E‑wakacje - poznaj swoje prawa

Trzeba pamiętać, że w przypadku wszystkich usług turystycznych kupowanych w sieci, zarówno pakietów wyjazdowych, jak i pojedynczych biletów, miejsc w hotelach czy biletów na koncert, nie przysługuje prawo odstąpienia od umowy zawartej na odległość (art. 38 pt. 12 ustawy o prawach konsumenta). Nie ma zatem 14 dni na zastanowienie, jak w przypadku np. zakupów ubrań, sprzętu elektronicznego czy biżuterii. Zapis w ustawie "ma zastosowanie w odniesieniu do umów o świadczenie usług hotelarskich, przewozu rzeczy, najmu samochodów, gastronomii, usług związanych z wypoczynkiem, wydarzeniami rozrywkowymi, sportowymi lub kulturalnymi, jeżeli w umowie oznaczono dzień lub okres świadczenia usługi – np. wyjazd wypoczynkowy w określonym terminie czy zakup biletu na samolot.”

Konsumenci otrzymują ofertę tej samej jakości i mają takie same prawa w przypadku zawarcia umowy z biurem podróży, bez względu na to czy załatwiają formalności przez internet, czy też w punkcie stacjonarnym. Dokonując rezerwacji i opłacając wczasy możemy odstąpić od rezerwacji tylko zgodnie z ogólnymi warunkami uczestnictwa w imprezie (OWU), które są nieodłączną częścią umowy. W momencie niewypłacalności biura podróży, zgodnie z ustawą o usługach turystycznych, przedsiębiorca świadczący usługi w zakresie organizowania imprez turystycznych, jest zobowiązany do pokrycia kosztów powrotu klientów z imprezy turystycznej do miejsca wyjazdu, a także zwrotu wpłat poniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną, gdy z przyczyn dotyczących organizatora lub pośrednika turystycznego wyjazd nie został zrealizowany. I nie ma tu znaczenia jaką drogą został dokonany zakup imprezy.

Jeśli dokonujemy przez internet rezerwacji biletów lotniczych, zamawiamy pokój w hotelu czy inną pojedynczą usługę, związaną z określonym terminem, obowiązują nas regulaminy poszczególnych usługodawców. To w nich znajdziemy informację, czy i na jakich warunkach można odstąpić od zakupu. W tym przypadku również nie obowiązuje 14-dniowy okres umożliwiający bezkosztową rezygnację.

Konsumentów kupujących urlopowe oferty stara się chronić Unia Europejska. Od 1990 r. obowiązuje dyrektywa 90/314, dotycząca pakietów wakacyjnych (składających się z min. dwóch elementów, np. przelot i nocleg). Jednak jej zapisy trudno jest stosować w dobie internetu, kiedy konsumenci coraz częściej nabywają w nim pakiety wakacyjne dostosowane do indywidualnych potrzeb (korzystając z usług jednej lub wielu współpracujących ze sobą firm). W związku z tym w 2013 r. zaproponowano aktualizację archaicznych przepisów.

- Unijne przepisy dotyczące podróży zorganizowanych muszą odpowiadać wymogom ery cyfrowej i spełniać oczekiwania konsumentów. Dziś zwiększamy ochronę ok. 120 milionów konsumentów, którzy rezerwują pakiety wakacyjne dostosowane do indywidualnych potrzeb - powiedziała wówczas wiceprzewodnicząca Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości.

28 maja 2015 r. Rada ds. Konkurencyjności przyjęła kompromisowy projekt dyrektywy w sprawie imprez turystycznych i powiązanych usług turystycznych. Otwiera to drogę do przyjęcia dyrektywy przez Parlament Europejski, a następnie wdrożenia odpowiednich zmian w przepisach krajowych. Głównym celem nowej dyrektywy jest objęcie jej zakresem różnych form imprez i aranżowanych usług turystycznych, w tym tych które oferowane są online, a które obecnie nie wchodzą w jej zakres (tzw. pakiety dynamiczne). Gdy wejdzie ona w życie, państwa członkowskie będą miały 2 lata na opublikowanie nowych przepisów oraz jeszcze 6 miesięcy okresu vacatio legis od ich publikacji do obowiązywania.

Warto również w tym miejscu przypomnieć, na jakie element należy zwrócić uwagę podpisują umowę na zorganizowany wyjazd turystyczny. Wymaga ona formy pisemnej, również w przypadku transakcji zawieranej online, i powinna wyczerpująco określać następujące informacje:

1. organizatora, numer jego wpisu do rejestru i dane osoby, która w jego imieniu podpisała umowę
2. miejsce pobytu lub trasę wycieczki
3. czas trwania
4. program całej imprezy (w tym rodzaj, jakość i termin oferowanych usług) np. informacje o środku transportu, o obiekcie zakwaterowania, programie zwiedzania, ilości i rodzaju posiłków
5. cenę całej imprezy (wraz z wyszczególnieniem wszelkich koniecznych należności, podatków i opłat, jeżeli nie zostały zawarte w cenie) oraz określenie okoliczności, które mogą spowodować podwyższenie ceny (dodatkowa opłata wynikająca z wzrostu cen paliw czy kursu walut lub wzrostu opłat urzędowych czy podatków)
6. sposób zapłaty
7. informacje o ubezpieczeniu
8. sposób składnia reklamacji
9. termin powiadomienia o ewentualnym odwołaniu imprezy z powodu braku zgłoszeń.

Podstawowe akty prawne, w których opisane są prawa konsumentów i obowiązki organizatorów turystyki, z których powinni korzystać polscy turyści, to ustawa o usługach turystycznych z dnia 29 sierpnia 1997 r. (tekst jednolity: Dz.U. z 2014 r., poz. 196 i 822) oraz opisywana dyrektywa 90/314 UE z dnia 13 czerwca 1990 r. w sprawie zorganizowanych podróży, wakacji i wycieczek (O.J. L 158 z dnia 23 czerwca 1990 r. W razie wszelkich wątpliwości wart również sprawdzić przepisy w UOKiK.