Janowice Wielkie. Świetne miejsce na wypady w Góry Ołowiane

Malownicza wieś leżąca na wschodnim krańcu Kotliny Jeleniogórskiej w przełomie rzeki Bóbr. Stanowi idealną bazę wypadową w Rudawy Janowickie i południowy fragment Gór Kaczawskich, nazywany Górami Ołowianymi.

Osada Janowicz powstała w średniowieczu jako ośrodek przetwórczy wydobywanej w okolicy rudy miedzi. Eksploatację rud prowadzono tutaj sporadycznie jeszcze w latach 20. XX wieku. W II połowie XIX wieku, dzięki doprowadzeniu linii kolejowej, do Janowic zaczęli przyjeżdżać turyści. Dawne centrum mieści się w zakolu Bobru na prawym brzegu rzeki. W XIX wieku, w sąsiedztwie stacji kolejowej, na przeciwległym brzegu, powstało nowe centrum. Czasy górniczej przeszłości pamięta XV-wieczny gotycki kościół Wniebowzięcia NMP. Drugi kościół, obecnie parafialny, to zbudowany w XVIII wieku zbór ewangelicki. Zachowała się dawna siedziba właścicieli wsi. Pięknie odremontowany i zadbany zespół pałacowo-parkowy pochodzi z XVII wieku, kiedy to Daniel Schaffgotch na miejscu dawnego dworu zbudował renesansowy pałac. Dziś pełni on funkcję domu opieki społecznej.Obecny kształt budynek zawdzięcza barokowej przebudowie w 1775 roku i rozbudowie z 1910 roku. Ogólnodostępny park przypałacowy został ukształtowany ok. 1830 roku. Cenny
pomnikowy drzewostan oraz punkty widokowe na dolinę Bobru i Janowice Wielkie, zachęcają do spacerów. Do ciekawostek Janowic Wielkich zalicza się 600-metrową reprezentacyjną aleję, wysadzaną jarząbami szwedzkimi, prowadzącą do stacji kolejowej. Brzegi doliny Bobru łączy piękny kamienny most kolejowy z XIX wieku. Najcenniejszym bogactwem Janowic są Rudawy Janowickie.

Rudawski Park Krajobrazowy

Janowice Wielkie znajdują się w północno-wschodniej części Rudawskiego Parku Krajobrazowego. Park ten obejmuje niemal cały obszar Rudaw Janowickich oraz leżące na północy Góry Ołowiane. Na południe od Janowic Wielkich rozciąga się rozległy obszar pokryty licznymi skałkami. W wielu miejscach tworzą one malownicze skupiska – największą turystyczną atrakcję okolicy. Do najczęściej odwiedzanych miejsc należą ruiny zamku Bolczów – średniowiecznej warowni. Znajdziemy je pośród licznych granitowych skał o przeróżnych kształtach. Nieco dalej na południe znajdują się grupy skalne Skalnych Bram, Mostu Skalnego, Skał Starościńskich i Strużnickich. Na zachód od Janowic Wielkich wznoszą się Góry Sokole, najpiękniejszy i najciekawszy obszar Rudaw Janowickich. To sześć granitowych wzgórz z charakterystycznymi kulminacjami Krzyżnej Góry i Sokolika, które nazywane bywają „piersiami Lollobrigidy”. Góry Sokole stanowią niezwykły park różnorodnych form skalnych, których największe skupisko znajduje się na Sokoliku i Krzyżnej
Górze. Każda skała ma swoją nazwę, np. „Ptak”, „Sukiennice”, „Jastrzębia Turnia”, „Rogatka”. Jedną z licznych atrakcji okolicy są widoczne z daleka kilkudziesięciometrowe baszty Małego i Dużego Sokolika. Na szczycie Krzyżnej Góry i Dużego Sokolika znajdują się warte odwiedzenia punkty widokowe. Pod szczytem Krzyżnej Góry działa drewniane schronisko „Szwajcarka” zbudowane w 1823 roku w stylu tyrolskim. W jego pobliżu, w okolicy Zamkowych Skał, można zobaczyć pozostałości zamku Sokolec, zniszczonego w czasie wojen husyckich w XV wieku. Górniczą przeszłość tych ziem przypominają liczne sztolnie i wyrobiska kopalni. Do najciekawszych należą wyrobiska w Wieściszowicach z jeziorkami: Purpurowym, Błękitnym i Zielonym. Ich „kolorowe” wody zawdzięczają barwę składowi chemicznemu podłoża. Gęsta sieć szlaków turystycznych pozwala na organizowanie wycieczek o różnym stopniu trudności i długości - od 2-3 godzinnych spacerów po całodniowe wyprawy. Niedaleko znajduje się Skopiec, najwyższy szczyt Gór Kaczawskich, oraz
Skalnik, najwyższy szczyt Rudaw Janowickich. Z Janowic Wielkich do Jeleniej Góry można zorganizować spływ kajakowy rzeką Bóbr. Wzdłuż rzeki prowadzi też szlak rowerowy R-6 (czerwony), którym dojedziemy do Jeleniej Góry oraz Kamiennej Góry.

Okolice

Jelenia Góra – miasto, według tradycji, założone przez Bolesława Krzywoustego. Średniowieczny układ urbanistyczny z czworobocznym rynkiem w centrum. Zabudowa rynku z kamieniczkami z XVIII wieku. Fontanna z XVIII wieku z wyobrażeniem Neptuna. Baszty: Zamkowa, Grodzka, Wojanowska, w której znajduje się kaplica św. Anny z XVI wieku, odbudowana w XVIII wieku. Kościół farny śś. Erazma i Pankracego z XVI wieku. „Kościół Łaski”, największa z sześciu świątyń na Śląsku wzniesiona w I połowie XVIII wieku przez ewangelików, dzisiaj kościół garnizonowy św. Krzyża. Muzeum Karkonoskie z cennymi zbiorami, m.in. największą kolekcją zabytkowych kryształów. Cieplice Śląskie Zdrój – uzdrowisko, obecnie w granicach Jeleniej Góry. Początki lecznictwa sięgające średniowiecza. Zespół zabytkowych budynków sanatoryjnych z najstarszym Długim Domem z XVII wieku. Klasycystyczny Pałac Schaffgotschów zbudowany w latach 1784-1788. Dawne ogrody przypałacowe zamienione w Park Zdrojowy. Barokowy kościół pocysterski św. Jana Chrzciciela z
początku XVIII wieku. Poewangelicki kościół Zbawiciela z 1777 roku. Kowary – dawniej miasto przemysłowe w dolinie Jedlicy. Zabytkowa zabudowa centrum z klasycystycznym ratuszem i kamieniczkami w pierzei głównej ulicy oraz kościołem NMP z XV i XVI wieku. Na moście kamiennym figura św. Jana Nepomucena z 1725 roku. Dwa pałace: Nowy Dwór o renesansowym rodowodzie i zachowanych elementach z tego okresu oraz Ciszyca z XIX wieku. Najsłynniejszym zakładem i dużą atrakcją jest fabryka dywanów, tzw. smyrneńskich, o tradycji sięgającej połowy XIX wieku. Możliwe zwiedzanie w grupach. Kowary-Wojków to zespół zabudowy sanatoryjnej z początku XX wieku w stylu tyrolskim. Bolków – zabytkowe miasto nad Nysą Szaloną. Zachowana zabudowa z kamienicami z XVIII i XIX wieku oraz ratuszem z XVI wieku. Fragmenty murów miejskich z basztami oraz zamek Piastów świdnicko-jaworskich z końca XIII wieku. Gotycki kościół św. Jadwigi. Kamienna Góra – miasto nad Bobrem, dawny ośrodek tkactwa. Średniowieczny układ urbanistyczny. Rynek z
zabudową z XVIII i XIX wiek. W jednej z kamieniczek, Muzeum Tkactwa Dolnośląskiego. Neobarokowy ratusz z początku XX wieku, gotycki kościół śś. Piotra i Pawła, poewangelicki „Kościół Łaski” MB Różańcowej z I połowy XVIII wieku, ruiny renesansowego zamku na Górze Zamkowej. Wzgórze Antonówka kryje, w wyrobiskach kopalni tajemnicze „podziemne miasto”, prawdopodobnie niemiecką fabrykę broni z czasów II wojny światowej.

Informacja turystyczna
Kiosk pod zamkiem Bolczów ul. 1 maja 25 czynna 5.30–19.00
Centrum Informacji Turystycznej i Kulturalnej
ul. Grodzka 16, Jelenia Góra (075) 767 69 35

Seria: Miejsca niezwykłe
Tytuł: Zakątki na urlop i weekend
Autor: Dariusz Jędrzejewski