego pań była trzecia żona Władysława Jagiełły, a późniejszych gospodarzy odwiedzał Biernat z Lublina. Kamienna warownia na wzgórzu zrobiła się jednak za mała dla ówczesnych właścicieli. Postawili więc nowy, bardziej okazały zamek. Ale w tym miejscu historia budowli się nie kończy – w planach było między innymi utworzenie tu klasztoru, ostatecznie powstała fabryka śrutu.

Zamek w Rabsztynie

W Rabsztynie zobaczycie kolejne warte uwagi miejsce. Oryginalny zamek z wysoką wieżą wybudowano w XIV wieku. Średniowieczna warownia zmieniała właścicieli, a każdy dodawał do niej coś od siebie. Z biegiem czasu dobudowano więc dolny zamek, zmieniono też charakter obiektu, przekształcając go w barokową rezydencję.

Twierdza została zniszczona podczas potopu szwedzkiego, a później popadała w coraz większą ruinę. Dzieła zagłady dopełnili poszukiwacze skarbów, którzy wysadzili górującą nad zamkiem wieżę. Od kilku lat widać jednak pozytywne zmiany – mury są zabezpieczane i odbudowywane, zrekonstruowano też bramę oraz mosty.

Zamek Tenczyn należał do najpiękniejszych rezydencji magnackich w Polsce. Został wybudowany na początku XIV wieku przez Andrzeja Tęczyńskiego. Warownia miała cztery wieże, otaczały ją mury obronne, a dostępu broniła dodatkowo wieża przedbramna. Później zamek został przebudowany w stylu renesansowym – nie zapomniano jednak o jego obronnym charakterze. Właściciele dodali do umocnień bastiony oraz barbakan. Gdy Polskę najechali Szwedzi, zamek był długo przez nich oblegany. Mimo, że został poddany nie oszczędzono go – złupiono, a potem jeszcze podpalono. Kolejny pożar skutecznie zniechęcił do odbudowy zamku. Jednak nawet jego pozostałości robią wrażenie na turystach, którzy zaglądają do Rudna.

Zamek w Pieskowej Skale

Wśród malowniczych wapiennych skał i urzekającej przyrody Doliny Prądnika znajduje się jeden z najpiękniejszych zamków na szlaku. Za panowania Kazimierza Wielkiego mieściła się tu gotycka strażnica. Aż do początku XVII wieku Pieskowa Skała należała do rodu Szafrańców, którzy nadali jej renesansowego wygląd. Gdy właścicielem zamku został Michał Zebrzydowski, dodatkowo ufortyfikował swoją siedzibę.

Pożary i zniszczenia to nic obcego polskim zamkom, jednak Pieskowa Skała zawsze podnosiła się z klęsk. Warto więc zapisać to miejsce pośród innych, godnych odwiedzenia – tym bardziej, że dzisiaj mieści się tam jedna z filii Muzeum Zamku Królewskiego na Wawelu.

Zamek w Ojcowie

Niedaleko Zamku Pieskowa Skała znajduje się kolejna ważna budowla. Jej powstanie łączy się z osobą króla Kazimierza Wielkiego, który przebudował istniejącą w tym miejscu drewnianą warownię. Zamek w Ojcowie należał najpierw do dóbr królewskich, ale później przeszedł na własność rodziny Korycińskich, a następnie Warszyckich i Załuskich. Wojny i rozbiory doprowadziły do ruiny zamku. W wieku XIX podejmowano prace konserwatorskie, które kontynuowała dyrekcja Ojcowskiego Parku Narodowego.

Z oryginalnego zamku zachowały się tylko resztki murów obronnych, brama wjazdowa, wieża oraz część mieszkalna. Jest to również miejsce, z którego można oglądać widok na malowniczą Dolinę Prądnika.

Zamek na Wawelu

Rezydencję polskich królów po prostu trzeba umieścić wśród najciekawszych miejsc na Szlaku Orlich Gniazd. Wzgórze Wawelskie było zagospodarowane już w XI wieku – później tamtejsza rezydencja była sukcesywnie powiększana. Gdy Kraków został stolicą Polski, romański kasztel rozwinął się jeszcze bardziej: dobudowywano kolejne obiekty, wzniesiono też mury obronne. Kolejne wieki, to dalszy rozwój krakowskiego zamku, dzięki czemu w jednym miejscu zobaczycie mieszankę różnych stylów architektonicznych – najbardziej dominujący jest nurt renesansowy. Zawdzięczamy to wielkiej przebudowie, które miała miejsce podczas panowania króla Zygmunta Starego.

Obecnie na Wawelu mieści się muzeum. Aby obejrzeć wszystkie zgromadzone dzieła, skarby oraz zabytkowe wnętrza (z wyjątkową Kaplicą Zygmuntowską na czele), z pewnością trzeba na to poświęcić więcej niż jeden dzień.