Mongolia – zapomniana kraina

Zafascynował mnie kraj, gdzie przed ośmiuset laty narodził się Temudżyn, znany jako Dżyngis-chan, który zbudował największe imperium w dziejach świata. Kraj, w którym na powierzchni pięciokrotnie większej niż obszar Polski żyje dwa i pół miliona ludzi, kraj „ludzi, zwierząt i bogów”.

Krajobraz z każdym kilometrem ulega zmianie. Pojawiają się pokryte stepem wzgórza, gdzieniegdzie znaczone skupiskami jurt, znikają lasy i wsie. Co ciekawe, okazuje się, że nawet tak ważna linia kolejowa nie jest zelektryfikowana i teraz ciągnie nas lokomotywa spalinowa.

Mongołowie często nie przewidują konsekwencji swoich zachowań, bo w końcu i tak „jakoś to będzie”. Po co na przykład brać zapasowe kanistry z paliwem na pustynię, przecież na pewno znajdziemy jakąś stację. I faktycznie, stację znajdujemy, tylko że akurat skończyła się na niej benzyna. Ale cóż, „jakoś to będzie”.

Drugi szok, tym razem bardziej bolesny, dotyczy mentalności Mongołów. Otóż ich sposób bycia przypomina to, co w Ameryce Południowej określa się słowem ma?ana, a w krajach muzułmańskich – enszallah, „jakoś to będzie”. Mongołowie się nie spieszą, praca nie zając i nie ucieknie, po co się spieszyć, przecież step i tak się nie zmienia od setek lat, więc dzień czy dwa opóźnienia nie mają żadnego znaczenia.

W tym niezwykłym miejscu pustynia żwirowa oraz górujące nad nią, szarobrązowe formacje skalne tworzą surowy księżycowy krajobraz. Właśnie, krajobrazy. Wielu powie zapewne, że Mongolia jest nudna, w końcu cóż pięknego lub urzekającego może być w niekończącej się stepopustyni. Ten bezkres poraża, stanowi inny świat dla człowieka wychowanego w realiach zachodniej cywilizacji.

W epoce globalizacji, Internetu i samolotów, kiedy wydawać by się mogło, że zagospodarowaliśmy już każdy zakątek Ziemi, nagle znajdujemy się pośród ciągnących się kilometrami pustkowi, gdzie próżno szukać zasięgu sieci telefonii komórkowej. Obszar Mongolii, a w szczególności pustynia Gobi, jest bardzo słabo zaludniony, skupiska ludzkie zaś są od siebie oddalone przynajmniej o kilkanaście kilometrów. Ponadto wysokość oraz bardzo duża przejrzystość powietrza nadają niebu w Mongolii niezwykle intensywny niebieski kolor – nie bez powodu nazywa się ją Krainą Błękitnego Nieba.

Przechadzając się pomiędzy świątyniami, patrząc i słuchając modlących się buddyjskich mnichów, trudno nie zadumać się nad ogromem tragedii, jaka dotknęła Mongołów, dobitnie pokazującej, jak zbrodniczym systemem był komunizm.

W trakcie naszej podróży mieszkaliśmy wielokrotnie w jurtach i mieliśmy okazję bliżej poznać samych Mongołów, którzy w niczym nie przypominają powszechnego w Polsce stereotypu krwawego Tatara. To ludzie niezwykle gościnni i otwarci, nigdy nie spotkaliśmy się z przejawami niechęci czy też wrogości, a na mongolskim stepie czułem się z pewnością bezpieczniej niż w polskim mieście wieczorem.