Szwecja. Sztokholm. Waluta. Język. Atrakcje. Co warto wiedzieć

www.msz.gov.pl

_ Stolica: Sztokholm Waluta: korona szwedzka (SEK) Język urzędowy: szwedzki Inne języki: angielski _

PRZEPISY WJAZDOWE
W związku z tym, że Polska od 21 grudnia 2007 r. jest członkiem strefy Schengen – obszaru bez kontroli na granicach wewnętrznych, w ruchu osobowym między Szwecją a Polską zniesiona została kontrola na morskich i lotni­czych przejściach granicznych. Nadal jednak dokumentem podróży uprawniającym do wjazdu i pobytu (niezależnie od jego celu) na terytorium Królestwa Szwecji jest paszport bądź dowód osobisty. Przed wyjazdem należy się upewnić, czy dokument jest w wystarczająco dobrym stanie technicznym i pozwala na stwier­dzenie tożsamości. Ograniczenia swobodnego przemieszczania się i pobytu mogą mieć miejsce jedynie w przypadkach zagra­żających polityce bezpieczeństwa państwa i zdrowiu publicz­nemu. Dodatkowe informacje w wersji elektronicznej dostępne są na stronie internetowej MSZ: www.msz.gov.pl w dziale „Informacje konsularne”.

Osoby, które zamierzają przebywać w Szwecji dłużej lub też osiedlić się tu, powinny złożyć wniosek i uzyskać prawo pobytu (uppehallstillstand). W tym celu należy skontaktować się z naj­bliż­szym oddziałem szwedzkiego Urzędu Migracyjnego (Migra­tions­verket: www.migrationsverket.se). Do złożenia wniosku, jak i do załatwienia innych spraw związanych z pobytem (w urzędzie podatkowym, banku, zakładzie ubezpieczeń itp.) bezwzględnie wymagany jest paszport. Za złożenie wniosku i wydanie zgody na pobyt nie są pobierane żadne opłaty. Decyzje podejmowane są w ciągu kilku tygodni od daty złożenia wniosku (w okresie letnim okres oczekiwania może być dłuższy). W przypadku nega­tywnej decyzji Urzędu Migracyjnego należy opuścić Szwecję. Przy­sługuje wówczas odwołanie do Sądu ds. Migracji i ew. Sądu Apelacyjnego ds. Migracji (odpowiednio: Migrationsdomstolen i Migrationsöverdomstolen). Po uzyskaniu pozwolenia na pobyt w Szwecji na okres minimum 1 roku otrzymuje się szwedzki numer ewidencyjny, potocznie nazywany numerem
personalnym (personnummer). Jego nadanie jest podstawowym warunkiem stabilnego funkcjonowania w tym kraju. Bez niego praktycznie nie można np. założyć konta w banku, wynająć mieszkania, podłączyć telefonu. Do czasu uzyskania numeru osobowego mająca prawo pobytu rodzina pracownika nie może korzystać z objętego ubezpieczeniem leczenia planowego (sam pracownik może być objęty opieką medyczną na podstawie tymczasowego numeru identyfikacyjnego – samordningsnummer); żona i dzieci pracownika mogą w tym przypadku korzystać tylko z leczenia, do którego uprawnia ich Europejska Karta Ubezpieczenia Zdro­wot­nego (EKUZ)
lub inny, odpowiedni dokument ubezpieczeniowy serii E100.

Praca. Obywatele polscy mogą swobodnie poszukiwać w Szwecji zatrudnienia i podjąć pracę. Polak pracujący w Szwecji ma takie same prawa i obowiązki pod względem warunków zatrudnienia, pracy, wynagrodzenia, stosunku pracy czy szkolenia zawo­dowego jak obywatel szwedzki. Dotyczy to w tym samym stopniu pracownika, który podejmuje zatrudnienie, jak i członków jego rodziny. Współmałżonek i dzieci mają również prawo do pobytu i podjęcia pracy. Aby znaleźć pracę, nie trzeba rejestrować się w Urzędzie Pośrednictwa Pracy (Arbetsförmedlingen, www.ams.se)
. Jednakże rejestracja jest niezbędna, aby uzyskać świadczenia dla bezrobotnych lub zapisać się na kurs zawodowy; świadczenia te przysługują jedynie w przypadku wcześniejszego zatrudnienia na terenie Szwecji. Placówki tego urzędu służą pomocą zarówno osobom poszukującym pracy, jak i oferującym pracę. Starający się o pracę powinni pamiętać, że pracodawcy oczekują od kandydatów na pracowników dobrej znajomości języka szwedzkiego.

Zaleca się ostrożność w korzystaniu z usług pośredników pracy (zarówno polskich, jak i szwedzkich), szczególnie oferu­jących wyjazdy do pracy sezonowej przy zbiorach runa leśnego lub w gospodarstwie rolnym. Osoby zamierzające podjąć pracę w Szwecji powinny dołożyć wszelkich starań w celu zweryfi­kowania rzetelności oferty. Odradza się zawieranie ustnych umów. Konsulaty na terenie Królestwa Szwecji nie zajmują się pośrednictwem w poszukiwaniu pracy ani nie udzielają pomocy przy poszukiwaniu miejsca zamieszkania w Szwecji.

PRZEPISY CELNE
Osoby wjeżdżające bezpośrednio z obszaru UE nie płacą cła za przewożone rzeczy przeznaczone do użytku osobistego i nie są poddawane żadnym formalnościom gra­nicz­nym. Ograniczenia i specjalne wymogi dotyczą wwozu: zwierząt, alkoholu, tytoniu, broni i amunicji, niebezpiecznych narzędzi, strzykawek podskórnych wraz z igłami. Niedozwolony jest wwóz narkotyków, środków dopingujących, pornografii. Restrykcje wywo­zowe obejmują m.in. materiały palne, produkty o zna­czeniu strategicznym oraz przedmioty o szczególnej wartości dla kultury.
Wwożone na terytorium UE środki pieniężne w kwocie przewyższającej 10 tys. EUR należy zadeklarować. Trzeba tego dokonać także przy wyjeździe ze Wspólnoty.

Bezcłowy przywóz alkoholu z innego kraju UE do Szwecji możliwy jest pod warunkiem, że wwiezie go osobiście osoba, która skończyła 20 lat, i będzie on przeznaczony jedynie na własne potrzeby. Jeżeli podróżny nie jest w stanie uwiarygodnić posiadania przewożonych dóbr na własny użytek, urzędnik celny może podjąć decyzję o ich zarekwirowaniu. Wyroby tyto­niowe mogą być wwiezione przez osobę pełnoletnią (ukończone 18 lat) w ilości do 200 sztuk. Szczegółowe informacje dotyczące importu i eksportu towarów dostępne są na stronie internetowej szwedzkiego Urzędu Ceł: www.tullverket.se. Przy zakupach w Szwecji obowiązuje podatek VAT (moms) i akcyza na wybrane towary, takie jak alkohol i papierosy. Prawie wszystkie towary objęte są podstawową stawką VAT w wysokości 25% ceny.

Przywóz zwierząt. Właściciel psa lub kota może wwieźć zwierzę do Szwecji pod warunkiem właściwego oznakowania go tatua­żem lub mikrochipem oraz przedstawienia aktualnego paszportu dla zwierzęcia z udokumentowaniem odpowiednich szczepień i badań (szczepienie przeciw wściekliźnie wraz z testami na antyciała, odrobaczenie).

Przywóz broni. Przywóz broni do Szwecji z terenu Polski w ce­lach łowieckich i sportowych następuje na podstawie Europejskiej Karty Broni Palnej oraz udokumentowania przyczyny podróży.

PRZEPISY PRAWNE
Obywatele polscy mogą w zasadzie bez przeszkód nabywać nieruchomości w Szwecji. Nie ma wymogu uzyskiwania specjalnych pozwoleń, z wyjątkiem nabycia nieru­chomości o charakterze rolniczym oraz w celu wynajmu. Właści­wymi urzędami w sprawach badania, czy występują przeszkody co do zakupu nieruchomości przez cudzoziemców, są organy administracji lokalnej szczebla wojewódzkiego. Ponadto w przy­padku zakupu lokalu spółdzielczego zaleca się uprzedni kontakt z zarządem wspólnoty. Umowę należy zarejestrować w urzędzie skarbowym w celu dokonania zmiany właściciela nieruchomości. Obowiązuje powszechny roczny podatek od nieruchomości (doty­czy domów wolno stojących, posiadłości i gruntów); właści­ciel obowiązany jest do składania corocznej deklaracji podatko­wej i opłacania podatku katastralnego najpóźniej 3 maja każdego roku (0,75–1% wartości nieruchomości wycenionej przez Urząd Skarbowy). Zaleca się zawieranie kontraktu na zakup nierucho­mo­ści za pośrednictwem szwedzkich koncesjonowanych agen­tów ds. nie­ru­chomości
(fastighetsmäklare) lub doradców banko­wych. Adresy agentów można uzyskać w szwedzkim Stowa­rzy­sze­niu Agentów Nieruchomości (Mäklarsamfundet: www.maklarsamfundet.se)
. Zakup nieruchomości w Szwecji nie uprawnia automatycznie właściciela do uzyskania prawa pobytu.

UBEZPIECZENIE
Ze względu na wysokie koszty usług medycznych w Szwecji zaleca się wykupienie indywidualnej polisy ubezpieczeniowej od kosztów leczenia, od następstw nieszczęśliwych wypadków oraz na powrót chorego do kraju. W przypadku podróży samochodem wskazane jest dodatkowe ubezpieczenie komunikacyjne (oprócz obowiązkowego OC również Assistance i AC).

SZCZEPIENIA I SŁUŻBA ZDROWIA
Osoby opłacające w Polsce składki na NFZ w nagłych przypadkach mają prawo do sko­rzystania w Szwecji z opieki medycznej w ramach ubezpieczenia. W tym celu należy okazać bezpośrednio w placówce medycznej dokument potwierdzający fakt ubezpieczenia – Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego. EKUZ uprawnia jedynie do ko­rzystania z podstawowych usług medycznych, dlatego wyjeż­dżającym za granicę zaleca się wykupienie dodatkowych ubezpieczeń prywatnych, które w razie konieczności pokryją koszty leczenia w szerszym zakresie, jak również koszty opieki medycznej w prywatnych szpitalach i klinikach.

Podróżni udający się do Szwecji powinni pamiętać, że opieka medyczna dla osób ubezpieczonych nie jest bezpłatna. Odpłat­ność za poszczególne usługi jest określana przez szwedzkie władze lokalne. Osoby objęte ubezpieczeniem zapłacą taką samą kwotę jak obywatele Szwecji: za wizytę u specjalisty lub pomoc w nagłym wypadku (w zależności od województwa i specjalności lekarza) od 130 do 300 SEK (np. w woj. sztokholmskim porada szpitalna kosztuje 260 SEK, a w przychodni państwowej 140 SEK; dzień pobytu w szpitalu – 80–120 SEK). Leczenie dzieci osób ubezpieczonych (do lat 20) jest bezpłatne. Za lekarstwa na receptę do kwoty 900 SEK obowiązuje odpłatność w 100%. Za kolejne zakupy przysługują zniżki. Wydatki powyżej 1800 SEK w ciągu 12 miesięcy zwalniają z dalszej odpłatności za leki. Obywatele polscy mający prawo pobytu w Szwecji są uprawnieni do korzystania z powszechnego systemu zdrowotnego na takich samych warunkach jak obywatele szwedzcy. Składki na ubez­pieczenie są pobierane w ramach systemu podatkowego.

INFORMACJE DLA KIEROWCÓW
Samochody prywatne mogą być swobodnie wwożone do Szwecji z terenu UE i użytkowane na obcych tablicach rejestracyjnych do 7 dni, jeżeli właściciel pojazdu mieszka w Szwecji (tzn. jest zarejestrowany w ewidencji ludności i posiada szwedzki numer ewidencyjny). W przypadku pobytu czasowego należy dokonać rejestracji samochodu w ciągu 3–6 miesięcy. Rejestracji dokonuje się w Urzędzie Transportu Drogowego (Vägverket). Przed dokonaniem rejestracji samo­chodu w Szwecji niezbędny jest obowiązkowy przegląd (koszt ok. 600 SEK) w wyspecjalizowanej sieci stacji diagnostycznych (AB Svensk Bilprovning: www.bilprovningen.se). Niezbędne jest do tego prawo jazdy, polski dowód rejestracyjny i dokument potwierdzający ubezpieczenie pojazdu. Po pozytywnej inspekcji pojazdu urząd składa odpowiedni wniosek rejestracyjny do Centralnego Rejestru Pojazdów (Bilregistret). Osoba składająca wniosek musi wykazać miejsce zamieszkania w Szwecji oraz mieć dowód tożsamości. Przywóz do Szwecji nowego samo­chodu (o przebiegu mniejszym niż 6000
km lub w ciągu 6 miesięcy od daty pierwszej rejestracji) będzie się wiązać z koniecznością zapłaty podatku VAT (25% ceny powinno się uregulować w ciągu 35 dni od daty zakupu w Urzędzie Podatkowym). Infor­macje na temat sprowadzania oraz rejestracji pojazdów w Szwecji znajdują się na stronie internetowej Urzędu Transportu Drogowego (www.vv.se)
. Ważne prawo jazdy wydane w Polsce obowiązuje w Szwecji. Prawo jazdy wydane w Polsce może być wymienione na szwedzkie, jeśli jego posiadacz uzyskał pozwo­lenie na stały pobyt w Szwecji. Wnioski w tych sprawach przyj­mują właściwe szwedzkie urzędy wojewódzkie (Länsstyrelsen). Bezwzględny limit wieku dla osób kierujących pojazdami samochodowymi wynosi 18 lat.

Ponadto warto wiedzieć, że:
• niezależnie od pory dnia i roku używanie świateł mijania jest obowiązkowe;
• z uwagi na bardzo częste i tragiczne w skutkach kolizje ze zwierzyną leśną (np. z łosiami) należy zachować szczególną ostrożność podczas prowadzenia samochodu przez tereny zalesione – koszty ewentualnych szkód po kolizji ze zwierzyną leśną użytkownik pojazdu ponosi sam, o ile nie wykupi specjal­nego ubezpieczenia;
• rygorystycznie traktowane są ograniczenia prędkości na drogach (autostrady – 110 km/godz., drogi – 90 km/godz., 70 km/godz., teren zabudowany – 50 km/godz., 30 km/godz.);
• wszyscy pasażerowie samochodu muszą używać pasów bezpieczeństwa;
• obowiązkowe są odpowiednie siedzenia dla dzieci do 12. roku życia;
• prawo szwedzkie jest bardzo surowe w stosunku do osób łamiących przepisy drogowe, a w szczególności prowadzących pojazd pod wpływem alkoholu (dozwolony li­mit stężenia alko­holu we krwi wynosi 0,2 promila, a w wydy­chanym powietrzu 0,1 mg/l); kary za łamanie przepisów są surowe (od wysokiego mandatu i odebrania prawa jazdy aż do pozbawienia wolności);
• wszystkie samochody prywatne mające więcej niż 2 lata pod­legają co roku kontroli w stacji diagnostycznej;
• Polacy przyjeżdżający do Szwecji nie muszą legitymować się zieloną kartą, wystarczy dowód ubezpieczenia OC; zaleca się wykupienie polisy Assistance ze względu na wysokie koszty holowania samochodu;
• w przypadku nabycia samochodu w Szwecji w celu wywozu do Polski należy zgłosić się z wnioskiem oraz dowodem tym­cza­so­wego ubezpieczenia pojazdu do Urzędu Transportu Drogo­wego, aby uzyskać tymczasowy dowód rejestracyjny i tablice; jedno­cześnie poprzedni właściciel powinien wyrejestrować pojazd;

• _ Uwaga: _ Urzędy konsularne w Szwecji przestrzegają kierow­ców przed spożywaniem alkoholu podczas podróży promowej do portów szwedzkich. Kontrola trzeźwości kierowców jest przeprowadzana rutynowo w docelowych portach.

PRZYDATNE STRONY INTERNETOWE:

• Oficjalna strona promocyjna Królestwa Szwecji: www.sweden.se;
• Rząd Królestwa Szwecji: www.regeringen.se;
• Parlament Królestwa Szwecji: www.riksdagen.se;
• Szwedzki wymiar sprawiedliwości: www.dom.se;
• Kasa Ubezpieczeniowa (Försäkringskassan): www.fk.se;
• Instytut Szwedzki: www.si.se;

• Urząd Podatkowy:www.skatteverket.se;
• Policja: www.polisen.se;
• Narodowa Agencja ds. Szkolnictwa Wyższego: www.vhs.se;
• Portal informujący o warunkach studiowania w Szwecji: www.studyinsweden.se;
• Bank Wolnych Miejsc (pośrednictwo pracy): http://platsbanken.ams.se/;
• Ambasada RP w Sztokholmie: www.sztokholm.polemb.net;
• Instytut Polski w Sztokholmie: http://www.polskainstitutet.se/;
• Wydział Promocji Handlu i Inwestycji w Sztokholmie: www.polcommerce.com;
• Polski Ośrodek Informacji Turystycznej: http://www.tourpol.com/;
• Portal Polonii Szwedzkiej: www.poloniainfo.se.