Wielkie wakacje z Panem Samochodzikiem

Można z nim przejechać i poznać prawie całą Polskę. Ale można także wybrać się z wycieczką do nostalgicznej Pragi, zamków nad Loarą, a nawet do Ameryki Południowej, czy odległej Azji. Ten globtroter, poszukiwacz przygód i zaginionych dzieł sztuki, towarzyszy od wielu lat kolejnym pokoleniom Polaków. Pan Samochodzik.

Zbigniew Nienacki napisał o nim piętnaście powieści, choć przydomek „Samochodzik” występuje jedynie w dwunastu. W pierwszych trzech – swoistych prequelach – Tomasz (takie jest imię bohatera) nie miał jeszcze swojego kultowego, zyskanego w spadku po wuju Gromille, pojazdu, w którym będzie pokonywał polskie drogi i bezdroża, a także (przecież to amfibia) – jeziora i rzeki.

Pojazd ten po raz pierwszy wyruszył na trasę w książce „Pan Samochodzik i Wyspa Złoczyńców”, której akcja rozgrywa się nad dolnym brzegiem Wisły, w okolicach Torunia i Ciechocinka. To właśnie do tego ostatniego miasta nawiązuje fikcyjne, a występujące w powieści miasteczko Antoninów. Architektura tego grodu przypomina także Nieszawę i Aleksandrów Kujawski.

W „Panu Samochodziku i templariuszach” nasz bohater poznaje urokliwe zakątki Pojezierza Suwalskiego, Malbork – z największą w Polsce i jedną z największych w świecie średniowieczną warownią, oraz fikcyjne Kortumowo, oddające realia miejscowości Chwarszczany w województwie zachodniopomorskim. To tu właśnie znajduje się kaplica templariuszy, jeden z najcenniejszych zabytków regionu.

„Pan Samochodzik i Księga Strachów” to podróż po urokliwym, a mało znanym wśród turystów, Pojezierzu Myśliborskim. Ta część Pojezierza Zachodniopomorskiego obfituje w rozległe kompleksy leśne. Znajdują się tu też liczne rezerwaty przyrody i dwa parki krajobrazowe. Warto tu także zobaczyć dwa cenne zabytki kultury materialnej – kaplicę templariuszy we wsi Rurka i ruiny XIII-wiecznego zamku joannitów w Swobnicy.

W „Panu Samochodziku i niesamowitym dworze” odwiedzamy fikcyjny dwór szlachecki w znajdującej się w województwie łódzkim wsi Janówka. Także na ziemi łódzkiej rozgrywa się akcja książki „Pan Samochodzik i Uroczysko”, w której Tomasz poznaje tajemnice archikolegiaty łęczyckiej w Tumie. Zabytek ten jest jednym z najwspanialszych przykładów architektury romańskiej w Polsce.

Czytając „Pana Samochodzika i kapitana Nemo”, razem z naszym bohaterem odkrywamy tajemnice Jezioraka – najdłuższego jeziora w Polsce, znajdującego się na Pojezierzu Iławskim. Pojezierze to jest także miejscem akcji w „Panu Samochodziku i złotej rękawicy”. Jest tu sporo atrakcji, w tym m.in. Kanał Iławski, będący odgałęzieniem Kanału Elbląskiego, uznanego w 2007 roku za jeden z siedmiu cudów Polski.

Do słonecznej Francji prowadzi nas „Pan Samochodzik i Fantomas”. Zwiedzamy tu zamki nad Loarą. Oczywiście nie wszystkie, bo, nawet jeśli liczyć te zachowane w najlepszym stanie, jest ich aż sześćdziesiąt. By je wszystkie poznać, potrzeba by było przynajmniej kilku tygodni. Do tych najsłynniejszych, których nie można „odpuścić” należą: zamek w Amboise, zamek w Angers i zamek w Blois.

W „Panu Samochodziku i zagadkach Fromborka” poznajemy miasto, które, choć małe, jest perłą architektury średniowiecznej – z jednym z najcenniejszych w naszym kraju zabytków: XIV-wieczną archikatedrą. W tej gotyckiej świątyni pochowany jest największy polski astronom – Mikołaj Kopernik.

Następna opowieść („Pan Samochodzik i tajemnica tajemnic”) prowadzi nas na przeciwległy skraj Polski – do Bieszczad. W tym jednym z najatrakcyjniejszych turystycznie rejonów kraju, bogatym w wiele zabytków sztuki ludowej, będącym też rajem dla piechurów, nasz bohater śledzi przemytników ikon. Tropem przestępców podąża także do czeskiej Pragi, jednego z najpiękniejszych miast Europy Środkowej.

W „Panu Samochodziku i Winnetou” oraz „Panu Samochodziku i Niewidzialnych” poznajemy mazurskie jeziora. Akcja poza Śniardwami rozgrywa się w rejonie jeziora Roś, które siecią kanałów łączy się z tym największym polskim jeziorem. Śniardwy jest jeziorem polodowcowym i znajduje się na nim osiem urokliwie położonych wysepek.
W drugiej powieści zwiedzamy Fort Lyck, znajdujący się właśnie na jednej z takich wysepek – Czarcim Ostrowie. Pozostałości fortu (budowle nie zachowały się, ale pozostały fundamenty i część umocnień) są dużą atrakcją turystyczną.

Na najdalszą wyprawę wyruszył Tomasz w powieści „Pan Samochodzik i człowiek z UFO”. Bohater udał się do muzeum złota w stolicy Kolumbii Bogocie. Jest to największa i najbogatsza w świecie placówka, w której zgromadzono eksponaty sztuki złotniczej kultur prekolumbijskich.

W równie odległe rejony zaprowadziła naszego bohatera „Pierwsza przygoda Pana Samochodzika”. Dotarł aż do Syberii, do dawnej osady kozackiej Ałbazin. Ta niewielka wioska, która ma i polski epizod w swej historii (w XVII wieku szukał tu schronienia, po zabiciu carskiego wojewody, Polak Nicefor Czernichowski) istnieje do dzisiaj. W jej pobliżu przebiega trasa słynnej kolei transsyberyjskiej.

Tak daleko nie każdy może się udać. Każdy natomiast może (tak jak pan Tomasz w „Panu Samochodziku i skarbie Atanaryka”) udać się na Kaszuby w poszukiwaniu grobów gockich. To właśnie na Kaszubach znajdują się kamienne kręgi w Odrach, zwane „polskim Stonehenge”. Kręgi liczą od 15 do 33 metrów średnicy. W każdym z nich znajduje się od 16 do 29 kamieni.