Bajkowo położona perełka w Europie. W 2025 r. szczególnie warto się tam wybrać

Europejska Stolica Kultury to jeden z najbardziej rozpoznawalnych i cenionych projektów UE. Miasta, które noszą ten tytuł, mają ogromną szansę mocniej zaistnieć na turystycznej mapie Starego Kontynentu. Akcja daje im znaczące korzyści kulturalne, gospodarcze i społeczne.

Europejskimi Stolicami Kultury były Kraków w 2000 r. i Wrocław w 2016 r. Wiadomo już także, że w 2029 r. będzie nią Lublin.

W 2025 r. zaszczytny tytuł otrzymały trzy miasta - Chemnitz w Niemczech, a także Nova Gorica w Słowenii, która dzieli go z siostrzaną Gorycją po włoskiej stronie granicy. I to tym dwóm ostatnim miastom chcemy się dziś przyjrzeć bliżej.

Pierwsza udokumentowana wzmianka na temat Gorycji pochodzi z 1001 r., więc miasto może pochwalić się bardzo długą historią. Na mocy traktatu z 1948 r. pomiędzy Włochami a państwami alianckimi, tak ustalono granicę włosko-jugosławiańską, że Gorycja pozostała po stronie Italii. Odcięto tym samym pobliską Dolinę Soczy czy Wzgórza Gorycji od ich centrum miejskiego.

W tym samym roku po słoweńskiej stronie powstało miasto Nova Gorica. Jego mieszkańcy mają do dziś tendencję do nazywania sąsiedniego włoskiego miasta Stara Gorica.

W związku z projektem ESK oba miasta postanowiły się zjednoczyć i zostać "pierwszą bezgraniczną Europejską Stolicą Kultury". Na oficjalnej stronie przedsięwzięcia czytamy, że podzielone w przeszłości, w teraźniejszości są zjednoczone przyjaźnią i współpracą.

Tegoroczne wydarzenia związane z ESK są świetnym pretekstem do odwiedzin na granicy słoweńsko-włoskiej. Będzie się tam sporo działo, ale i bez specjalnych wydarzeń ten zakątek Europy może się pochwalić szeregiem wspaniałych atrakcji.

"Odkryj naturalne piękno szmaragdowej rzeki Socza, która płynie od alpejskiego źródła do delty Adriatyku, winnic Brdy i spektakularnej Vipavskiej Doliny. Odkryj zieloną architekturę i modernistyczny styl Novej Goricy i bądź świadkiem tysiącletniej historii Gorycji z jej spektakularnymi katedrami i zamkami" - zachęcają organizatorzy.

Wymieniona w opisie Socza to jedno z najpiękniejszych miejsc w Słowenii. Rzeka o wręcz niewiarygodnej barwie ma 140 km i przepływa przez Włochy i Słowenię. Po pokonaniu Alp Julijskich uchodzi do Zatoki Weneckiej koło Monfalcone. Dla turystów stanowi popularny cel wycieczek - panują tu doskonałe warunki do uprawiania raftingu. Co ciekawe, autorem planów z 1500 r. dotyczących ufortyfikowania tej rzeki jest sam Leonardo da Vinci.

Vipavska Dolina z kolei ma długość 45 km, a przepływa przez nią rzek Vipava, będąca dopływem wymienionej wyżej Soczy. Charakteryzuje się sielskimi widokami, winnicami i sadami.

Uprawia się tam brzoskwinie, morele i figi. Jeśli chodzi o wina, Vipavska Dolina słynie przede wszystkim z białych trunków. Najpopularniejszymi odmianami w regionie są chardonnay, sauvignon oraz rodzime: zelen, pinela i vitovska garganja.

Fani historii i zabytków przepadną za to w Gorycji, gdzie czeka masa atrakcji. Na czele z zamkiem, który składa się z trzech części: Corte dei Lanzi (z fundamentami wysokiej wieży zburzonej w XVI w.), Palazzetto dei Conti (XIII w.) i Palazzetto Veneto. Kaplica zamkowa mieści płótna weneckiej szkoły malarstwa i ślady renesansowych fresków.

Nova Gorica znajduje się ok. 100 km od Lublany, stolicy Słowenii. Z południa Polski dojedziemy tam w mniej niż 10 godz., przykładowo z Katowic w 9 godz.

Za pokój dwuosobowy w słoweńskim mieście trzeba zapłacić od ok. 300 zł za noc. Po włoskiej stronie wybór jest większy, ale ceny wyższe - od 400-500 zł za noc.

Jeśli nie wyobrażamy sobie wakacji bez wypoczynku na plaży, pobyt w regionie możemy połączyć z kilkoma dniami nad Adriatykiem. Z Nowej Goricy do kurortu Koper jest niecałe 100 km.