Thorri - zgniłe mięso rekina, baranie jądra i mózg owcy

_ Thorri _ to miesiąc z kalendarza islandzkiego, przypadający na przełomie stycznia i lutego. W tym roku trwa od 9 stycznia do 7 lutego. W tym czasie Islandczycy zbierają się razem, aby świętować i wspólnie zwalczać zimową chandrę. Mają na to swoje sposoby. Należą do nich między innymi lokalne specjały przygotowywane w tradycyjny sposób - suszona ryba, marynowana głowa barana, baranie jądra, wędzony udziec jagnięcy, pasztet z kawałkami mózgu owiec czy mięso w galarecie. Największą popularnością w tym czasie cieszy się jednak zgniłe mięso rekina, które ma bardzo mocny zapach amoniaku. Trawienie takich specjałów wspomaga islandzka wódka z ziemniaków i kminku, _ Breinivin _, zwana również Czarną Śmiercią. Po uroczystej kolacji Islandczycy śpiewają tradycyjne piosenki, grają w gry i opowiadają historie do późnych godzin nocnych, a czasem nawet wczesnych godzin porannych.

Huczne świętowanie _ Thorri _ pochodzi jeszcze z czasów pogańskich. Nazwa tego mroźnego miesiąca pochodzi z nordyckiej mitologii, w której _ Þorri _ określa spersonifikowany mróz lub zimę. Często mówi się też, że wzięła się od imienia norweskiego króla Thorri Snaersson lub nordyckiego boga Thora. Niektórzy doszukują się znaczenia również w islandzkim słowie _ thurr/thverra _, który oznacza suchy lub zmierzający do końca. Dostrzec w tym słowie można analogię do surowej, lecz już kończącej się powoli zimy.

Thorri rozpoczyna _ Bóndadagu _r, czyli dzień rolnika. W dawnych czasach, rolnicy wstawali w pierwszy dzień "mroźnego miesiąca" wcześnie rano, zdejmowali koszule, zakładali jedną nogawkę spodni i w takim "stroju" skacząc na jednej nodze dookoła swojego gospodarstwa witał _ Þorri _. W tym dniu żony traktowały ich z należytym szacunkiem i serwowały przysmaki. Obecnie dzień ten *świętują wszyscy mężczyźni *na wyspie. Wiele kobiet daje w tym dniu swoim mężom prezenty lub kwiaty, są też dla nich szczególnie życzliwe. Mężczyźni odwdzięczą się z kolei swoim żonom w pierwszym dniu kolejnego miesiąca _ Góa _, który wieszczy już szybki koniec zimy.

W X wieku na Islandii opracowany został szczególny przypadek używanych w średniowieczu kalendarzy germańskich. Stary _ kalendarz islandzki _ nie jest już co prawda w codziennym użyciu, ale niektóre święta i wolne dni są wciąż ustalane na jego podstawie. Powstał on w oparciu o założenia kalendarza juliańskiego, z uwzględnieniem obliczeń dotyczących operowania słońca. Rok składa się z 52 tygodni (364 dni), co wymusiło wprowadzenie tygodni przestępnych. Dwanaście miesięcy w roku, z których każdy rozpoczyna się w ściśle określonym dniu tygodnia, a nie według daty dziennej, zostało podzielonych na dwie grupy: _ skammdegi (krótkie dni) i náttleysi _ (białe noce). _ Þorri _ (Thorri) rozpoczyna się zawsze w piątek między 9 i 15 stycznia, a kolejny _ Góa _ w niedzielę pomiędzy 8 i 14 lutego.

Skammdegi ("krótkie dni")

- Gormánuður (przełom października i listopada, "miesiąc uboju")
mid October – mid November, "slaughter month" or "Gór's month") - Ýlir (przełom listopada i grudnia, "miesiąc święta Jul")
- Mörsugur (przełom grudnia i stycznia, "miesiąc wysysania tłuszczu")
- Þorri (przełom stycznia i lutego, "miesiąc zmrożonego śniegu")
- Góa (przełom lutego i marca, "miesiąc przejezdnego śniegu" lub "miesiąc Gói" - córka Thorri)
- Einmánuður (przełom marca i kwietnia, "miesiąc młodych chłopców" lub "samotny miesiąc")

Náttleysi ("białe noce")

- Harpa (przełom kwietnia i maja, początek lata, "miesiąc młodych dziewcząt")
- Skerpla (przełom maja i czerwca)
- Sólmánuður (przełom czerwca i lipca, "miesiąc słońca")
- Heyannir (przełom lipca i sierpnia, "miesiąc sianokosów")
- Tvímánuður (przełom sierpnia i września, "drugi miesiąc")
- Haustmánuður (przełom września i października, "jesienny miesiąc")

PAP/WP/udm/if