Krzyżowa
Pierwszy dwór we wsi, wymienianej w dokumentach papieża Innocentego IV z 1250 roku, wzniesiono zapewne w XVI wieku, być może w czasach, gdy dobra te należały do von Seidlitzów. Budowla zniszczona została w 1633 roku, podczas wojny trzydziestoletniej.
Pierwszy dwór we wsi, wymienianej w dokumentach papieża Innocentego IV z 1250 roku, wzniesiono zapewne w XVI wieku, być może w czasach, gdy dobra te należały do von Seidlitzów. Budowla zniszczona została w 1633 roku, podczas wojny trzydziestoletniej.
Na nową rezydencję Krzyżowa czekała prawie sto lat. Dopiero bowiem około 1720 roku ówczesny właściciel majątku – Sigmund von Zedlitz und Leipe – zbudował na wysokiej skarpie pałac. Projekt tej siedziby jest przypisywany Felixowi Antonowi Hammerschmidtowi ze Świdnicy.
Von Zedlitzowie mieszkali tu do około 1770 roku, po nich zaś, na prawie sto lat, osiadła rodzina von Dresky. Dziwić się jedynie można, że barokowa rezydencja kryta gontem nie uległa wtedy przebudowie, opierając się wojnom i modom. Taką właśnie nieco niemodną budowlę nabył od Emmy von Dresky w 1867 roku feldmarszałek Helmuth Karl Bernhard von Moltke. W ciągu dwóch następnych lat przebudował on pałac wg projektu berlińskiego architekta Heinricha Goedekinga, nadając mu neobarokowy charakter. Na kolejną przebudowę pałac nie czekał zbyt długo.
W 1891 roku, po śmierci feldmarszałka rozpoczął ją jego bratanek – generał Wilhelm von Moltke. Wówczas to dodano ryzality elewacji bocznych, podwyższono dach, fasadę pozbawiono sztukatorskiej dekoracji oraz zmieniono częściowo układ i wystrój wnętrz. Z tego czasu pochodzą malowidła klatki schodowej przedstawiające plądrowanie Lubeki przez armię napoleońską w 1806 roku oraz wkroczenie wojsk niemieckich do Paryża w 1871 roku. Von Moltkowie mieszkali tu do jesieni 1945 roku. Po wojnie pałac podzielił losy innych rezydencji. Od całkowitej zagłady ocaliła go Fundacja Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego, która odbudowała założenie i przystosowała je do wymogów międzynarodowego centrum konferencyjnego.
**Międzynarodowe Centrum Konferencyjne „krzyżowa" Nocleg**
Krzyżowa jest miejscem, w którym cały czas coś się dzieje. Są to spotkania organizowane przez Fundację, wesela, konferencje, obozy dla młodzieży. Miejsc jest jednak tak dużo, że nawet wówczas postronny turysta może znaleźć tu nocleg. Sam pałac pełni funkcje bardziej reprezentacyjne, choć oczywiście można go zwiedzać. Miejsca noclegowe są w Spichlerzu, Stajni, Oborze, Domu Ogrodnika i Wozowni. Pokoje gościnne w Domu na wzgórzu przeznaczone są dla stypendystów Fundacji.
Wszystkie pokoje są nowocześnie umeblowane, a ich wystrój w żaden sposób nie nawiązuje do zabytkowego charakteru pałacu czy też budynków, które zostały zaadaptowane na potrzeby hotelowe. Postarano się za to, aby pokoje te były jasne i wygodne – dobrze się w nich wypoczywało i pracowało. Dość przestronne umeblowane są w stylu „młodzieżowym” – sosnowe łóżka, kolorowe stoliki i krzesła. Lepsze pokoje są w Spichlerzu, gdzie ulokowano także sale konferencyjne, i Oborze, w której są m.in. duża sala restauracyjna i kawiarnia.
*Polecane dania: *tradycyjna kuchnia polska i niemiecka.
**Okolica**
Bystrzyca Górna – wieś jest niezłą bazą wypadową w Góry Sowie. W jej okolicach znajduje się kilka starych kopalni srebra.
Głuszyca – miejscowość jest popularna wśród miłośników jazdy na rowerach górskich, dla których przygotowano piękne i trudne trasy.
Grzmiąca – znajduje się tu drewniany kościół z ok. 1558 ro-ku, a na skalistym szczycie pozostałości zamku Rogowiec wzniesionego dla książąt świdnicko-jaworskich.
Jaworzyna Śląska – w skansenie lokomotyw parowych zgromadzono ponad 20 różnych parowozów, z których niektóre nadal są czynne.
Lubiechów – jedna z najbogatszych palmiarni w Polsce; zgromadzono tu ponad 300 gatunków egzotycznych roślin.
Sobótka – warto zwiedzić gotycki kościół św. Anny i późnobarokową świątynię św. Jakuba Starszego, a także Muzeum Ślężańskie.
Ślęża – owiana legendami góra jest sercem parku krajobrazowego.
Międzynarodowe Centrum Konferencyjne „Krzyżowa" sp. z o.o. dla Porozumienia Europejskiego
Krzyżowa 7, 58-112
Grodziszcze (74) 850 02 00 (74) 850 02 20
recepcja@krzyzowa.org.pl+'?' )
Dojazd samochodem
Z drogi nr 382 (Świdnica–Dzierżoniów–Ząbkowice Śląskie) skrętok. 8 km za Świdnicą w prawo – są tablice informacyjnei drogowskaz.
Dojazd pociągiem
Dojazd pociągiem do Świdnicy i stamtąd autobusem.
Seria: Miejsca niezwykłe
Tytuł: Wypoczynek w dworkach i pałacach
Autor: Robert Pasieczny