Gdzie na narty? Wędrówki w Polsce. Najlepsze miejsca

Jedno- lub dwudniowe wyjazdy na narty w dni wolne od pracy i nauki przyjmują formę wycieczek. Należy je organizować w ten sposób, aby suma czasu przeznaczonego na dojazd i powrót nie była większa od czasu trwania wędrówki narciarskiej.

Rajdami narciarskimi nazywamy wycieczki, które trwają dłużej niż dwa dni. Wymagają one od uczestników dużego doświadczenia i zaleca się je wprawnym narciarzom. Przed udziałem w takim rajdzie należy dokładnie zapoznać się z regulaminem i skonfrontować swoje umiejętności z wymogami stawianymi przez organizatorów.

Jak przygotować sprzęt narciarski?

Do uprawiania wędrówek narciarskich niezbędne jest posiadanie odpowiedniego sprzętu. Wskazane jest używanie nart, popularnie nazywanych śladówkami. Są one szersze i cięższe od nart biegowych, a na środkowej części ślizgu narty (pod stopką) posiadają wyżłobienia, najczęściej w kształcie łuski. Umożliwiają one pokonywanie wzniesień bez specjalnego smarowania nart na „trzymanie”. Długość nart dobiera się, dodając do swojego wzrostu około 25 cm.

Smaruje się je tylko odpowiednią na dany gatunek śniegu i jego temperaturę parafiną. Należy pamiętać, że parafinę nakładamy tylko na przednią i tylną część narty (nie smarujemy łuski). Buty narciarskie powinny być ocieplane i mieć wyższą cholewkę. Zabezpieczają one stopy przed zimnem i wilgocią podczas chodzenia po głębokim śniegu. Należy pamiętać o odpowiednich skarpetach i koniecznie o ochraniaczach. Buty trzeba dobierać razem z wiązaniami.

*Długość kijków *dobiera się, odejmując od wzrostu 25–30 cm (powinny być równe z barkiem). Zaletą kijków biegowych jest ich mały ciężar, ale należy unikać kijków biegowych produkowanych z włókna węglowego lub szklanego. Są one bardzo lekkie, ale mało odporne na działanie sił bocznych, które najczęściej występują podczas upadków. Narciarz, który wybiera się na wędrówkę narciarską, nie może zapomnieć o małym, dopasowanym i odpornym na wilgoć plecaku. Nie powinien on ograniczać ruchów narciarza, a w dopasowaniu go do tułowia pomagają specjalne paski: biodrowy i piersiowy. Ubiór na wędrówkę narciarską dobiera się w zależności od długości i trudności trasy, a przede wszystkim od panujących warunków atmosferycznych. Nie może on krępować ruchów narciarza, powinien być w miarę lekki i zabezpieczać przed zimnem, wiatrem oraz wilgocią.

1. Trasy w Polsce na terenach nizinnych

Propagując różne formy turystyki narciarskiej, należy pamiętać, że Polska na przeważającej części swojego obszaru jest krajem nizinnym. Góry i pogórze zajmują w naszym kraju 2,9% powierzchni, a średnia wysokość wynosi 169 m n.p.m. Turystyczne imprezy narciarskie powinny być zatem w większym wymiarze niż dotychczas organizowane na terenach nizinnych. Realizację tej koncepcji w dużym stopniu utrudniają łagodne i mało śnieżne w ostatnich latach zimy oraz większe zainteresowanie ludzi narciarstwem zjazdowym i wyjazdami w góry niż wędrowaniem na nartach i poznawaniem ciekawych terenów.

W nizinnych regionach naszego kraju najciekawsze tereny do uprawiania wędrówek narciarskich znajdują się na Pojezierzu Pomorskim w tzw. Szwajcarii Kaszubskiej (Wzgórza Szymbarskie z Wieżycą 329 m n.p.m.), Pojezierzu Mazurskim (Wzgórza Szeskie 309 m n.p.m.), Podlasiu Wschodnim (Puszcza Knyszyńska) oraz na terenie Roztocza.

W północno-wschodnim zakątku Polski, na Suwalszczyźnie *od ponad trzydziestu lat na przełomie stycznia i lutego odbywają się *Wędrówki Północy. Rajd ten organizowany jest przez oddział PTTK w Suwałkach pod patronatem Komisji Turystyki Narciarskiej Zarządu PTTK. Tradycyjne trasy rajdu wiodły z Gołdapi do Suwałk *lub odwrotnie. Przebiegają one bardzo ciekawie ukształtowanym terenem między innymi przez *Wzgórza Szeskie i Puszczę Romincką. Rajd ten, mimo kapryśnych w ostatnich latach zim, cieszy się dość dużą popularnością. Uczestniczą w nim ludzie w różnym wieku i o różnym poziomie zaawansowania narciarskiego. Wzgórza Mazur Garbatych umożliwiają wykonywanie atrakcyjnych zjazdów, a dodatkowych atrakcji dostarcza bieg po skutych lodem jeziorach. Wysokość bezwzględna tych wzgórz rzadko przekracza 300 m n.p.m. (Szeska Góra 309 m, Tatarska Góra 308 m), ale wysokość względna dochodzi niejednokrotnie do 100 m, co cieszy miłośników narciarstwa. Spotyka się tu wiele form rzeźby polodowcowej jak:
kemy, ozy, drumliny, rynny a nawet doliny wiszące. Zatrzymać się również warto przy ciekawych zabytkach budownictwa (kościoły, dworki, mosty).

Do najciekawszych miejsc na północnej Suwalszczyźnie należy zaliczyć okolice Wiżajn, Smolnik i Stańczyk. Znajdują się one na obszarze Suwalskiego Parku Krajobrazowego. Ciekawa rzeźba terenu, piękna przyroda, zerowej klasy zabytki architektury oraz surowy klimat kuszą miłośników śnieżnych tras swoją urodą. Przemierzając te tereny na nartach, szczególnie w okolicy Wiżajn, odnosi się wrażenie wędrowania w terenie górskim. Krajobrazy są tu piękne, ale najważniejszy jest ruch, czyste powietrze i bezpośredni kontakt z piękną przyrodą, co pozwala zregenerować swoje siły zarówno fizyczne jak i psychiczne.

Bardzo ciekawą konfigurację oraz poszycie leśne mają tereny Puszczy Knyszyńskiej *(położonej na Wysoczyźnie Białostockiej), a szczególnie okolice *Supraśla (15 km na wschód od Białegostoku). Supraśl otoczony jest ze wszystkich stron dużymi, sięgającymi kilkudziesięciu kilometrów obszarami leśnymi, obfitującymi w przepiękne zakątki i uroczyska. Ciekawe tereny pokonuje się, wędrując na wschód od Supraśla, przez Krzemienne Góry w kierunku Sokołdy (ok. 15 km) lub na podobnym dystansie do Królewskiego Mostu i jeszcze dalej, przez Wzgórza Świętojańskie do Sokola. Z Sokołdy możemy przemierzać Puszczę Knyszyńską w kierunku północnym do Sokółki (ok. 20 km), lub na południe do Walił (25 km). Kierunek wędrówki wyznaczają oznakowania pieszych szlaków turystycznych. Wędrowanie w tym rejonie zimą na nartach jest prawdziwą przyjemnością.

2. Narciarskie trasy wędrówkowe na terenach górskich

Na terenach nizinnych niestety nie zawsze w okresie zimowym panują dostateczne warunki śniegowe. W miarę stabilna pokrywa śnieżna zalega w Polsce tylko na obszarach położonych powyżej 600 m n.p.m. *Można więc powiedzieć, że wszystkie góry znajdujące się na terytorium naszego kraju nadają się do uprawiania turystyki narciarskiej. Szczególnie polecane są *Bieszczady Zachodnie, Beskid Wysoki i Śląski oraz Karkonosze i Góry Izerskie.

W Beskidzie Żywieckim na trasie Zwardoń–Skalite *(Słowacja) organizowany jest *Międzynarodowy Narciarski Rajd Chłopski. Trzydniowy program rajdu ma bogatą oprawę kulturalną i rekreacyjną. Między innymi w Rajczy organizowany jest festyn ludowy, w ramach którego przeprowadzane są pokazy, wystawy, występy zespołów ludowych oraz konkursy sprawnościowe i krajoznawcze.

Wytrawnym narciarzom, szukającym ciekawych wrażeń i posiadającym przygotowanie kondycyjne oraz techniczne, polecana jest trasa prowadząca granią Karkonoszy. Ze względu na dość kapryśny klimat panujący zimą w tych górach najdogodniejszą porą do organizacji rajdów i wycieczek narciarskich w tym rejonie są miesiące wiosenne: marzec, kwiecień. Trasa z Jakuszyc przez Szrenicę *(1362 m n.p.m.), *Łabski Szczyt (1471 m n.p.m.), Wielki Szyszak (1509 m n.p.m.), Przełęcz Karkonoską (1198 m n.p.m.), Smogornię (1489 m n.p.m.), Kopę (1372 m n.p.m.), Śnieżkę (1602 m n.p.m.) do przełęczy Okraj (1406 m n.p.m.) lub w odwrotnym kierunku – liczy 36 km. Jest ona bardzo ciekawa krajobrazowo, a pokrywa śnieżna zalega tutaj zazwyczaj do końca kwietnia. Zaleca się pokonanie tej trasy w dwóch etapach z noclegiem na Przełęczy Karkonoskiej w schronisku Odrodzenie. Odcinek od Przełęczy pod Śnieżką na Śnieżkę najbezpieczniej jest pokonać bez nart (szczególnie w odwrotnym kierunku). Wędrując
tymi terenami w okresie zimowym, spotyka się wielu narciarzy turystów – Czechów i Niemców, niejednokrotnie nawet całe rodziny. Polskich narciarzy wędruje tu niestety niewielu, a szkoda, ponieważ tereny do uprawiania turystyki narciarskiej w Karkonoszach są wyśmienite.

Gorąco polecam, nawet mniej wytrawnym narciarzom, wędrówki narciarskie po Górach Izerskich. Są one łatwo dostępne ze względu na łagodne nachylenie stoków, niezbyt wysokie (najwyższy szczyt Wysoka Kopa 1126 m n.p.m.), a słyną przede wszystkim z tego, że całą zimę panują tu bardzo dobre warunki śniegowe. Sieć dróg, duktów leśnych i szlaków turystycznych umożliwia planowanie różnych wariantów trasy wycieczkowej. Góry Izerskie są bardzo atrakcyjne turystycznie, przyrodniczo i widokowo. Znajdują się w tym rejonie trzy schroniska: w Orlu, na Hali Izerskiej – Chatka Górzystów i na Wysokim Stogu Izerskim. W Jakuszycach funkcjonuje ośrodek narciarski. W jego sąsiedztwie znajduje się polana startowa Biegu Piastów oraz trasy narciarskie rekreacyjne i wyczynowe, z którymi można zapoznania się w trakcie wycieczki narciarskiej.

Trasy narciarskie przygotowuje się tu ratrakami i skuterami śnieżnymi. Godne polecenia są zwłaszcza trasy spacerowe, jedyne tego rodzaju w Polsce. Korzysta z nich wielu narciarzy, w większości turystów nie tylko z naszego kraju. Pokrywają się one z niektórymi fragmentami trasy Biegu Piastów, który zaliczany jest do europejskiej ligi narciarskich biegów masowych Euroloppet. *Trasa z Jakuszyc przez Orle, Halę Izerską do Świeradowa lub na Wysoki Stóg Izerski *liczy około 20 km i średnio zaawansowany turysta może ją pokonać w jednym etapie, tym bardziej, że jak na teren górzysty jest ona bardzo łagodna. Wieloetapową wędrówkę po Górach Izerskich można natomiast rozpocząć ze Szklarskiej Poręby. W takiej sytuacji dobrze jest zaplanować minimum jeden nocleg, najlepiej w schronisku turystycznym.

*Przykładowy program dwudniowej wycieczki narciarskiej po Górach Izerskich: *
I etap – 19 km Szklarska Poręba (Biała Dolina) – Kopalnia Kwarcu – Rozdroże pod Cichą Równią – schronisko na Hali Izerskiej, nocleg w Chatce Górzystów.
II etap – 17 km Hala Izerska – Orle – Jakuszyce (ośrodek narciarski) – Szklarska Poręba (Huta Julia).

Z wielu ciekawych szlaków narciarskich znajdujących się w Bieszczadach, zachęcam do przejścia dwóch o różnej skali trudności i długości. Pierwszy, łatwiejszy znajduje się w okolicy Ustrzyk Dolnych. Wyrusza się na niego z Ustianowej (3 km od Ustrzyk w kierunku Zagórza) i wchodzi na grań Żukowa (ok. 700 m n.p.m.), gdzie przed II wojną światową znajdowały się słynne szybowiska. Następnie granią Żukowa wędruje się w kierunku południowym i po 10 kilometrach zjeżdża do wsi Czarne. Długość trasy wynosi ok. 20 km i można ją pokonać również w odwrotnym kierunku z Czarnej do Ustianowej. Po części tego szlaku przebiegają trasy Biegu Lotników, jednego z najbardziej znanych narciarskich biegów masowych w naszym kraju.

Druga trasa, bardziej wymagająca przebiega przez najwyższe partie Bieszczad. Z Ustrzyk Górnych podchodzi się na *Szeroki Wierch *(1268 m n.p.m.), następnie Krzemień (1335 m n.p.m.), Kopę Bukowską (1312 m n.p.m.), Halicz (1333 m n.p.m.), Rozsypaniec (1273 m n.p.m.) i długim łagodnym zjazdem wjeżdża się do miejscowości Wołosate i dalej drogą do Ustrzyk Górnych. Alternatywnie można wejść na najwyższy szczyt Bieszczad Tarnicę (1346 m n.p.m.). Długość całej trasy to ok. 30 km. Poleca się ją wytrawnym narciarzom potrafią- cym trafnie ocenić możliwości pokonania jej w różnych warunkach pogodowych i śniegowych.

W Polsce istnieje możliwość wytyczenia jeszcze wielu atrakcyjnych turystycznych tras narciarskich. Ograniczyłem się do wymienienia kilku przykładowych, które znajdują się w bardzo ciekawych rejonach geograficznych i przyrodniczych naszego kraju.

Autor: Grzegorz Sadowski, "Na nartach biegowych"

Polecamy przewodnik "Na nartach biegowych" wydawnictwa Sklep Podróżnika

[

]( https://sp.com.pl/na-nartach-biegowych )