Olszanica

Wieś założyli w pierwszej połowie XV wieku Kmitowie. Trudno przypuszczać, by wznieśli tu warowny dwór – w pobliżu, w sercu swoich dóbr, wybudowali zamek Sobień. W 1580 roku wieś wraz z całym majątkiem przeszła na własność Stadnickich. Po nich należała to Tarłów, a od lat 60. XVII wieku do Miszchów.

Dwór w Olszanicy stanął zapewne w pierwszej połowie XVI wieku, kiedy Piotr Kmita opuścił zrujnowany Sobień i przeniósł się do Leska. Rezydencja z czasem nabrała obronnego charakteru – wybudowano bastiony, wykopano fosę. Za czasów Mniszchów zesłano tu siedemnastoletnią Mariannę Mniszchównę. Dziewczyna zakochała się w służącym swego ojca. Gdy kochanek dowiedział się, że Mniszchówna jest brzemienna, uciekł. Rodzice odesłali dziewczynę do Olszanicy, by w tajemnicy przed światem urodziła dziecko i nie przyniosła wstydu rodzinie. Marianna, opuszczona przez ukochanego i oddalona od bliskich, popełniła samobójstwo. Jej duch długo jeszcze błąkał się po dworskim parku. W 1905 roku nowi właściciele – Jordanowie przebudowali skromny dwór na pałac nawiązujący do neogotyku. Parterowy, częściowo piętrowy, z wieżą zwieńczoną strzelistym hełmem jest budowlą niezwykle malowniczą. Przetrwał zawieruchę wojenną. Wieś w latach 1939–1941 znalazła się w sowieckiej strefie okupacyjnej, potem wkroczyli Niemcy. Po 1945 roku toczyły
się tu walki między nową polską władzą a ukraińskimi nacjonalistami. Od 1970 roku w Olszanicy mieści się ośrodek wypoczynkowy. Na jego potrzeby wzniesiono kilka nowoczesnych budynków, niszcząc nieco park i zakłócając panującą tu harmonię architektury i przyrody. Ale wciąż jest to jeden z najpiękniejszych i najlepiej zachowanych parków krajobrazowych w okolicy.

ODK Służby Więziennej

Piękno pałacu i jego otoczenia sprawiają, że nasze oczekiwania wobec tego obiektu są bardzo wysokie. Niepokój o stan wnętrz rezydencji może budzić współczesna część hotelowa – parterowy budynek nakryty wysokim dachem, przypominający sztampowe pensjonaty z Podtatrza. I rzeczywiście pałacowe komnaty mogą rozczarować. Brak w nich romantyzmu, fantazji, mimo że wiele detali dawnego wystroju ocalało. Sala Lustrzana, Sala z Wykuszem czy pałacowa winiarnia są bez wątpienia starannie utrzymane, ale nie czuć w nich atmosfery przynależnej dawnym rezydencjom. To jedna strona medalu. Druga to pokoje – duże i wygodne. W pałacowych apartamentach doskonale się sprawdzają umiarkowanie nowoczesne meble w ciepłych barwach, głębokie fotele i miękkie kanapy. Jeżeli na dodatek trafi się nam pokój z tarasem, to rzeczywiście można się poczuć w pełni usatysfakcjonowanym.

Okolica

Arłamów – ośrodek narciarski. W czasach PRL-u miejsce polowań i tajnych narad partyjnych. W dawnym ośrodku rządowym w 1982 roku był internowany Lech Wałęsa. Jezioro Solińskie – największy sztuczny zbiornik w Polsce. Doskonały dla żeglarzy, niebezpieczny dla kąpiących się poza wyznaczonymi miejscami; raj dla wędkarzy. Lesko – zamek i barokowa synagoga z 2. ćwieci XVIII wieku (obecnie mieści się tam dom kultury). Polańczyk – leżące nad brzegiem Jeziora Solińskiego, największe bieszczadzkie uzdrowisko i centrum sportów wodnych. Równia – drewniana cerkiew z 1. połowy XVIII wieku, kryta trzema gontowymi kopułami. San – od źródeł aż do Przemyśla rzeka ma górski charakter. Od Sanoka jest dostępna dla kajakarzy. Sanok – miasto pełne zabytków, znane z Muzeum Budownictwa Ludowego (budownictwo Bojków, Łemków, Dolinian, Pogórzan). Warto zajrzeć do renesansowego zamku starościńskiego z lat 1523–1548, gdzie mieści się Muzeum Historyczne, oraz barokowego kościoła franciszkanów z lat 1632–1640. Ustrzyki Dolne – baza
narciarska i wypadowa m.in. do Parku Krajobrazowego Gór Słonnych. Wokół trasy piesze i rowerowe. Muzeum Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Tyrawa Solna – wieś wypoczynkowa nad Sanem, cerkiew z 1837 roku. Zagórz – ruiny na wzgórzu z daleka wyglądają jak pozostałości zamku. To jednak XVIII-wieczny zespół klasztorny karmelitów.

Ośrodek Doskonalenia Kadr Służby Więziennej Olszanica
38-622 Olszanica
(13) 461 74 50 (13) 461 73 62
odk_olszanica@sw.gov.pl www.sw.gov.pl

Dojazd samochodem

Miejscowość leży przy drodze krajowej nr 84, wiodącej z Sanoka do Ustrzyk Dolnych. Dojazd pociągiem Kursują tu pociągi z Zagórza i autobusy PKS z Leska. Od przystanku autobusowegojest bliżej do pałacuniż z dworca PKP.

Seria: Miejsca niezwykłe
Tytuł: Wypoczynek w dworkach i pałacach
Autor: Robert Pasieczny