[
Stolica wyspy (obecnie 734 mieszkańców) mogąca się poszczycić uchwalonym 500 lat temu statutem leży na północnym wybrzeżu, na skraju pola, i otoczona jest malowniczymi zboczami amfiteatralnie schodzącego wzgórza (najwyższy szczyt Glavica, 184 m n.p.m.). Stąd pochodził znany chorwacki drukarz Dobrić Dobričević (1454–1528). Dzisiejszy wygląd wieś otrzymała w XV i XVI w. – tworzą go kamienne, renesansowe domy z charakterystycznymi dla domów Lastova tarasami na froncie oraz oryginalnymi, walcowatymi kominami przy wąskich, stromych uliczkach. Zdobiony komin na domu Biza Antica z XVI w. jest prawdopodobnie najstarszym zachowanym kominem w Dalmacji. Do dziś zachowano tu malowniczy strój ludowy, który mieszkańcy ubierają w świąteczne dni. Nad miastem na wzgórzu znajdują się ruiny zburzonego w XVII w. weneckiego kasztelu, obok którego Francuzi
(1808–10) zbudowali twierdzę. Nad miastem jest również stacja meteorologiczna, z przepięknym widokiem. Po drugiej stronie stromo opadającego wzgórza jest płytka zatoka św. Michała z przystanią rybacką i portem (1 km od miasta), skąd odchodzą autobusy lokalne. W kawiarni naprzeciw portu można wypożyczyć rowery. Dalej droga prowadzi do Ubli oraz Lučici (piechotą ok. 20 min) – maleńkiej wioski, w której kilka domów i stara kaplica zdają się wyrastać z morza, a spienione fale niemal rozbijają się o ich mury. Jadąc z Lastova główną drogą w stronę Skrivena Luka, można skręcić na lewo na północny wschód i mniejszą ścieżką dojechać nad wybrzeże, przed którym leży Lastovski archipelag – skupisko ponad czterdziestu niezamieszkanych wysp (np. Kručica – najwyższa z wysp – 83 m n.p.m., Saplun z piaszczystymi plażami, przepiękna Stomorina, malownicze Sestrice czy Glavat z latarnią morską), a także wysepek i skał (np. Donji Školji). Jadąc dalej główną drogą, docieramy do Skrivenej Luki z niskim i piaszczystym wybrzeżem.
Tutaj jest też głęboka, rozległa zatoka – bezpieczna przystań podczas burzy i zachodnich wiatrów. Nad zatoką Skrivena Luka wybudowano w 1839 r. latarnię morska Struga, w której obecnie można wynająć apartament.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ](
\"http://bezdroza.pl\" )
[
Chorwacja. W kraju lawendy i wina Prezentowane materiały pochodzą z przewodnika turystycznego po Chorwacji opublikowanego nakładem wydawnictwa Bezdroża. ]( \"http://bezdroza.pl\" )
[
Oprócz kilku późnośredniowiecznych kościółków (św. Marcina, św. Antoniego, ruiny romańskiego kościoła św. Jana) najstarszym zabytkiem jest obecny kościół parafialny św. Kosmy i Damiana (sv. Kuzme i Damijana) pochodzący z 1473 r., powiększany w XVI i XVII w. Przy wejściu do miasta zachował się kościół św. Błażeja (sv. Vlaha) wspominany już w XII w., na cmentarzu – kościół Matki Boskiej od Pól (Gospe poljske) z XIV w., a niedaleko miasta przedromański kościółek św.
Łukasza (sv. Luke) z XII w. Jest tam cenna pieta, dzieło nieznanego weneckiego mistrza z 1545 r. Loggię naprzeciw kościoła wzniesiono w XV w. Stare domy wokół mają fantazyjne kominy. Nazwa wyspy pochodzi od dawnej nazwy miasta Stari Grad zwanego Faros – latarnia morska. W licznych zatokach znajdziemy porozrzucane dawne domy patrycjuszy (Zastražišće, zatoka Mala Vira, Vela Stinira, zatoki Črnan, Gornja Prapatna, Smrska, Lučišće, Radočindol) oraz pozostałości osad z okresu iliryjskiego (na wzgórzu w pobliżu Zastražišće, w zatoce Mala Vira, Gornja Prapatna). Pierwszy ślad życia człowieka, pochodzący sprzed 3000 lat p.n.e., odkryto w jaskini Grapčeva Špilja, jest to jeden z najstarszych w Europie rysunek łodzi. Do IV w. p.n.e. wyspę zasiedlali Ilirowie, a następnie Grecy pochodzący z wyspy Pharos na Morzu Egejskim, którzy zbudowali obok dzisiejszego Starego Gradu niezależne miasto Pharos, posiadające własną armię i monety. W miejscu obecnego miasta Hvar powstało autonomiczne osiedle greckie – Dimos. W 219 r.
p.n.e. wyspę zdobyli Rzymianie, którzy zajęli bardziej urodzajne tereny, spychając dotychczasowych mieszkańców na wschód i w głąb wyspy. Wówczas powstała większość dzisiejszych osad. Chorwaccy Neretwianie przybyli tu w VII w. n.e. i wtedy nastąpił rozwój kultury słowiańskiej. W XI w. wyspa przeszła w ręce królów chorwacko-węgierskich i w 1147 r. powstało biskupstwo w Starim Gradzie (na przełomie XII i XIII w. zostało przeniesione do Hvaru), a w 1331 r. powstał pierwszy hvarski statut miejski. ]( \"http://bezdroza.pl\" )
[
To właśnie Hvar uważany jest za miejsce narodzin demokratycznego ustroju w Dalmacji. Okresowe panowanie Wenecjan zmieniło się w ponad trzystuletnią okupację (1420–1797). W 1487 r. pod przewodnictwem Matula Ivanicia na szczycie najwyższego wzniesienia (626 m n.p.m.) zbudowano kaplicę św. Mikołaja (sv. Nikole), dając tym samym
świadectwo jedności społeczności hvarskiej, a w 1510 r. doszło do buntu i powstania narodu hvarskiego przeciwko książętom, które trwało kilka lat (walka o równe prawa dla narodu). Jednakże porozumienie zostało podpisane dopiero w 1611 r. Wyspa była strategicznym portem dla żaglówek. Stąd eksportowano głównie ryby, a przywożono zboże. W latach 1797–1918 r. wyspa była w rękach monarchii austro-węgierskiej, z krótką przerwą na panowanie Napoleona (1813–1918), kiedy to miasto Hvar zostało stolicą administracyjną obszaru obejmującego swym zasięgiem wyspy Hvar i Vis. Do 2. poł. XIX w. wyspa nie miała regularnych linii morskich łączących ją z lądem i okolicznymi wyspami. Dopiero w połowie XIX w. ruszyła pierwsza linia promowa (parostatek), która na początku XX w. zaczęła kursować regularnie. W czasie I i II wojny światowej wyspa była najpierw pod okupacją włoską, potem niemiecką. Na mocy traktatu w Rapallo (19 kwietnia 1921 r.) Hvar został włączony do Jugosławii, a w 1992 r. do Republiki Chorwackiej. Hvar swoją
urodą od lat przyciąga gości z całego świata, relaksuje ich i uspokaja swoją bogatą przyrodą, a zachwyceni jej pięknem turyści często wracają. Mieszkańcy umilają czas przybyszom częstując ich domowymi winami, solonymi sardelami oraz świeżo pieczonym jagnięcym mięsem, doprawianym aromatycznymi ziołami. Pośród fioletowych pól lawendowych, miasteczek o historii sięgającej IV w. p.n.e. i przy akompaniamencie szumu fal ciepłego turkusowego morza zapominamy o troskach i trudach życia codziennego. Produkowane jest tu m.in. czerwone wino Plavac i białe wino Bogdanuš. Zobacz także: ]( \"http://bezdroza.pl\" )Wyspa Lastovo
_ Źródło: Bezdroża _
