Najdłuższy tunel świata

Ludzie drążą pod ziemią lepiej niż krety. Powstają parkingi podziemne, metro, tunele dla samochodów i pociągów. Komunikacja coraz częściej schodzi pod ziemię. W Polsce i na świecie trwa prawdziwy wyścig na długość podkopów.

57 kilometrów pod Alpami

Niedawno media doniosły o przekopaniu najdłuższego tunelu na świecie. 15 października 2010 roku ogromna wiertarka „Sissi” przewierciła ostatnie warstwy skały na głębokości ponad 2 kilometrów pod powierzchnią masywu św. Gotarda w Alpach Szwajcarskich. Prace górnicze trwały 7 lat, a całość prac od momentu rozpoczęcia projektu trwa już 14 lat. W czasie wiercenia usunięto materiał skalny o objętości 13 mln.m.sześc. Można by z tego usypać 5 piramid Cheopsa! Długość tunelu wynosi 57 kilometrów. Tym samym tunel zepchnął na dalsze miejsca dotychczasowych rekordzistów – Seikan w Japoni i Eurotunnel pod kanałem La Manche. Do oficjalnego udostępnienia dla ruchu potrzeba jeszcze kilka lat. Tunel musi być umocniony i obudowany, wyposażony w systemy wentylacji, komunikacji, muszą być ułożone torowiska, zbudowane 2 wielofunkcyjne stacje podziemne. Nowy tunel jest przeznaczony do ruchu pociągów – będzie tunelem kolejowym.

Góra, doliną, pod spodem

Tunel połączył dwie szwajcarskie wioski: Erstfeld i Bodio. Oczywiście nie chodziło o ułatwienie życia kilkuset mieszkańcom Erstfeld i Bodio. Wioski leżą na przeciwnych zboczach masywu alpejskiego. W masywie znajduje się jedna z najsłynniejszych przełęczy alpejskich – Przełęcz Św. Gotarda. Jej stosunkowo niska wysokość – 2108 m.n.p.m. zapewniała możliwość przejścia łańcucha Alp nawet zimą. Dlatego od najdawniejszych czadów wiodły tamtędy ważne szlaki komunikacyjne z północy na południe, z Zurychu w Szwajcarii do Mediolanu we Włoszech. Obecnie istnieją już dwie nowoczesne trasy przeprawy: tunel kolejowy długości 15 kilometrów i tunel drogowy o długości 17 kilometrów.

Diabelska przełęcz

Już w średniowieczu, w 1230 roku, zbudowano most nad jednym z wąwozów ułatwiający przebycie całej trasy. Budowa była niezwykle trudna, dlatego legenda mówi, że o pomoc poproszono diabła. Diabeł zgodził się w zamian za duszę pierwszej istoty, która przejdzie przez most. Sprytni górale na otwarcie mostu przepędzili nim najpierw owce. Diabeł wściekł się na ten fortel i cisnął wielki głaz próbując rozwalić most. Nie udało się, głaz spadł obok, bo most ochroniła jedna z góralek wchodząc na niego z krzyżem. 200-tonowy głaz leży do dziś, a legenda ma całkiem współczesną i bardzo tragiczną puentę. W czasie budowy nowej drogi przez przełęcz diabelski kamień został przesunięty. To miało przynieść pecha, a na nowej trasie wydarzyła się seria tragicznych wypadków, łącznie z wielkim pożarem w tunelu w 2001 roku, w którym zginęło 11 osób.

Skasowali niezwykłą atrakcję

Nowy tunel kolejowy jest częścią projektu rządu Szwajcarii mającego na celu ograniczenie degradacji Alp przez rosnący ruch tirów. Tiry będą przewożone tunelem na specjalnych platformach kolejowych. Przy okazji budowy kolei pod Alpami powstał projekt budowy alpejskich wind pod nazwą Porta Alpina. Windy miały połączyć wioskę Sedrun z dworcem kolejowym 1400 metrów poniżej, w głębi góry. Pomysł polegał na wykorzystaniu istniejących szybów technicznych zaopatrujących budowę tunelu. Windy miały stać się jedną z największych atrakcji turystycznych Szwajcarii. Nie staną się, bo z braku pewności finansowania zostały skreślone z planów i odłożone w nieokreśloną przyszłość...

W Polsce też ryją

Tatry to nie Alpy, polskie tunele to nie są tunele światowej skali. Najdłuższy tunel w Polsce mieści się na trasie kolejowej Wałbrzych – Jedlina Zdrój. Długość tunelu wynosi 1,6 km. Najdłuższy tunel samochodowy to osławiony tunel wzdłuż Wisły, czyli odcinek Wisłostrady w Warszawie. Odcinek podziemny ma długość 900 metrów. Nie jest to imponująca długość, a i tak jest najdłuższy w Polsce. Najdłuższy, ale za krótki. Szybko okazało się, że tunel jest przydatny, usprawnia ruch w okolicy mostu Świętokrzyskiego. Tyle, że na skrzyżowaniach przed wjazdem do tunelu wciąż tworzą się spore korki. Rozwiązaniem byłoby przedłużenie tunelu o kilkaset metrów. Trudno uwierzyć, ale do niedawna nie było w Polsce żadnych tuneli drogowych poza miastami! Dopiero w tym roku przekopano Sobczakową Górę na Żywiecczyźnie. Otwarty został tunel długości 670 metrów. I od razu stał się najdłuższym tunelem drogowym w Polsce. Został nazwany „Emilia”. To pomysł miejscowego proboszcza, który uhonorował w ten sposób imię pani Emilii Wojtyły,
matki Jana Pawła II. Tunel można przejechać jadąc trasą S-69 z Bielska-Białej do Zwardonia.

Będzie dłuższy

W 2013 roku otwarty zostanie znacznie dłuższy polski tunel. Na budowanej trasie S3 Legnica - Lubawka na wysokości Starych Bogaczowic powstanie tunel o długości 2290 m. Projektowana droga przecina pasmo Gór Wałbrzyskich, pomiędzy Marciszowem a Wałbrzychem. Obejście gór byłoby trudne. Od zachodu Góry Wałbrzyskie przechodzą w Góry Kaczawskie z Rudawskim Parkiem Krajobrazowym, a od wschodu znajdują się miasta: Świebodzice, Szczawno Zdrój i Wałbrzych. Zdecydowano się na „podkop”.

Tunel w Tunelu

W Polsce nie ma może specjalnie długich tuneli, ale jest kilka bardzo ciekawych. Całkiem zabawny, z racji nazwy, jest tunel w miejscowości... Tunel w woj. małopolskim. Z kolei tunel w Jaworniku Polskim to tunel wąskotorowy. Całkiem spory, ma 602 metry, został zbudowany z ciosów kamiennych. Wygląda jak wyjęty z makiety dziecinnej kolejki. Przez tunel wciąż można przejechać wąskotorówką! Z Przeworska do Dynowa jeździ latem pociąg turystyczny. Nie można już za to przejechać jednym z dłuższych tuneli Polsce, w Kowarach – 1025 metrów długości. PKP zamknęła linię jako nierentowną. Skwapliwie korzystają z tego przejścia mieszkańcy Kowar skracając sobie drogę przez góry. Wydeptali już sporą ścieżkę pomiędzy nieużywanymi szynami. Natomiast tunel w Strzyżowie niedaleko Rzeszowa nie został oddany do użytku. Ale przekopana już góra stała się w czasie wojny schronem dla niemieckiego pociągu sztabowego „Amerika”. Dziś tunel jest udostępniony latem do zwiedzania. Cóż nie możemy konkurować w długości tuneli, to doceńmy ich
niebanalność.

(tekst M.R.)