Chęciny
Masywne mury i wieże zamku chęcińskiego przyciągają wszystkich, podróżujących drogą Warszawa-Kraków. XIII-wieczny zabytek nie odzyska już pewnie dawnej świetności, ale i dzisiaj budzi podziw. Spod murów zamkowych roztacza się najwspanialsza panorama leżących u stóp zamku Chęcin.
Masywne mury i wieże zamku chęcińskiego przyciągają wszystkich, podróżujących drogą Warszawa-Kraków. XIII-wieczny zabytek nie odzyska już pewnie dawnej świetności, ale i dzisiaj budzi podziw. Spod murów zamkowych roztacza się najwspanialsza panorama leżących u stóp zamku Chęcin.
Pierwsza wzmianka o osadzie pochodzi z 1275 roku. Kazimierz Wielki nadał Chęcinom prawa miejskie w 1384 roku. Rozwój miasta związany był z eksploatacją pobliskich złóż ołowiu, miedzi i wapieni, nazywanych marmurami chęcińskimi. Prosperita Chęcin skończyła się w czasach wojen siedemnastowiecznych. Najstarszym zabytkiem w mieście jest kościół i klasztor franciszkanów. Ufundował go, w 1368 roku, Kazimierz Wielki. Gotyckie prezbiterium zachowało fragmenty XV-wiecznej polichromii.
Dzisiejszy wygląd kompleksu to efekt XVII-wiecznej przebudowy. Do klasztoru została wówczas dobudowana renesansowa kaplica św. Leonarda, ufundowana przez Jana Branickiego. Kolejnym zabytkiem sakralnym jest kompleks klasztorny klarysek, wybudowany w XVII wieku u podnóża Góry Zamkowej. Powyżej prostokątnego Górnego Rynku wznosi się XIV-wieczny kościół parafialny św. Bartłomieja.
Najcenniejszym jego fragmentem jest manierystyczna kaplica, ufundowana w 1614 roku przez Kacpra Fotygę. Fundator był mistrzem kamieniarskim i architektem, a jednocześnie wójtem chęcińskim. W krypcie znajduje się grobowiec jego rodziny. Jest tu także ponoć korytarz, który łączy podziemia kościoła z zamkiem. We wschodniej części miasta wznosi się odrestaurowana bożnica, dzisiaj dom kultury. Najciekawszym zabytkiem świeckim Chęcin jest XVI-wieczny budynek mieszkalny, zwany „Niemczówką”. Swoistą atrakcją są także ulice i place, wybrukowane chęcińskim marmurem.
Dolina Chęcińska i okolice
Chęciny leżą w szerokiej Dolinie Chęcińskiej, w południowo-zachodniej części Gór Świętokrzyskich. To teren ciekawy pod względem geologicznym i przyrodniczym, nic więc dziwnego, że powstał tutaj Chęcińsko-Kielecki Park Krajobrazowy. Obejmuje on obszar pomiędzy Kielcami a Małogoszczą. Urozmaicona rzeźba terenu z licznymi punktami widokowymi, nieużytkowane kamieniołomy, wyrobiska dawnych kopalni miedzi i ołowiu to atrakcje, zachęcające do uprawiania turystyki.
W centrum leżą Chęciny, ważny węzeł szlaków i ścieżek spacerowych. Możemy stąd organizować wycieczki zarówno w Góry Świętokrzyskie, jak też w leżące po sąsiedzku Ponidzie. Jednymi z ciekawszych są szlaki piesze: niebieski i czerwony. Pierwszy prowadzi do rezerwatu „Góra Żukowa” i leżącej na stoku Jaskini Piekło (pomnik przyrody), dziennego schronienia nietoperzy. Drugim dojdziemy do rezerwatu „Góra Zelejowa” na Zelejowej – wzniesieniu zniekształconym wyrobiskami kamieniołomów. Do interesujących rezerwatów należy też „Góra Miedzianka”. Zbudowane z wapieni dewońskich wzgórze przypomina stożek wulkaniczny. Żółtym szlakiem z Chęcin, a potem niebieskim, dotrzeć można z kolei na Czubatkę (Bocheńska Góra) – wzniesienie nad doliną Wiernej Rzeki, z ciekawymi skałkami na szczycie. Wierna Rzeka, a właściwie Łośna, to dopływ Białej Nidy. Nazwa spopularyzowała się od chwili wydania powieści Stefana Żeromskiego.
Okolice
Kielce – największa aglomeracja Gór Świętokrzyskich. Najcenniejszym zabytkiem jest manierystyczny zamek biskupów krakowskich. W pobliżu znajduje się katedra kielecka. Najdłuższy deptak handlowy w Polsce, czyli ulica Sienkiewicza. Jedyne w swoim rodzaju Muzeum Zabawek i Zabawy.
Jaskinia Raj - jaskinia krasowa o niepowtarzalnej i bogatej szacie naciekowej. Tokarnia – skansen Muzeum Wsi Kieleckiej, w którym zgromadzono liczne zabytki ludowego budownictwa z terenu Gór Świętokrzyskich i okolic.
Małogoszcz – pod miastem, 24 lutego 1864 roku, rozegrała się największa bitwa Powstania Styczniowego. Wojskami powstańczymi dowodził gen. Marian Langiewicz. Bitwę oraz wydarzenia, jakie nastąpiły bezpośrednio po niej, opisuje powieść „Wierna Rzeka” Stefana Żeromskiego.
Samsonów – ruiny XVIII-wiecznej huty. Strawczyn – miejsce urodzin Stefana Żeromskiego. Oblęgorek – zespół dworsko-parkowy, ofiarowany Henrykowi Sienkiewiczowi na początku XX wieku.
Zamek w Chęcinach
W czasach Władysława Łokietka zamek chęciński był jedną z najważniejszych twierdz w państwie Piastów. W 1318 roku przechowywano w nim skarbiec katedry gnieźnieńskiej, a w 1331 roku, w czasie wojny z Krzyżakami, w Chęcinach odbyła się wielka narada wojenna przed bitwą pod Płowcami. Zamek był siedzibą wdów królów polskich oraz więzieniem, w którym przetrzymywano jeńców krzyżackich wziętych do niewoli po bitwie pod Grunwaldem. Wielokrotnie pustoszony przez rokoszan Mikołaja Zebrzydowskiego i najazdy szwedzkie oraz siedmiogrodzki jeszcze pod koniec XVIII wieku odgrywał ważną rolę centrum administracyjnego I Rzeczypospolitej. Najbardziej ucierpiał podczas I wojny światowej, kiedy znalazł się pod ostrzałem ciężkiej artylerii. Wyrok na niego wydały władze niemieckiego okupanta, które potraktowały go jako magazyn kamienia. Na szczęście plany rozbiórki pokrzyżował koniec wojny.
Informacja Turystyczna
ul. Małogoska 7, Chęciny
(041) 315 18 29 Imprezy w Chęcinach:
– Dni Chęcin,
– Święto Ziemniaka,
– Dni Kupały,
– Przegląd Widowisk Jasełkowych
Seria: Miejsca niezwykłe Tytuł: Zakątki na urlop i weekend Autor: Dariusz Jędrzejewski