Browar. Sierpc. Wypijesz tutaj najlepsze piwo
Miasto położone jest w centrum Polski, 125 km na północny zachód od Warszawy, na przecięciu dróg krajowych (Warszawa–Toruń i Łódź––Olsztyn), w dolinie rzeki Sierpienicy, nieopodal jej ujścia do Skrwy, oddzielającej ziemię płocką od ziemi dobrzyńskiej. Browar Kasztelan to skarb tego miejsca. Sierpc skrywa więcej atrakcji.
Najstarszym zabytkiem Sierpca jest murowany kościół farny pw. św. Wita, Modesta i Krescencji, powstały prawdopodobnie w XIV lub XV wieku. Warto zwrócić uwagę także na oddalony ok. 2 km od centrum miasta kościół pw. św. Krzyża (1. połowa XIV wieku), kościół pw. Św. Ducha, o którym wiadomo, że istniał na pewno już pod koniec XV wieku, klasztor i kościół pw. NMP – największy zabytkowy zespół architektoniczny w Sierpcu, zbudowany w stylu gotyckim, lecz wielokrotnie przebudowywany, a także piękny drewniany dom wzniesiony najprawdopodobniej na przełomie XVII i XVIII wieku, zwany powszechnie „Kasztelanką" (ul. Kasztelańska).
Świątynie Sierpca to duma miasta – nie bez powodu jedną z nich umieszczono nawet w jego dzisiejszym herbie, mimo iż najstarsze źródła ikonograficzne potwierdzają, że pierwotnym znakiem miasta była stylizowana litera „S”.
Browar Kasztelan
Piwo lubi dobre i sute jedzenie, a zasadzie tej, nie zważając na larum podnoszone przez dietetyków, hołduje wielu piwoszy. Tradycyjny bigos, żurek na białej kiełbasie, kluchy kartoflane ze skwarkami i twarogiem, kaszanka na ciepło, chleb ze smalcem i ogórkiem – to przysmaki kuchni staropolskiej, które z piwem są jeszcze lepsze. Wszystkich tych dań można skosztować m.in. w Sierpcu, w Muzeum Wsi Mazowieckiej przy ul. Narutowicza. To jeden z nielicznych skansenów, gdzie udało się ożywić kulturę ludową, zamieniając obiekt muzealny w prawdziwą, działającą jadłodajnię. Urządzono ją w XVIII-wiecznej karczmie „Pohulanka”, przeniesionej do skansenu z miejscowości Sochocin koło Płońska.
Prawdziwym skarbem jest browar Kasztelan – nowoczesny (zbudowany w latach 1969–1972) zakład, średni pod względem masy produkcji. Początkowo należał do Zakładów Piwowarskich w Warszawie (zakład nr 5), po krótkim okresie samodzielności został wykupiony w roku 2001 przez koncern Carlsberg. Jeszcze w PRL-u warzył piwo o nazwie „Kasztelańskie”, czym nawiązywał do średniowiecznej sierpeckiej kasztelani, więc obecna nazwa zakładu wydaje się uzasadniona.
W roku 1972, gdy na obecnym miejscu uwarzono pierwszą warkę piwa, dając początek dziejom Kasztelana, przy ulicy Farnej kończyła swą chlubną działalność rozlewnia piwa wywodząca się wprost od jednego z najsłynniejszych browarów dawnego Sierpca. Mowa o zakładzie Fryderyka Pehlkego założonym w 1879 roku, który jednak, podobnie do swych jeszcze starszych poprzedników, po I wojnie światowej nie radził sobie zbyt dobrze (już w 1929 roku zaniechał produkcji i przeszedł na „obciąganie”, czyli rozlew). Przełom XIX i XX wieku to w piwnej historii Sierpca okres wielkiego kryzysu. Inaczej było w czasach świetności miasta, na przełomie średniowiecza i epoki nowożytnej, kiedy kasztelański gród zajmował ważne miejsce na gospodarczo-politycznej mapie Mazowsza. Dzięki księgom rachunkowym, które przetrwały do dziś, wiadomo, że warzony tu w XV wieku złocisty napój był kupowany na dwór samego księcia Janusza II. Spis z 1534 roku wymienia 29 warzelników działających w regionie, w 1610 roku było ich już 48, a w XVIII wieku liczba
piwowarów wzrosła do 100.
Piwo browaru Kasztelan, choć nie ma on średniowiecznych korzeni, jest jednak współcześnie co najmniej równie popularne jak to przed wiekami.
W Sierpcu warzy się obecnie trzy gatunki piwa: „Kasztelan Jasne Pełne” (ekstr.: 12,5%, alk. 5,7% obj.), klarowne i dobrze chmielone; „Kasztelan Mocne” (alk. 6,8% obj.) o intensywnej goryczce i bursztynowym kolorze oraz „Kasztelan Niepasteryzowane”. To ostatnie piwo, warzone od 2007 roku, jest szczególnie warte uwagi. Kasztelan poszedł w tym wypadku w ślady mniejszych browarów (Amber, Ciechan i Grudziądz) i postawił na oryginalny, niepowtarzalny smak. Piwo to, według danych browaru, warzone jest tylko raz na 14 dni, tradycyjnymi metodami i zachowuje parametry innych wyrobów (12,5% ekstr. i 5,7% alkoholu); termin trwałości: 5 tygodni.
Na pochwałę zasługuje sierpecki marketing: cyklicznie organizuje się tu Biesiady Kasztelańskie – zabawy piwne i koncerty promujące nie tylko piwo, ale także miasto. W 2008 roku motywem przewodnim Biesiad była liczba 1322, symbolizująca rok nadania Sierpcowi praw miejskich (organizatorzy przygotowali m.in. 1322 egzemplarze kufli jubileuszowych).
Jakość piwa z Sierpca w ostatnich latach była wielokrotnie nagradzana na Chmielakach Krasnystawskich i Festiwalu Piw Polskich, a Kasztelana uhonorowano Laurem Konsumenta za najlepszy produkt regionalny 2007 roku.
Browar Kasztelan
ul. Świętokrzyska 27
09-200 Sierpc
(0-24) 275 14 06
www.browarkasztelan.pl
Okolica
Bieżuń – Muzeum Małego Miasta mieszczące się w dawnym szpitalu i przedstawiające życie codzienne w XIX stuleciu; pałac Zamojskich z XVIII wieku.
Drobin – kościół z XV wieku ze wspaniałymi nagrobkami Kryskich wykonanymi w warsztacie Gucciego; drewniany wiatrak z XIX wieku.
Jeżewo – kościół z pierwszej połowy XVI wieku, późnogotycki, z czasem nadano mu styl barokowy.
Mochowo – drewniany kościół z 1684 roku.
Skępe – sanktuarium maryjne (figura Matki Boskiej Skępskiej w klasztorze bernardyńskim z XVII wieku).
Zawidz Kościelny – drewniany kościół z 2. połowy XIX wieku oraz drewniany wiatrak-koźlak.* *
Seria: Miejsca niezwykłe
Tytuł: Browary w Polsce
Autor: Aleksander Strojny