Browar Krajan - Trzeciewnica

Browar spod Nakła obecnie można uznać za jedyny czynny w województwie kujawsko-pomorskim, a z pewnością jedyny na Kujawach, choć gwoli ścisłości Nakło i jego okolice historycznie przynależą do ziemi krajeńskiej, leżącej na styku Kujaw i Wielkopolski. Region Krajny, w dobie staropolskiej pokrywający się z powiatem nakielskim, wchodzącym w skład województwa kaliskiego, odróżniał się zasadniczo od sąsiednich regionów folklorem i gwarą.

Kujawy z kolei to historyczna dzielnica Polski rozciągająca się między Wisłą a Notecią; jej centrum stanowi ziemia kruszwicka. Początkowo przynależne Mazowszu, w XII wieku zyskało status osobnego dzielnicowego księstwa kujawskiego. W dawnej Rzeczypospolitej piastowskie Kujawy zostały podzielone na dwa województwa: inowrocławskie i brzeskie kujawskie z sejmikiem w Radziejowie. Po upadku Księstwa Warszawskiego podzielono je z kolei między Prusy i rosyjskie Królestwo Polskie. Dopiero w 1938 roku (na krótko) i podczas ostatniej reformy administracyjnej z 1999 roku całe Kujawy znalazły się w ramach jednej jednostki administracyjnej – województwa kujawsko-pomorskiego. W regionie nie brakowało browarów. Włocławski niestety zamknięto jeszcze w 1940 roku, bydgoskiego Kujawiaka zaś dopiero niedawno, bo w roku 2006.

Wzmianki o warzeniu piwa w Nakle nad Notecią można znaleźć już w dokumentach z XVI stulecia; wiążą się one z przywilejem potwierdzającym prawo mili. Początki współczesnego browaru to dopiero rok 1994, kiedy na terenie spółki ogrodniczej w Trzeciewnicy za sprawą Stanisława Jaranowskiego powstał mały zakład warzący zaledwie 20 tys. hl rocznie. Oprócz piwa zajmowano się także produkcją słodowych „napojów winopodobnych”. W 1997 roku postanowiono rozwinąć działalność i skoncentrować się na regionalnym rynku piwnym. Podstawową inwestycją było wybudowanie nowej, dużej warzelni, co zwiększyło moce produkcyjne do poziomu 100 tys. hl. Kolejną reorganizację zakład przeszedł w 2002 roku, a dwa lata później ustaliła się obecna nazwa przedsiębiorstwa. Większościowy pakiet udziałów w spółce posiada amerykański biznesmen polskiego pochodzenia Walter Kotaba.
Browar konsekwentnie rozstawia swoje stoiska i dystrybutory piwa na rozmaitych targach branży spożywczej, Chmielakach Krasnostawskich czy Jesiennych Spotkaniach Browarników.

Koniecznie trzeba spróbować wszystkich piw od Krajana. Każdy znajdzie coś dla siebie: w ofercie jest i klasyczne „Nakielskie Jasne” albo „Krajan Specjal” (oba alk. 5% obj.), i oryginalne „Irlandzkie Czerwone” oraz „Irlandzkie Zielone” (oba alk. 5,5%). Szczególnie ciekawe jest to ostatnie piwo: piękna zielona barwa to rezultat dodania specjalnego barwnika. Miłośnicy słodkiego piwa powinni być usatysfakcjonowani „Miodowym” (alk. 5,5%), a zwolennicy mocnych, goryczkowych trunków powinni sięgnąć po „Złoty Strong” (alk. 7% obj.) lub ciemne „Irlandzkie Mocne” oraz „Nakielskie Ciemne” (oba ekstr. 14% wag., alk. 6% obj.). Szczególnej uwagi wart jest krajeński „Porter” (ekstr. 18,1% wag., alk. 9% obj.), który z powodu mniejszego niż zwykle natężenia ekstraktu smakuje nieco łagodniej.

Krajan Browary Kujawsko-Pomorskie sp. z o.o.
ul. Browarna 1
Trzeciewnica
89-100 Nakło nad Notecią
(0-52) 386 01 56
www.krajan.com.pl

Gramatka – zupa piwna, popularna w dawnej Polsce jako danie postne i śniadaniowe, przyrządzana na wiele sposobów i podawana nawet na dworze Jagiellonów. Wspominana na kartach Pana Tadeusza. Najprostszą gotuje się na bazie jasnego piwa z dodatkiem miodu, kminku i cynamonu i z wkruszonymi kawałkami twarogu.

Bydgoszcz – oprócz kilku zabytkowych świątyń i pomnika Kazimierza Wielkiego warto zobaczyć tzw. Wenecję Bydgoską – urokliwy zespół zabudowy z XIX wieku, zlokalizowany nad Brdą i w okolicy Wyspy Młyńskiej; Kanał Bydgoski łączący Wisłę z Odrą zbudowano w latach 1772–1775; nieczynny Browar Bydgoski Kujawiak działał przy ul. Ustronie 7.

Chobielin – młyn wodny z przełomu XVIII i XIX wieku oraz dwór pozostający w rękach ministra Radosława Sikorskiego i jego żony Anne Applebaum.

Potulice – zespół pałacowo-parkowy Potulickich z XIX wieku z neogotyckim pałacem wzniesionym przez Henryka Marconiego; w latach 1945–1950 działał tu spory obóz pracy dla jeńców niemieckich.

Szubin – gotycki kościół św. Marcina z XVI-wieczną kaplicą Jagiellońską, kościół neogotycki pw. św. Andrzeja Boboli oraz ruiny zamku Sędziwoja Pałuka z Szubina herbu Topór, starosty generalnego wielkopolskiego.

Występ – interesujący zabytek techniki: śluza Józefinka na Kanale Bydgoskim.

Seria: Miejsca niezwykłe
Tytuł: Browary w Polsce
Autor: Aleksander Strojny