Pojezierze Drawskie - skarby Starego Drawska

Dawna osada słowiańskich Drawian znajdowała się na półwyspie, a może nawet wyspie zwanej Drahim. Gród został spalony w połowie XII wieku, prawdopodobnie podczas wyprawy Bolesława Krzywoustego na Pomorze. Opustoszały na wiele dziesięcioleci obszar stał się z czasem własnością zakonu templariuszy.

Ten owiany legendami (m.in. o wielkich ukrytych skarbach) zakon rycerski na Dolny Śląsk w 1225 roku sprowadził Henryk Brodaty. Z czasem templariusze stworzyli na ziemiach polskich kilkanaście komandorii. Czaplinek i okoliczne dobra nadał zakonowi książę wielkopolski, Przemysł II. Główne siedziby zakonu, zwanego po łacinie Fratres Militiae Templi, znajdowały się w Ziemi Świętej. Po ich stracie zakonnicy przenieśli się na Cypr, a następnie do Francji. Zamożny, zwolniony z podatków, zajmujący się pożyczaniem pieniędzy (także władcy Francji) w zastaw za ziemię, o ambicjach stworzenia własnego państwa, a podporządkowany papieżowi zakon popadł w konflikt z Filipem IV Pięknym.

Templariuszy aresztowano pod zarzutem herezji 13 października 1307 roku. Wielu zakonników zginęło w trakcie tortur, przywódcy z wielkim mistrzem Jakubem de Molay na czele po procesie zostali spaleni na stosie, majątki we Francji skonfiskowano. Ulegając naciskom króla Francji, papież Klemens V w 1312 roku rozwiązał zakon, przekazując jego dobra joannitom.

Gospodarz zamku: Zbigniew Mikiciuk
0 504 150 817
drahim@drahim.pl
www.drahim.pl

*Zamek Drahim *
Joannici zapewne już niedługo po objęciu wyspy Drahim wystawili tu prowizoryczną warownię o konstrukcji szkieletowej. Murowany zamek powstał w latach 1360–1366. Wjazd, wzmocniony wysuniętą wieżą bramną, znajdował się od strony północnej, budynek mieszkalny ulokowano przy kurtynie południowej. Na podwórzu zamkowym znajdowała się studnia i poidło dla koni. Od reszty lądu zamek był odcięty dwiema fosami, a stoki zamkowego wzgórza wyłożono kamiennym brukiem, aby uchronić je przed osypywaniem. Gdy w 1366 roku Kazimierz Wielki przejął zamek joannitów w Czaplinku, Drahim stał się siedzibą baliwatu (jednostki administracyjnej wyższej niż komandoria). Dwa lata później także i tę ziemię włączono do Królestwa Polskiego, zostawiając jednak joannitom zamek jako lenno.

Rycerze w habitach wykorzystywali dogodne okazje dla umocnienia swej niezależności wobec władców polskich. Gdy próbowali całkowicie się usamodzielnić, w 1407 roku wojska polskie po trzydniowym oblężeniu zdobyły zamek i usunęły stąd joannitów na zawsze. Król Władysław Jagiełło ulokował tu siedzibę starostwa grodowego. Starostowie przebudowali warownię, budując od zachodu jednopiętrowy tzw. dom starosty, a od wschodu budynek nazywany domem pomocnika starosty. Zewnętrzny obwód murów wzmocniono drewnianymi wieżyczkami, na dziedzińcu powstały zabudowania gospodarcze i wartownia. W XVI wieku wzniesiono ziemne wały, których naroża chroniły półkoliste basteje.

Zamek Drahim, odbity podczas potopu szwedzkiego z rąk Szwedów przez Stefana Czarnieckiego, na mocy traktatu bydgoskiego oddano w zastaw elektorowi brandenburskiemu za równowartość 120 tys. talarów reńskich (1657). Dopiero jednak po śmierci starosty drahimskiego, Stefana Potockiego – hetmana wielkiego koronnego, Brandenburczycy zdołali przejąć warownię (1668).

W 1759 roku podczas wojny siedmioletniej niewielka pruska załoga nie obroniła się przed wojskami rosyjskimi, a Rosjanie zniszczyli zamek. Głównym powodem wojny i sławnego odwrócenia przymierzy była „najbardziej doniosła w skutkach zdobycz terytorialna” w XVIII stuleciu – podbój Śląska przez Fryderyka II. Przeciw Prusom (i Anglii), obok Saksonii, Szwecji i Rosji, wystąpiły wspólnie Francja i Austria. Prusy uratował „cud domu brandenburskiego” – zmiana na tronie rosyjskim. Śmierć cesarzowej Elżbiety (1762) pozwoliła Fryderykowi II odzyskać zajęte przez sojuszników terytoria.

Zamek nie został już nigdy zrekonstruowany, choć początkowo znajdowała się tu siedziba ziemskiego urzędu podatkowego. Budowla popadła w ruinę, a kamieni i cegieł z rozbiórki użyto do budowy pobliskiego kościoła. W 1818 roku władze pruskie sprzedały pozostałości zamku prywatnemu właścicielowi. Przejęty po II wojnie światowej przez państwo polskie, w latach 90. trafił znów w prywatne ręce.

Lato z historią
Na zamku Drahim w sezonie letnim we współpracy z gminą i bractwami rycerskimi organizowany jest cykl imprez historycznych „Lato z historią”. Przykładowo w 2007 roku w dniach 11–12 sierpnia Puszkarze Księcia Kazimierza V Szczecińskiego przygotowali inscenizację na wzór widowiska teatralnego z udziałem 60 osób i – oczywiście – z wykorzystaniem artylerii, która prezentowała wojskowość epoki 1350–1450. Była to już druga edycja tego widowiska, z pewnością nie ostatnia.

*700-lecie ciszy Zakonu Templariuszy *
Owiany legendami tajemniczy zakon rycerski po 700 latach spotkał się ponownie na drahimskim zamku – aby przerwać ciszę, która zapadła po aresztowaniu i śmierci jego przywódców (1307). Trzydniowy turniej (12–14 października 2007) połączony był z inscenizacjami, koncertami i warsztatami muzyki dawnej oraz z uroczystą biesiadą rycerską.

*600-lecie Starostwa Drahimskiego *
Organizatorzy nie zapominają o polskich tradycjach regionu – starostwa należącego niegdyś do województwa poznańskiego. Na zamku znajduje się ekspozycja dawnej broni, której szczególną oprawę nadają pokazy walk rycerskich i zabaw plebejskich. W programie trzydniowych obchodów 600-lecia starostwa (6–8 lipca 2007 roku) znalazły się inscenizacja szturmu na zamek (1407), jarmark średniowieczny, a także konferencja „Między joannitami, Krzyżakami, Brandenburczykami i Pomorzem” w kościele św. Trójcy w Czaplinku, podkreślająca złożone dzieje Drahimia, Czaplinka i okolic.

*Noc Kupały *
W Noc Świętojańską Drużyna Wojów Grodu Wałcz - Bractwo Rycerzy Bezimiennych organizuje imprezę przypominającą tradycyjne obrządki słowiańskiego święta związanego z letnim przesileniem słońca. To święto ognia, wody, Słońca i Księżyca, urodzaju, płodności, radości i miłości – gwarantowana jest więc wesoła zabawa. Podczas Nocy Kupały na przybyłych gości czeka wiele atrakcji, m.in. skoki przez ognisko i turnieje dla wszystkich.

Okolica *
*Czaplinek – pozostałości zamku templariuszy (później joannitów) z XIII wieku; resztki murów miejskich; gotycki kościół św. Trójcy, przebudowany w 1725 roku; kilkadziesiąt zabytkowych kamieniczek z XIX i XX stulecia.
Połczyn Zdrój – jedno z najstarszych uzdrowisk na ziemiach polskich; zamek z XIII wieku, przebudowywany w XVI i XVIII stuleciu; kościół parafialny pod wezwaniem NMP z 1343 roku.
Złocieniec -pozostałości zamku rycerskiego z XIV wieku; kościół gotycki z wieżą neogotycką z 1875 roku.

Seria: Miejsca niezwykłe Tytuł: Zamki, turnieje, rycerze Autor: Paweł Komorowski, Jarosław Kurkowski