Janowiec

Janowiec leży nad Wisłą, u podnóża wapiennej skarpy, stromo opadającej w kierunku doliny rzeki. Naprzeciwko, na jej drugim brzegu, znajduje się zatłoczony Kazimierz Dolny.

Historia Janowca zaczyna się w XIV wieku. Dziś centrum wsi stanowi pochyły rynek. Jego wschodnią pierzeję zajmuje kościół parafialny św. Małgorzaty, ufundowany przez Piotra Firleja w połowie XVI wieku. Najcenniejszym elementem kościoła jest manierystyczny nagrobek Andrzeja Firleja i jego żony, Barbary ze Szreńskich, z warsztatu Santi Gucci. W zabudowie Janowca wyróżniają się domy zbudowane z kamienia wapiennego. Nad wsią dominują mury janowieckiego zamku. Został on wzniesiony w latach 1508 - 1526 przez Santi Gucci dla Mikołaja Firleja – hetmana wielkiego koronnego. W XVII wieku Tarłowie i Lubomirscy, kolejni właściciele Janowca, dokonali jego gruntownej przebudowy. W wieku XIX rezydencja popadła w ruinę. Zamek częściowo odrestaurowano w ostatnich kilkudziesięciu latach i dziś jest największą atrakcją Janowca.

Kazimierski Park Krajobrazowy

Janowiec leży w Małopolskim Przełomie Wisły – liczącym 80 km odcinku rzeki od Puław do Annopola. Różnica pomiędzy korytem rzeki a szczytem doliny dochodzi miejscami do 80 metrów. W rejonie Janowca i Kazimierza brzegi przełomu zbliżają się do siebie na odległość 1,5 km, tworząc zwężenie. Zbocza, wzniesione ponad dolinę, w tym miejscu liczą nawet 90 metrów wysokości. Składają się z grubej warstwy osadów lessowych, tworzących wierzchowinę Płaskowyżu Nałęczowskiego. Cały ten malowniczy obszar objęty jest Kazimierskim Parkiem Krajobrazowym. Wyżynny płaskowyż, rozcięty doliną Wisły i wyrzeźbiony przez wody powierzchniowe, przecinają dziesiątki, jeśli nie setki wąwozów i jarów. Rzeka Bystra, największy z prawobrzeżnych dopływów w rejonie Kazimierza Wielkiego, meandruje w głębokiej dolinie, która wygląda jak dolina górskiego potoku. We wsi Dobre znajduje się rezerwat „Skarpa Dobrska”, chroniący uskok Płaskowyżu Nałęczowskiego u wylotu doliny rzeki Chodelki do Wisły. To miejsce występowania licznej rodziny motyli.

Okolice

Puławy – zespół pałacowo-parkowy Czartoryskich z klasycystycz¬nym pałacem oraz pawilonami i budynkami: Domkiem Gotyckim, Świątynią Sybilli i in. Kazimierz Dolny – maleńkie miasto jest pełne zabytków z XVI i XVII wieku. Ruiny zamku Kazimierza Wielkiego. W centrum manierystyczne kamieniczki pokryte dekoracją rzeźbiarską, kościół farny oraz spichlerze. Gołąb – zespół sakralny kościoła św. Floriana i św. Katarzyny oraz kaplicy Matki Boskiej Loretańskiej. Nałęczów – miejscowość uzdrowiskowa. Zabytkowa zabudowa z XIX wieku oraz malownicze otoczenie z dolinami rzek Bystrej i Bochotniczanki. Wąwolnica – sanktuarium maryjne z kultem figurki Matki Boskiej z Kębła. Czarnolas – miejsce osiedlenia się w 1571 roku twórcy literatury polskiej Jana Kochanowskiego. Klasycystyczny dworek Jabłonowskich z muzeum Jana Kochanowskiego. Pierwsze eksponaty pochodzą z XIX wieku.

Seria: Miejsca niezwykłe

Tytuł: Zakątki na urlop i weekend

Autor: Dariusz Jędrzejewski

Zobacz inne niezwykłe zakątki Polski