Bielany
Południowo-wschodnia część Lasku Wolskiego była niegdyś ulubionym miejscem majówek, zabaw, niedzielnych wycieczek mieszkańców Krakowa. Przybywali tu zazwyczaj kursującym po Wiśle statkiem.
Południowo-wschodnia część Lasku Wolskiego była niegdyś ulubionym miejscem majówek, zabaw, niedzielnych wycieczek mieszkańców Krakowa. Przybywali tu zazwyczaj kursującym po Wiśle statkiem.
Dzisiaj pozostałością po tradycji bielańskich zabaw i festynów jest uroczysty odpust w Zielone Świątki, kiedy eremici z klasztoru otwierają podwoje nawet dla kobiet. Na Bielany można dotrzeć na kilka sposobów. Możemy skorzystać z tras wycieczek na kopiec Kościuszki i kopiec Piłsudskiego lub dojechać autobusem. Kameduli obecni są na Srebrnej Górze (326 m n.p.m.) od ponad 400 lat. Sprowadził ich do Polski marszałek koronny Mikołaj Wolski, który zresztą zgodnie ze swoją wolą został pochowany w habicie kamedulskim pod posadzką klasztornego kościoła. Tradycja mówi, że za grunty, które otrzymał od Sebastiana Lubomirskiego, zapłacił niezwykle cenną srebrną zastawą. Stąd pochodzi nazwa wzgórza. 11-hektarowy teren klasztoru opasany jest murem, za którym zakonnicy prowadzą surowe życie kontemplacyjne, w oddali od świata zewnętrznego, bez telewizji, radia, odwiedzin krewnych.
Przez cały czas zachowują milczenie, a rozmowie oddają się tylko w sytuacjach koniecznych. Dzień zaczynają o godz. 4 rano wspólną modlitwą, a potem na przemian oddają się pracy fizycznej w kuchni, ogrodzie, kontemplacji i modlitwie. Cały zespół klasztorny składa się z kościoła, pomieszczeń gospodarczych oraz małych domków-eremów. Miejsce to ze względu na położenie i surowe reguły zawsze spowite było tajemnicą.Wstęp na teren klasztoru nie jest swobodny. Kobiety mogą tylko 12 razy w roku wejść do kościoła, m.in. 3 maja, 15 sierpnia, 8 września, 25 grudnia. Mężczyźni mogą zwiedzić kościół i najbliższe otoczenie, zazwyczaj nie mogą wkraczać na teren eremu.
Kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP wybudowany jest w stylu wczesnego baroku. Głównymi budowniczymi byli Jan Succatori i Andrzej Spezza. Szczególną uwagę zwraca olbrzymia fasada kościoła zakończona wieżami. Wnętrze jest jednonawowe, otoczone kaplicami, w których można podziwiać malowidła Tomasza Dolabelli, nadwornego malarza króla Zygmunta III Wazy. W ołtarzu głównym obraz Wniebowzięcia NMP namalowany przez Michała Stachiewicza. Podziemia kościoła kryją krypty, gdzie od wieków chowani są zakonnicy. Ich ciała, ubrane jedynie w habit kamedulski, położone na desce, wkładane są w niszę katakumby i zamurowywane.
Klasztor kamedulski słynie też z bardzo bogatej biblioteki z rzadkimi starodrukami i woluminami. W zwykły dzień panują tu cisza i spokój, trudno spotkać jest na terenie klasztoru spacerującego zakonnika. Papież Jan Paweł II odwiedził zakonników podczas pielgrzymki w 2002 roku. Fragment Srebrnej Góry objęty jest leżącym u jej podnóża, ścisłym leśnym rezerwatem Bielańskie Skały z roślinnością ciepłolubną i naskalną. U podnóża Srebrnej Góry przy ulicy Księcia Józefa wybudowano na przełomie XIX i XX wieku neogotyckie zabudowania krakowskich wodociągów według projektu inż. Romana Ingardena (możemy zwrócić na nie uwagę, jadąc autobusem MPK do przystanku „Bielany Klasztor”).
Od węzła szlaków na Polanie Bielańskiej prowadzi niebieski szlak spacerowy południową granicą Lasu Wolskiego. Można nim dojść do Przegorzał, gdzie znajduje się podobny w charakterze do bielańskiego rezerwat Przegorzalskie Skały, a na zalesionym wzgórzu zespół budynków należących do Kolegium Polonijnego Uniwersytetu Jagiellońskiego (dojdziemy tam przecinającym trasę niebieskiego szlaku szlakiem żółtym, nazywanym „Belwederskim”). U podnóża wzgórza, przy ul. Jodłowej, stoi mały, okrągły budynek, niegdyś stróżówka leżącej na wzgórzu willi Alfreda Szyszko-Bohusza.
Ten znany architekt wybudował na początku XX wieku dla swojej rodziny dom w oryginalnym kształcie, na planie baszty. Ta kamienna baszta zwana była Belwederem i już od początku budowy wzbudzała duże zainteresowanie swoją architekturą. Niestety, w czasie okupacji hitlerowskiej właściciele zostali zmuszeni do opuszczenia domu. Zamieszkał tu szef dystryktu krakowskiego Otto Wachter. W 1942 roku hitlerowcy rozpoczęli tuż przy baszcie budowę luksusowego ośrodka wypoczynkowego dla pilotów Luftwaffe.
Architektura budynku wzorowana była na zamkach alpejskich. Z uwagi na koniec wojny nie udało się wykończyć budynku. Dopiero w latach 70. XX wieku, kiedy ośrodek znalazł się w rękach Kolegium Polonijnego Uniwersytetu Jagiellońskiego wyremontowano zamek i wybudowano obok hotel. Ośrodek zajmuje się krzewieniem kultury i języka polskiego wśród obcokrajowców; znany jest szczególnie z organizacji słynnych letnich szkół języka polskiego.
Z tarasu restauracji zamkowej roztacza się piękny widok na zakole Wisły, Pogórze Karpackie i Beskidy. Przez Bielany przebiega też „Szlak Twierdzy Kraków”, łączący tu dwa forty Krępak i Skała. Fort Krępak przy ulicy Kruczej powstał jako ostatni fort twierdzy Kraków. To fort rozproszony, nowego typu, po którym pozostał schron główny i pancerna kopuła obserwacyjna, schron bojowy z resztkami kopuły pancernej oraz blok koszar z kaponierą ponad serpentyną ulicy Ks. Józefa. Fort Skała, najstarszy fort pancerny twierdzy (XIX w.), jest fortem typu górskiego. Otoczony jest fosą o głębokości 6 m. Został on po II wojnie światowej zaadaptowany na Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego.
**INFO**
Klasztor Kamedułów na Bielanach Al. Konarowa 1 wejście do klaszoru (tylko mężczyźni) codz. kobiety (tylko do kościoła) 12 dni w roku.
Seria: Miasta dla ciekawych
Tytuł: Kraków
Autor: Dariusz Jędrzejewski