Turcja - Kas i okolice
Niegdyś mała wioska rybacka, jest dzisiaj ok. 8-tysięczne Kas jednym z kurortów na wybrzeżu Morza Śródziemnego. Na szczęście nie bardzo jeszcze popularnym i przez to nie tak nowoczesnym, hotelowym i nachalnym jak inne.
Kas stanowi dobrą bazę dla wypadów do okolicznych starożytnych ruin i pięknych rejsów wzdłuż wybrzeża. W końcu możemy tu po prostu kilka dni odpocząć, zwłaszcza że znajdziemy w Kas kilka starożytnych zabytków – pozostałości po antycznym mieście Antifellos. Warto też udać się na pieszą wycieczkę wzdłuż ostro i malowniczo wcinającego się w morze cypla wybiegającego naprzeciw greckiej wyspie Kastellorizo (tur. Meis).
Turcja - miejsca w Kas, które warto zobaczyć
Do zwiedzenia nie ma tu zbyt wiele; jest antyczny teatr oraz kilka grobowców licyjskich, w tym większość wykutych w skale. Bardzo dobrze zachowany teatr znajduje się u wrót cypla, przy Hastane Cad., ok. 500 m na zachód od przystani (zwróceni do morza przodem, kierujemy się w lewo). Budowla wciśnięta została w zbocze ok. I w. p.n.e., a przebudowa nastąpiła w II w. Teatr w 26 rzędach mógł pomieścić 4000 widzów, a tym zajmującym dolny rząd nie przeszkadzał budynek sceniczny (skene), ponieważ nigdy go nie było. Z teatru rozciąga się piękny widok na zatokę i grecką wyspę; to ponoć jedyny antyczny teatr w Turcji, którego audytorium skierowane jest prosto w stronę morza.
Nieco dalej na wzgórzu stoi tzw. dorycki grobowiec datowany na IV w. p.n.e. Jest to wielki głaz, wyrzeźbiony na kształt domu, na którego rogach znajdują się płytkie pilastry. Otoczone rzeźbieniem wejście, wysokie na ok. 1,8 m, było zakryte kamiennymi drzwiami. W środku znajdują się reliefy przedstawiające tancerki. Na wzgórzu jest jeszcze kilka innych grobowców.
Wracając w stronę centrum, łatwo dostrzeżemy kamienne ściany po prawej stronie drogi (stąd już niedaleko do przystani), za którymi są ukryte pozostałości niezidentyfikowanej świątyni greckiej. Składała się z tylko jednego pomieszczenia, stojącego na niedużym podwyższeniu. Datowana na I w. p.n.e., świątynia trzy stulecia później została przebudowana.
Po powrocie do miasta idziemy obok meczetu prosto i przed biurem informacji turystycznej skręcamy w lewo i od razu w prawo w Uzuncarsi Cad. W ten sposób trafimy do licyjskiego grobowca, tzw. sarkofagu lwa (lub królewskiego), datowanego na IV w. p.n.e. Z jego boku znajduje się nieodszyfrowana do dziś, ośmiowierszowa inskrypcja w języku licyjskim. Po bokach zadaszenia widać cztery lwie głowy, po dwie z każdej strony. Ostatnią atrakcją jest kilka licyjskich grobowców skalnych leżących na wzgórzu w północno-wschodniej części miasta. Od sarkofagu królewskiego dotrzemy tam, idąc prosto, a następnie, na końcu placyku, skręcając w lewo.
Wybrzeże w Kas jest zdominowane przez schodzące prosto do wody skaliste wzgórza, co nie oznacza, że nie można się kąpać. Najprzyjemniejsze miejsca do pływania leżą na zachód od przystani jachtowej (zwróceni do niej twarzą, musimy kierować się w prawo). Inne plaże w Kas znajdziemy na wschód od przystani – Kucuk Cakil Plaji, oraz odległą jeszcze bardziej w tym kierunku o 1,5 km Buyuk Çakil Plaji (ta jest już piaszczysta i stoi przy niej kilka prostych lokant). W dalszych okolicach Kas nie brakuje jednak plaż o złocistym, drobnym piasku.
Do popularnej i rzeczywiście pięknej plaży Kaputas leżącej nad zatoką, przy górskim wąwozie, schodzi się po prawie 200 stopniach. Kaputas jest odległe od Kas ok. 20 km na zachód; dojedziemy tam dolmuszem z dworca autobusowego. Inną możliwością jest plaża przy ruinach Patary (ok. 30 km na zachód od Kas), będąca miejscem lęgowym żółwi morskich. Tam również dostaniemy się dolmuszem.
Turcja - okolice Kas
Kto lubi dalekie wycieczki piesze, coś w rodzaju trekkingu, może się wybrać na proponowane w biurze informacji turystycznej trasy. Pierwsza wiedzie przez cypel-półwysep w kierunku zachodnim (za teatrem), zajmując 2,5 – 3 godz. Widoki są wspaniałe. Druga propozycja jest częścią osławionej w tym regionie tzw. drogi licyjskiej, czyli oznakowanego szlaku górskiego, prowadzącego również przez antyczne ruiny. Zaczyna się w środku miasta, prowadzi koło widocznej na wzgórzu postaci wspinającego się Ataturka, następnie przez góry i wioskę Cukurbag do starożytnego miasta Fellos.
Wracając, możemy wejść na asfaltową drogę (idziemy w stronę wioski Pinarbasi) i łapać dolmusz do Kas lub ryzykując nieco, że zastanie nas noc, spróbować wrócić pieszo. Trzecia trasa to również część drogi licyjskiej, ciągnąca się tym razem na południe, wzdłuż wybrzeża, do miejsca zwanego Limanağızı. Wycieczka tam i z powrotem zajmie ok. 3 godz. Dokładnie opisane trasy (w języku angielskim) wraz z kiepską mapką dostaniemy w biurze informacji turystycznej.
Kas jest dobrą bazą dla zwiedzania starożytnych ruin położonych blisko morza albo – uwaga! – w samym morzu. Najpopularniejszym miejscem, dokąd przybijają statki wycieczkowe, jest leżąca na wschodzie wyspa Kekova, przy której znajdują się ruiny częściowo zatopionego antycznego miasta zwanego po prostu Batik Sehir (Zatopione Miasto). Rejs kosztuje ok. 10 USD od osoby (należy pytać przy przystani) i oprócz zwiedzenia wyspy Kekova obejmuje jeszcze wizytę w naprzeciwległej wiosce Uçağiz z ruinami starożytnej licyjskiej Teimiussy, której część również zalana jest przez Morze Śródziemne.
Obok znajdują się jeszcze pozostałości innego miasta – Simenie (dzisiaj Kalekoy), gdzie na wąskim cyplu widać ruiny średniowiecznej twierdzy bizantyńskiej. Inną opcją jest wyprawa statkiem na zachód w kierunku plaży Kaputaş, przy której w skałach można podziwiać tzw. *Błękitną Jaskinię *(Mavi Magara). Jaskinia ma 50 m długości, 40 m szerokości, a wysoka jest na 15 m, dlatego mogą wpływać do niej łodzie.
Również amatorzy nurkowania głębinowego znajdą w Kas coś dla siebie. Przy przystani, na pokładzie jachtów, działa kilka firm organizujących nurkowanie i szkolenia. Nurkowanie w okolicach zatopionych miast jest wprawdzie zabronione, ale z grupą zorganizowaną udaje się niekiedy tam dotrzeć. Poza tym w głębinach morskich niedaleko Kas są ukryte zatopione okręty, wśród których pływają różnokolorowe ryby. Ponieważ w Patarze i na okolicznych plażach składają jaja żółwie morskie _ caretta caretta _, istnieje szansa, że któregoś z nich spotkamy. Delfiny też tu czasem zaglądają.