Złotoryja. Atrakcje dla dzieci. Co warto zobaczyć

Złotoryja, czyli średniowieczne Aurum, słynęło z wydobycia złota. Dzisiaj tradycję kultywuje bractwo kopaczy. Dla jej podtrzymania, co roku w maju, organizowane są Międzynarodowe Mistrzostwa Polski w płukaniu złota.

W okolicach Złotoryi średniowieczni górnicy wydobywali także rudy miedzi. Złoża te eksploatowane były jeszcze w latach 50. XX wieku w kopalniach „Lena”, „Nowy Kościół” i „Konrad”. Złotoryja to piękne miasto, leżące na skalistym wzniesieniu ponad doliną Kaczawy. Podziwiać je można z dwóch punktów widokowych. Pierwszym jest XIV-wieczna Baszta Kowalska, drugim - wieża XIII-wiecznego kościoła Narodzenia NMP. Baszta Kowalska stanowi dobrze zachowany fragment miejskich fortyfikacji. Mury obronne mają dzisiaj około 700 merów długości. Zachowały się także niektóre baszty. W kościele Narodzenia NMP podziwiać można XIII-wieczne prezbiterium i transept oraz korpus z przełomu XIII i XIV wieku. Część kamiennych ścian pamięta prawdopodobnie czasy uzyskania praw miejskich w 1211 roku, co potwierdzają najstarsze w Polsce dokumenty lokacyjne. Dawnej świetności miasta dowodzą XIII-wieczne portale. W prawy kapitel jednego z nich wkomponowane są trzy głowy. To artystyczne wyobrażenie demonów i przypomnienie, że złe moce nie
mają wstępu do świątyni. W 67-metrowej wieży z przełomu XV i XVI wieku możemy zobaczyć rekonstrukcję pulpitu biblioteki łańcuchowej z XVI wieku. W Złotoryi wznoszą się jeszcze dwa inne zabytkowe kościoły – św. Jadwigi i św. Mikołaja. Kościół św. Jadwigi znajduje się na terenie pofranciszkańskiego klasztoru. Dzisiejszy wygląd jest efektem XVIII-wiecznej odbudowy. Przy świątyni znajduje się figura św. Jana Nepomucena z 1732 roku i XV-wieczna cenna kapliczka słupowa. Kościół św. Mikołaja był kościołem górniczym. Jego kształt i wyposażenie pochodzi z czasów odbudowy w 1842 roku. Zachowały się dwa piękne gotyckie portale oraz zespół epitafiów z XVI-XIX wieku. W centrum Złotoryi uwagę zwraca zespół miejskiej zabudowy złożony z zabytkowych kamienic z XVI-XIX wieku. Na rynku króluje neorenesansowy ratusz wzniesiony w połowie XIX wieku na miejscu wcześniejszej budowli. Przed nim znajduje się piękna renesansowa „Fontanna Delfina” z 1604 roku. Do największych atrakcji miasta należą muzeum złota oraz sztolnia kopalni
Aurelia. Muzeum znajduje się w zabytkowej XVII-wiecznej kamienicy. Można w nim obejrzeć ekspozycję poświęconą historii wydobycia złota w Złotoryi. Wśród eksponatów są złote samorodki. Pod górą św. Mikołaja, na obrzeżach miasta, udostępnione jest natomiast 100 metrów sztolni wydrążonej w litej twardej skale diabazu.

Pogórze Kaczawskie

Atrakcje Pogórza Kaczawskiego są rozproszone na rozległym obszarze. To kraina, którą ukształtowały aktywne wulkany (dowodzi tego rzeźba terenu oraz rodzaj występujących tu skał). Nie na darmo jednym z głównych szlaków okolicy jest „Szlak Wygasłych Wulkanów”. Prowadzi on po miejscach, które kształtem i budową geologiczną przypominają wulkaniczną przeszłość regionu. Jednym z ciekawszych jest Góra Ostrzyca (501 m n.p.m.), zwana „Śląską Fudżijamą” ze względu na kształt wulkanicznego stożka. To najwyższy szczyt Pogórza Kaczawskiego i jeden z ostatnich aktywnych wulkanów na tych terenach. Sam wierzchołek składa się z litej skały bazaltowej. Górna część z bazaltowym gołoborzem, na południowych stokach i stanowiskach roślinności naskalnej, objęta jest ochroną rezerwatową. Ze szczytu roztacza się wspaniały widok. Innym interesującym miejscem jest nieczynny kamieniołom u podnóża wzgórza Wielisławka (369 m n.p.m.), z odsłonięciami porfirów kwarcowych o strukturze słupowej. Ściana skalna kamieniołomu przypomina
gigantyczne organy. Nic dziwnego, że miejsce to nazwano „Organami Wielisławskimi”. Wschodnia część Pogórza Kaczawskiego określana bywa Pogórzem Złotoryjskim. W sąsiedztwie Złotoryi największą atrakcją jest bazaltowe wzgórze Wilcza Góra, zwane też „Wilkołakiem” (373 m n.p.m.). W najwyższych jego partiach utworzono rezerwat. Można w nim podziwiać „różę bazaltową”, czyli bazaltowe słupki promieniście rozbiegające się z jednego punktu. Szlak zielony, prowadzący do tego miejsca z miasta, biegnie obok trzech niewielkich jaskiń, leżących u podnóża Wilczej Góry nad rzeczką Drążnicą. Największą z nich jest 7-metrowej długości Wilcza Jama. Inną atrakcją, w bliskim sąsiedztwie Złotoryi, jest owalne jezioro w wyrobisku nieczynnego kamieniołomu bazaltu. Ściany kamieniołomu zbudowane są z regularnych wielobocznych słupów bazaltowych. Znaczny obszar Pogórza Złotoryjskiego obejmuje Park Krajobrazowy Chełmy. Zajmuje on silnie wypiętrzony fragment pogórza, bezpośrednio sąsiadujący z Niziną Śląską. W tym rejonie za
najciekawszy uważa się, objęty ochroną rezerwatową Wąwóz Myśliborski. To 3-kilometrowy jar o skalistych ścianach, wyżłobiony pomiędzy wzniesieniami Wysokiej i Tarnowy. W dolinie porośniętej naturalnym lasem liściastym odkryto, jedyne w Sudetach, stanowisko języcznika zwyczajnego (gatunek paproci).

Okolice

Leszczyna - dwa bliźniacze piece służące do wypalania wapna z XIX wieku, które mogły wcześniej służyć do prażenia skał zawierających związki miedzi. Znajdują się na terenach XIX-wiecznej kopalni miedzi „Ciche Szczęście”. Co roku odbywają się tutaj Dymarki Kaczawskie. To impreza plenerowa, na której można zobaczyć tradycyjne metody wytopu miedzi. Jawor – gotycki zamek Piastów jaworskich. Pozostałości murów miejskich z wieżą Bramy Strzegomskiej z połowy XVI wieku. Częściowa zabudowa rynku kamienicami podcieniowymi z XVI-XVII wieku. Ratusz z 1897 roku z gotycką wieżą i barokowym hełmem. Gotycki kościół św. Marcina z przełomu XV i XVI wieku z barokowym wyposażeniem. Muzeum regionalne w dawnym gotyckim pofranciszkańskim kościele. Poza centrum barokowy kościół ewangelicki, o konstrukcji ryglowej wybudowany w 1656 roku jako jeden z Kościołów Pokoju. Legnica – zamek piastów legnickich ufundowany przez Henryka Brodatego z fragmentami romańskiego pałacu, kaplicy i renesansową bramą. Pozostałości murów miejskich z
Bramą Głogowską i wieżą bramy Chojnowskiej. Późnobarokowy pojezuicki kościół św. Jana z kaplicą Piastów. Gotyckie kościoły: śś. Piotra i Pawła oraz NMP (od 1524 roku ewangelicki). Zespoły zabytkowych kamienic z XVI-XVIII wieku, m.in.: kramy śledziowe, „Dom pod przepiórczym koszem”. Barokowy ratusz z I poł. XVIII wieku. Legnickie Pole – miejsce bitwy z Tatarami w 1241 roku. W XIV-wiecznym dawnym kościele parafialnym mieści się Muzeum Bitwy Legnickiej. Zespół opactwa Benedyktynów wybudowany w latach 1727-1731, z jednym z najpiękniejszych w Polsce późnobarokowych kościołów. Cenne wyposażenie i dekoracje wnętrza.

Seria: Miejsca niezwykłe

Tytuł: Zakątki na urlop i weekend

Autor: Dariusz Jędrzejewski

Zobacz inne niezwykłe zakątki Polski