Najważniejsze święto dla Chińczyków. Obchody trwają 15 dni
Kilka dni temu Chińczycy rozpoczęli rok węża, który ma przynieść mądrość, inteligencję, wnikliwość i dojrzałość. Obchody Chińskiego Nowego Roku to dla mieszkańców tego kraju moment bardzo wyjątkowy. Pełen jest tradycji i symboliki. – Są to przede wszystkim obchody związane z kolorem czerwonym – opowiada WP Pan Yang, która pochodzi z prowincji Syczuan.
Okres noworoczny rozpoczął się 29 stycznia i potrwa do 12 lutego – czyli 15 dni, aż do Święta Latarni. Rok 2025 będzie rokiem węża, który symbolizuje mądrość, intuicję i transformację.
Przed nami rok drewnianego węża
Chiński Nowy Rok ma charakter ruchomy, ponieważ opiera się w całości na kalendarzu księżycowym, a nie słonecznym, takim jak kalendarz gregoriański. Jego inauguracja odbywa się zawsze podczas pierwszego nowiu księżyca w nowym roku księżycowym.
Zgodnie z tradycją chińskiego zodiaku, każdy z 12 cykli trwa rok i przypisany jest do niego zwierzę symbolizujące chiński znak zodiaku.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Halo Polacy. Tak żyje się w chińskiej metropolii. "Wszystko na wyciągnięcie ręki"
W ramach chińskiego horoskopu, każdy rok przynależy do innego zwierzęcia zodiakalnego. Legenda mówi, że Budda, zanim opuścił Ziemię, zebrał wszystkie zwierzęta, które przyszły do niego w konkretnej kolejności, i według tej kolejności nadawał lata w chińskim kalendarzu. Znaki zodiaku mają kolejność: szczur, bawół (wół), tygrys, królik (zając), smok, wąż, koń, koza (owca), małpa, kogut, pies i świnia.
28 stycznia skończył się rok smoka, zaś 29 stycznia rozpoczął się rok węża. Horoskop wschodni przekazuje, że ten rok będzie czasem spokoju, bez życiowych rewolucji i nagłych zmian. Drewniany Wąż przyniesie harmonię, wygaszenie konfliktów i stabilizację. To znak o silnych zdolnościach przywódczych i doskonale rozwiniętej intuicji. Warto poddać się jego wpływom, np. gdy przed podjęciem ważnej decyzji usłyszymy cichy głos z tyłu głowy.
Jeden kraj, wiele tradycji
Świętowanie Nowego Roku w Chinach trwa 15 dni, z czego siedem to dni wolne od pracy, które mieszkańcy Chin przeznaczają na rodzinne spotkania i hołdy dla zmarłych. Tradycje noworoczne różnią się w różnych regionach kraju.
- Moja rodzina pierwszego dnia świąt zawsze wspólnie wychodzi z domu, żeby uczcić pamięć o zmarłych i się zrelaksować. Moja mama i jej siostra idą na cmentarz do dziadka, żeby zapalić dla niego banknot. To stara chińska tradycja. Chodzi o to, żeby zapewnić zmarłemu powodzenie w zaświatach - mówi WP Pan Yang, która mieszka w Warszawie, jednak w Nowy Rok odwiedziła rodzinę, by razem z nią świętować.
Na północy Chin popularne jest natomiast wzniecanie ognia i składanie hołdów przodkom.
- U nas w nocy noworocznej wyciągamy tabliczki przodków i składamy im kadzidła – mówi Juan, znajomy Pan Yang. – Po piątym dniu Nowego Roku rozpalany jest symboliczny ogień z węgla i drewna, który ma płonąć do piętnastego dnia pierwszego miesiąca kalendarza księżycowego.
Tradycja rozpalania ognia wywodzi się z tradycji zaratusztrianizmu i odwołuje się do dualizmu dobra i zła oraz interakcji między światami duchowym i fizycznym.
- Pierwszego i piątego dnia pierwszego miesiąca Nowego Roku wiele osób udaje się do świątyni, aby modlić się do Buddy i śpiewać sutry. Dawniej od dziesiątego dnia kalendarza księżycowego odbywały się jarmarki świątynne i spacery na szczudłach. Dziś są jedynie wyznaczone określone miejsca do spacerów i zwiedzania - dodaje Juan.
Podczas drugiego i trzeciego dnia świąt, Pan z rodziną odwiedza krewnych, gdzie cieszą się uroczystymi obiadami. Tradycyjnie wymieniają się czerwonymi kopertami zawierającymi pieniądze, które symbolizują szczęście i ochronę przed złem.
15 dni czerwonej energii
– Można powiedzieć, że czerwony jest dominującym kolorem podczas obchodów chińskiego Nowego Roku. Kojarzony z dobrą energią i ochroną, czerwony znak to dla Chińczyków bezpieczeństwa i dobrobyty. Zgodnie z wierzeniami, czerwony może odwracać katastrofy, dlatego dekoracje noworoczne zazwyczaj mają ten kolor – mówi Pan.
W kulturze chińskiej czerwony odstrasza potwora Nian, który według legendy pożerał mieszkańców wiosek. Nian odstraszany jest przez hałas i czerwony kolor, stąd popularne są parady uliczne.
15 dzień noworoczny nazywany jest Świętem Lampionów, przypada na noc pierwszej pełni Księżyca, kończąc 15-dniową celebrację. Tego dnia jedzone są słodkie kulki z ryżu, zwane "sticky rice", oraz grane są różne gry.
Celebracja Chińskiego Nowego Roku to okazja do wystawnych przyjęć, co odzwierciedlają również suto zastawione stoły. Preferowane potrawy różnią się w zależności od regionu – w jednych królują pierogi, a w innych różne rodzaje mięsa.
Dni pełne obfitości
- Moja mama kupuje mięso na kilka tygodni przed świętami, by przygotować kiełbasę, którą potem wiesza w kuchni lub na tarasie, aby wyschła. Tego dnia muszą też być obecne suszone kawałki mięsa, a wszystko to doprawione pikantnymi przyprawami z Syczuanu – kontynuuje Pan.
Chociaż Pan zauważa, że często marnuje się dużo jedzenia, wartością jest szeroki wybór dań, który oferuje wspólne posiedzenie przy stole. Potraw może być nawet kilkadziesiąt.
- Trapiło mnie to na tyle, że zapytałam o to moją mamę. Wyjaśniła mi wtedy, że kiedy jej rodzice byli młodzi, w Chinach panowała bieda. Wielu ludzi nie mogło pozwolić sobie na spożywanie mięsa każdego dnia. Nie każdego było stać też na lodówkę. Gdy nadchodził czas świąt, ludzie marynowali kawałki mięsa w soli i chowali je w ziemi, żeby przetrwało do Nowego Roku - wyjaśnia Pan Yang. - Dlatego teraz rekompensują sobie dawną biedę tymi wystawnymi przyjęciami. Stąd też przewaga dań mięsnych w moim regionie - wyjaśnia.
Jednak, jak zaznacza, najważniejszym elementem tradycji związanych z tym wyjątkowym chińskim świętem jest obecność najbliższych i zacieśnianie więzi rodzinnych.