Mount Everest - Głowa Nieba

_ Mount Everest ma 8848 metrów n.p.m. Jest najwyższym szczytem Himalajów i najwyższym szczytem Ziemi - mówi się o nim Dach Świata. Ma też inne nazwy: po nepalsku Samarghata, czyli Głowa Nieba, po chińsku Czomolungma, co oznacza Bogini Matka Ziemi. Everest stał się synonimem niebotycznych wyzwań czekających na człowieka. Po raz pierwszy został zdobyty przez Edmunda Hillarego i Tensinga Norgaya w 1953 roku. Choć jest możliwe, że ktoś był tam przed nimi... _

Czy najwyższy?
Mt. Everest jest najwyższym szczytem Ziemi od około półtora miliona lat, ale wiemy o tym dopiero od półtora wieku. W XVIII wieku był tylko punktem na mapie. W mało wyszukany sposób oznaczano go jako Szczyt XV (Peak XV). W 1851 roku Sir George Everest prowadził badania topograficzne Himalajów. W trakcie standardowych pomiarów określił wysokość szczytu na 8840 metrów. Jak się później okazało wyższego szczytu nie znaleziono. Na cześć geodety nazwano go jego imieniem. W 1987 roku amerykańskie pomiary satelitarne przyniosły rewelację. Góra K2 w Kaszmirze jest wyższa niż Mt. Everest i sięga ok. 8900 metrów! Już jednak w sierpniu tego samego roku chińskie ekspedycje potwierdziły dawną hierarchię: 8848 m. dla Everestu i 8611 m. dla K2. Ten porządek obowiązuje do dziś.

Kto pierwszy?
Pierwsi ludzie postawili stopę na Dachu Świata 29 maja 1953 roku, o godz. 11.30. Byli to Edmund Hillary i Tensing Norgay. Pierwszy z nich był nowozelandzkim pszczelarzem, drugi nepalskim szerpą, których wielu zatrudnia się zwykle podczas wypraw jako tragarzy i przewodników. Przed nimi ponad trzydzieści osób straciło życie, próbując zdobyć tę górę. Po nich stanęło na Mount Everest już ponad siedemset osób, w tym samym czasie sto pięćdziesiąt stało się jej tragicznymi ofiarami.
Sto lat temu zastanawiano się jeszcze, czy w ogóle da się wejść na tak wielką górę. Pierwsze wyprawy brytyjskie prowadził George Mallory z pomocą Andrew Irvin'a. Podczas trzeciej z wypraw w 1924 roku widziano ich 300 metrów poniżej szczytu, kiedy "zmierzali śmiało w stronę wierzchołka". Potem zniknęli we mgle i nigdy nie powrócili do obozu. Czy zdobyli szczyt? W 1999 roku ekspedycja prowadzona przez amerykańskiego himalaistę Erica Simonsona odnalazła ciało Mallory'ego.
_ "Jego ubranie było w większości podarte, skóra kompletnie biała. Wydawało się, że patrzymy na grecki czy rzymski posąg z marmuru - relacjonował Simonson - Na jednej ze stóp doskonale widoczny był but, a zaraz powyżej wystające złamane kości łydki. Nad nim wisiała oblodzona, zerwana lina". _
Nie odnaleziono aparatu fotograficznego ze zdjęciami, które mogły być dowodem na zdobycie szczytu przez śmiałków. Czy Mallory był w stanie pokonać najtrudniejszy fragment obranej trasy? Od jego czasów tylko raz udało się dokonać tego Chińczykom, ale przypłacili to odmrożeniami rąk i nóg. Większość uważa, że Mallory'emu się nie udało, ale kto wie...?
Pierwszym Polakiem, a właściwie Polką, która zdobyła Everest była Wanda Rutkiewicz. Co ciekawe, dokonała tego w dniu, kiedy Karol Wojtyła został wybrany papieżem - 16 października 1978 roku.

Coraz wyższy
Mount Everest ciągle rośnie. Ta góra jak i całe Himalaje zaczęły wypiętrzać się miliony lat temu, kiedy dyfujący po praoceanie kawał lądu, a dokładniej płyta tektoniczna, na której dziś leżą Indie, wbiła się w kontynent azjatycki. Płyta indyjska wciąż jeszcze napiera na ląd i dlatego proces wypiętrzania Himalajów ciągle trwa. Na pewno nie zaobserwujemy tego gołym okiem, ale Mt. Everest rośnie rocznie aż o 5 centymetrów.

Bo jest
Wierzchołek najwyższej góry świata z pewnością nie jest przyjemnym miejscem. Temperatury spadają do 50 stopni poniżej zera, lodowaty wiatr dmie z prędkościami przekraczającymi 200 km/godz. Powietrze jest tak rozrzedzone i ubogie w tlen, że praktycznie nie sposób poruszać się bez aparatów tlenowych - inaczej po kilku krokach człowiek pada na kolana z wyczerpania. Pogoda potrafi załamać się w ciągu kilku godzin i zmusić prawie bezbronnych wspinaczy do noclegu pod szczytem - najczęściej oznacza to śmierć, a w najlepszym przypadku ciężkie odmrożenia. Lawiny są na porządku dziennym. Co więc sprawia, że tylu ludzi stara się zdobyć tę górę? Że zwyczajni turyści zapłacą każde pieniądze alpinistom i szerpom, by zostać "wciągniętym" na szczyt? Wszyscy wspinacze odpowiadają tak samo - "bo jest". Everest zawsze będzie kusił - po prostu dlatego, że jest najwyższy.

_ Tekst: M.R. _

| Korona Ziemi (najwyższe szczyty kontynentów) Azja - Mount Everest (8848 m. n.p.m.) Europa - Elbrus (5642 m. n.p.m.), albo Mont Blanc (4810 m. n.p.m.) Afryka - Kilimandżaro (5895 m n.p.m.) Ameryka Południowa - Aconcagua (6959 m. n.p.m.) Ameryka Północna - Mount McKinley (6194 m. n.p.m.) Australia i Oceania - Carstenz (4884 m. n.p.m.) Antarktyda - Mount Vinson (4897 m. n.p.m.) |
| --- |

| Atlas Osobliwości, czyli „10 naj” W dziesięciu kolejnych odcinkach prezentujemy Atlas Osobliwości. Przedstawimy same naj- naszej Ziemi - to co największe, najdłuższe, najgłębsze, najgorętsze. • Najdłuższa rzeka • Najwyższa góra√ • Największe jezioro√ • Najcieplej, najzimniej√ • Największe miasto • Największa budowla • Najgłębsza depresja • Największy wodospad • Najodleglejszy zakątek√ • Największe drzewa i rośliny |
| --- |