Alpejska harmonia żywiołów

Francuski region Rodan-Alpy, usytuowany przy granicy ze Szwajcarią i Włochami, łączy w sobie potęgę gór i uzdrawiającą moc wody, które idealnie harmonizują w otoczeniu czystego górskiego powietrza i nieskażonego piękna przyrody, dając nieskrywaną radość każdemu, kto z nimi obcuje.

Majestatyczne szczyty i łagodne wzniesienia pełne malowniczych wąwozów i skalnych urwisk otaczają rozległe winnice, pachnące pola lawendy i gaje oliwne, dające przedsmak śródziemnomorskich uroków. Region osławiony przez trzykrotnie odbywające się tu zimowe igrzyska olimpijskie obejmuje największy obszar narciarski świata, co czyni go jednym z najpopularniejszych centrów białego szaleństwa.

Wodny raj dla duszy i ciała

Jednak nie tylko góry i zimowe atrakcje przydają mu renomy, przyciągając tych, których już urzekła magia regionu, i tych, którzy na własnej skórze chcą doświadczyć alpejskiej idylli wśród stoków, łąk i bajecznych akwenów.

Alpejskie jeziora należą do największych we Francji, a i uroku nie sposób im odmówić. Położone na granicy ze Szwajcarią Jezioro Genewskie to wręcz małe morze otoczone szczytami i kurortami, tworzącymi małą riwierę, chętnie odwiedzaną przez kuracjuszy. Annecy z pełną kanałów miejscowością imienniczką przywodzi na myśl Wenecję, a Bourget - największe naturalne jezioro we Francji - kusi kuracjami i odnową biologiczną w licznych miejscowościach uzdrowiskowych na nabrzeżu, jak choćby XIX-wieczne miasto wód Aix-les-Bains, obdarowujące gości w zamian za wizytę niezwykłą, romantyczną atmosferą. Kurorty termalne to prawdziwy wabik na licznie przybywających turystów, gotowych pozostawić znaczne sumy za pobyt w prestiżowych kąpieliskach, które oferują zdrowie i ukojenie dla ciała i ducha.

Do najsłynniejszych kurortów kojarzonych z wodami mineralnymi należą położone nad Jeziorem Genewskim: Thonon-les-Bains oraz Evian z legendarnym Hotelem Royal, który niegdyś upodobały sobie koronowane głowy państw, a dziś nie mniej chętnie odwiedzają sławy z kręgów polityki i show-biznesu, przybywające odetchnąć świeżym powietrzem i oddać się zabiegom reperujących zdrowie i urodę. Coraz częściej serca turystów podbijają kurorty nowej generacji, które skutecznie łączą wodne zabiegi lecznicze z relaksem i technikami medytacji oraz rozrywką. Obok klasycznych terapii przebojem wkraczają nowe, odpowiadające potrzebom czasu: przywracające sen i zwalczające stres, które można przetestować w Saint Gervais lub Divonne-les-Bains. W Allevard-les-Bains w okolicach Grenoble i Chambery królują zabiegi termalne, idące w parze z chińską medytacją: joga, chińskie masaże, buddyjskie techniki oddychania.

Oczywiście wszechobecna w regionie woda to nie tylko troska o ciało i kondycję za sprawą wód mineralnych i hydroterapii, lecz także wszechstronna aktywność za sprawą całej gamy sportów na taflach jezior, w nurtach rzek i rwących potokach górskich, od raftingu i kajakarstwa, również w wersji canoe-kajak, przez żeglarstwo i surfing, po niezwykle popularne wędkarstwo, przybierające niekiedy niecodzienną formę połowów z helikoptera, któremu sprzyja bogactwo ryb.

Czyste piękno natury

Wodne atrakcje to zaledwie jedna z odsłon tego niezwykłego obszaru. Ze względu na liczbę pól Rodan-Alpy to drugi najważniejszy region golfowy we Francji. Szlaki winne wiodą przez krainy, w których powstaje od wieków produkowany trunek z hodowanych z troską gron. Z biegiem Saony ciągną się winnice Beaujolais z łanami dojrzewających w słońcu winorośli, wioskami z typową dla regionu zabudową ze złocistego kamienia i opuszczonymi chatami używanymi dawniej przez hodowców winorośli. Na przeciwległym brzegu rzeki znajdziemy pejzaż zgoła odmienny. La Dombes określa się krainą tysiąca stawów, choć to krzywdzące, bo jest ich około 1600.

Gratką dla miłośników natury w najczystszej postaci jest 39 rezerwatów przyrody i 8 parków przyrodniczych, w tym 6 regionalnych i 2 narodowe. Niższe pasma gór kryją tajemnicze jaskinie pełne urokliwych zakamarków. Warto odwiedzić słynne Avens, Chauvet z licznymi malowidłami skalnymi, będącymi cennym świadectwem prehistorii, i Choranche - jedną z najpiękniejszych w Europie jaskiń w obrębie płaskowyżu Vercors. Ten tworzy największy rezerwat we Francji, zadziwiający bogactwem orchidei, których jest tu ponad 50 odmian, z obuwnikiem pospolitym na czele, największym w Europie i zachwycającym żółto-zieloną kolorystyką. Spacery wśród parowów, kotlin i skalnych grot umila zapach i widok niezwykłej roślinności: tymianku, szarotki alpejskiej, dzikich tulipanów i storczyków. Do podziwiania fauny warto wybrać rezerwat w Sixt w Górnej Sabaudii, którego piękny krajobrazowo teren urzeka rozmaitością widoków. Cyrki lodowcowe sąsiadują tu z wodospadami i zapierającymi dech urwiskami, po stokach przemykają kozice górskie i
koziorożce alpejskie, a nad głowami wędrowców, przelatujące niekiedy ptaki drapieżne. Naturalnym siedliskiem koziorożców alpejskich jest też park narodowy La Vanoise, w którym żyje ich około 2 tys. Co roku park odwiedza 820 tys. osób, kuszonych górskimi wycieczkami, nieskalanym pięknem natury i magią okolicznych wiosek, będących ostoją dziedzictwa kulturowego. Często odwiedzają osadę Ecot, położoną wśród górskich pastwisk, i starą wioskę Bonneval-sur-Arc, którą uważa się za jedną z najpiękniejszych nie tylko w okolicy, lecz w całym kraju.

Najmniejszy masyw prealpejski La Chartreuse na terenie regionalnego parku to kraina urwisk i wąwozów oraz wiosek, wśród których wiedzie ścieżka umiejętności i zabytków kultury, odkrywająca przed turystami sekrety dawnych zawodów. Z kolei najmłodszy park regionalny Monts d'Ardeche, założony w 2001 roku, słynie z kasztanów, które stały się jego znakiem rozpoznawczym na równi z troską o zachowanie ludowych zwyczajów i lokalnych tradycji: skręcania jedwabiu, produkcji borówek.

Najbardziej dziki i surowy jest wyjątkowy w swej dostojności Park Narodowy Ecrins, którego powierzchnia 270 tys. hektarów czyni go największym we Francji, a liczba lodowców i imponujących szczytów, osiągających lub przekraczających 4 tys. m, sercem zimowych rozrywek. Dzikości przydaje mu szansa na spotkanie rysia, wilka, sępa płowego i innych drapieżców, jak również bardziej przyjaznych świstaków.

Większość atrakcji obszaru Rodanu-Alpy znajduje się w średnio i wysoko położonych partiach gór, rozciągających się na wschodzie i zachodzie regionu, między ostrymi szczytami Alp i Jury a łagodnymi stokami Masywu Centralnego. Nad okolicą górują najbardziej majestatyczne szczyty: Mont Blanc, Aiguille Verte, Drus i Grandes Jorasses, a na fanów "mroźnej" wspinaczki czeka ponad 400 km kw. lodowców, w których znowu uaktywnia się, tym razem w stałej postaci, woda, będąca znakiem rozpoznawczym regionu na równi z górami.

Strefa białego szaleństwa

Gdy zieleń zmienia się w biel, a sporty wodne ustępują zimowym szaleństwom, to znak, że zaczyna się sezon na górskich szlakach i narciarskich trasach. O tym, jaką potęgą sportów zimowych jest region, świadczą obszary przeznaczone do jazdy na nartach, zarówno narciarstwa alpejskiego, jak i biegowego, w 7 z 8 departamentów regionu. Czas więc włożyć narty i ruszyć na podbój alpejskich stoków. Czeka 18 połączonych ze sobą terenów narciarskich, 180 stacji i 5,8 tys. tras zjazdowych, nie mówiąc o licznych ośrodkach, którym przewodzą osławione: La Plagne, Les Arcs, Val Thorens, Val d'Isere, Deux Alpes, i hotelach, gotowych przyjąć miliony amatorów białego szaleństwa, corocznie ściągających do regionu Rodan-Alpy. Stacje na południu regionu najlepiej zaspokoją oczekiwania skaterów oraz amatorów alternatywnych stylów i rakiet śnieżnych, gdyż narciarstwo alpejskie w Rodanie-Alpach doskonale uzupełniają warunki do snowboardu, nart biegowych oraz bogata oferta dla tych, którzy chcą odmiany od nart. Taką odskocznią są na
przykład psie zaprzęgi, które suną z saniami przez śnieżne przestrzenie, zapewniając jedyny w swoim rodzaju alpejski kulig. Tylko od nas zależy, czy wybierzemy klimatyczne wioski narciarskie, urzekające swojską, górską atmosferą i śladami regionalnego dziedzictwa, jak choćby La Clusaz, Cordon, Bonneval-sur-Arc, Areches Beaufort, czy też jeden z wyrafinowanych hoteli usytuowanych na szczytach, które w nasz pobyt na wysokościach wniosą powiew luksusu. A jeśli luksus, to najlepiej w sabaudzkiej stacji Courchevel, uważanej za górski odpowiednik Ibizy i Saint-Tropez albo Megeve - najsłynniejszej, stylowej stacji w Górnej Sabaudii, którą połączenie tradycyjnej górskiej zabudowy i luksusu czyni modnym ośrodkiem wśród wyższych sfer. Położone na wysokości tysiąca metrów n.p.m. Chamonix to nie tylko centrum sportów zimowych, skąd najbliżej do masywu Mont Blanc ze wspaniałym lodowcem Mer de Glace o długości 7 km i grubości 200 m i licznymi trasami o różnych stopniach trudności, lecz także perła architektoniczna ze
znakomicie zachowanymi budowlami z XVIII wieku. Stąd do wyciągu na Brevent i Aiguille du Midi ustawiają się kolejki.

Chronionymi zabytkami zachwycają też górskie wioski, słynące z chętnie podziwianych przez przyjezdnych tradycyjnych wypasów bydła, których mieszkańcy chętnie zapoznają turystów z legendami lokalnymi, jak choćby tą o 3 mnichach klasztoru Grande Chartreuse, pracujących nad wyrobem likieru według pilnie strzeżonej receptury. Na piechurów od czerwca do września czekają wędrówki po lodowcu, jakie można sobie zafundować dzięki trzem masywom: Mont Blanc, Vanoise oraz Ecrins i ich lodowcom. Amatorów bardziej ekstremalnych wrażeń może skusić możliwość nurkowania pod lodem w jeziorze Tignes.

Wielobarwne oblicza miast

Dla mniej aktywnych doskonałym pomysłem na poznanie regionu będzie czas spędzony w miastach kultury i sztuki, wśród których prym wiodą Lyon - dzięki starówce wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO, Annecy, Grenoble, Chambery. Planując odkrywanie miast regionu, warto zajrzeć do bogatego kalendarza imprez kulturalnych. Jakże kuszące wydaje się zwiedzanie Lyonu przy okazji Święta Świateł 8 grudnia, podczas którego miasto rozbłyska blaskiem świec zapalnych w oknach jako część tradycyjnych uroczystości na cześć Marii Panny lub podczas barwnego wrześniowego Biennale Tańca. Annecy warto odwiedzić w czasie sierpniowego spektaklu Światło i Dźwięk, w ramach obchodów Święta Jeziora, któremu towarzyszy widowiskowy pokaz sztucznych ogni - jeden z największych w Europie. Grenoble położone w sercu gór można podziwiać z wyciągu kabinowego na Bastille, zaś Chambery tętni życiem w czasie międzynarodowego festiwalu folklorystycznego. Obraz świętujących miast dopełniają bożonarodzeniowe kiermasze, najbardziej
spektakularne i bogate w Annecy, Chambery, Lyonie i Grenoble.

Miłośnicy historii docenią opactwa w Charlieu, la Benisson Dieu, Saint-Antoie l'Abbaye. Wycieczka "Szlakiem baroku", wiodąca przez doliny Sabaudii i ich 60 barokowych kościołów, ucieszy amatorów sztuki sakralnej szczególnie w sierpniu, gdy wnętrza świątyń wypełnia muzyka koncertowa. W Rarentaise i Maurienne powitają okazałe twierdze obronne, a na południu regionu uwagę przykują dominujące nad okolicą zamki: Grigan, kojarzony z historyczną postacią Markiza de Sevigne, oraz zamek de Suze la Rousse ze szkołą winiarstwa. Za jedne z najpiękniejszych średniowiecznych miejscowości we Francji uznaje się tutejsze: Yvoire nad Jeziorem Genewskim i Perouges w departamencie Ain. Miasta regionu to nie tylko atrakcje w postaci zabytków, napotykane na każdym kroku, lecz także sztuka w czystej postaci. Urokliwe Chambery z zamkiem, będącym niegdyś siedzibą hrabiów i książąt Sabaudii, labiryntem urzekających uliczek i zakątków odkrywa historię regionu w Muzeum Sabaudzkim, zajmującym mury dawnego klasztoru franciszkańskiego.
Muzeum znajdziemy też w twierdzy górującej nad Annecy, ulokowanym pomiędzy brzegami jeziora a rzeką Thiou. Wspaniałe kolekcje sztuki współczesnej kryją muzea w stolicy francuskich Alp - Grenoble - i Saint-Etienne. Na miłośników wystaw czeka też muzeum sztuk pięknych w Valence - najbardziej wysuniętym na południe mieście regionu, w którym znajduje się też jeden z najważniejszych punktów na mapie Francji: restauracja Pic.

Wino, sery i inne specjały

Nie tylko jej nie mogą pominąć fani kuchni francuskiej, która w regionie Rodan-Alpy zasługuje na miano sztuki, łączącej użytkowy charakter codziennego menu z wytwornością godną salonów. Kuchnia regionalna opiera się na wysokiej jakości produktów lokalnych, poświadczonej często statusem AOC, a jej znakiem rozpoznawczym jest różnorodność. Specjałów od Rodanu po szczyty Alp jest bez liku. Na przystawkę idealnym wyborem będą wędliny i kiełbasy z historycznych krain: Sabaudii, Lyonnais, Ardeche. Dania główne to doskonale przyrządzone ryby z górskich jezior i rzek, których nie powstydziłby się mistrz kulinarny. W każdym departamencie podaje się je inaczej: w Sabaudii skosztujemy łososia z pieca, w Lyonie szczupaka w pierożku, a w Dombes karpia w śmietanie nadziewanego chlebem. Oprócz dań głównych wizytówkami poszczególnych miejscowości są specjały, tj. kurczaki z Bresse, czarne oliwki z Nyons, jadalne kasztany z Ardeche, owoce z doliny Rodanu czy orzechy z Grenoble, służące do wypieku słynnego ciasta orzechowego.
Obowiązkowym punktem wizyty w Tricastin jest omlet z truflami.

Warto wybrać się do jednej z "bouchon", czyli lokalnych knajpek z prostym, sycącym jadłem, by spróbować też regionalnej gratin dauphinois, czyli zapiekanki z ziemniaków i sera oraz drożdżowych słodkości z Sabaudii. W górach kuszą aromatyczne serowe specjały: raclette, fondue, czy treściwa tartiflette, w której stopiony ser reblochon wzbogacony aromatem boczku i smakiem ziemniaków tworzy wartą spróbowania zapiekankę. Te regionalne przysmaki stanowią doskonałą przekąskę po intensywnym dniu na stoku, podobnie jak sery w czystej postaci, podawane do degustacji na desce, dające możliwość degustacji różnych gatunków: reblochon i beaufort z Sabaudii, picodon z Drome, brique z Loire, rigotte z Condrieu i wielu innych, bo czego, jak czego, ale serów w regionie dostatek.

Trudno też mówić o kuchni francuskiej bez wina, które buduje markę regionu, zapewniając jej międzynarodową renomę. O tym, że wina przodują wśród smaków Rodanu-Alp, świadczy aż 36 winnic AOC. Lokalne gatunki warto nie tylko degustować w lokalach, lecz najlepiej wybrać się na wyprawę szlakami win i poznać smak winogronowych trunków u źródeł - w klimatycznych piwnicach winnic, słynących z crus i grand crus, otoczonych zielonymi łanami upraw winorośli, wybierając krainę Beaujolais, Cote du Rhone lub wina Sabaudii, wśród których króluje białe wytrawne wino. Wtedy poznamy nie tylko bukiet i smak wina, lecz także tajniki produkcji i winiarskie anegdotki, którymi chętnie raczą gości gospodarze, niekiedy oferując nocleg w jakże niecodziennym otoczeniu. Będąc w okolicach La Drome, warto skusić się na należące do najstarszych na świecie wino musujące i słodkie Clairette de Die, idealnie komponujące się z nugatem z Montelimar. Prawdziwych amatorów wina nie może zabraknąć w regionie w trzeci czwartek listopada, podczas
wielkiego święta Beaujolais Nouveau z okazji oficjalnej premiery nowego rocznika. Obok wytrawnego wina Cote du Rhone, subtelnego Beaujolais i win sabaudzkich, region słynie z likierów z la Grande Chartreuse. Rodan-Alpy zadziwia harmonią. Góry i woda nie rywalizują ze sobą o turystę, lecz przekonują go do regionu bogactwem atrakcji przez okrągły rok. Potęga śnieżnych masywów uzupełnia się ze wszechobecną wodą, która stanowi podstawę letnich sportów, wędkowania i odnowy biologicznej. Naturalne przestrzenie dla narciarzy i spacerowiczów, urzekające zabytkowe miasteczka otoczone malowniczymi krajobrazami i atrakcje w postaci imprez, eventów, szlaków tematycznych i lokalnych degustacji sprawiają, że w haśle promocyjnym regionu: "Czysta przyjemność bycia" nie ma odrobiny przesady.

Tekst: Małgorzata Szefer www.magazynvip.pl