Browar. Sierpc. Wypijesz tutaj najlepsze piwo

Najstarszym zabytkiem Sierpca jest murowany kościół farny pw. św. Wita, Modesta i Krescencji, powstały prawdopodobnie w XIV lub XV wieku. Warto zwrócić uwagę także na oddalony ok. 2 km od centrum miasta kościół pw. św. Krzyża (1. połowa XIV wieku), kościół pw. Św. Ducha, o którym wiadomo, że istniał na pewno już pod koniec XV wieku, klasztor i kościół pw. NMP – największy zabytkowy zespół architektoniczny w Sierpcu, zbudowany w stylu gotyckim, lecz wielokrotnie przebudowywany, a także piękny drewniany dom wzniesiony najprawdopodobniej na przełomie XVII i XVIII wieku, zwany powszechnie „Kasztelanką" (ul. Kasztelańska).

Świątynie Sierpca to duma miasta – nie bez powodu jedną z nich umieszczono nawet w jego dzisiejszym herbie, mimo iż najstarsze źródła ikonograficzne potwierdzają, że pierwotnym znakiem miasta była stylizowana litera „S”.

Browar Kasztelan

Piwo lubi dobre i sute jedzenie, a zasadzie tej, nie zważając na larum podnoszone przez dietetyków, hołduje wielu piwoszy. Tradycyjny bigos, żurek na białej kiełbasie, kluchy kartoflane ze skwarkami i twarogiem, kaszanka na ciepło, chleb ze smalcem i ogórkiem – to przysmaki kuchni staropolskiej, które z piwem są jeszcze lepsze. Wszystkich tych dań można skosztować m.in. w Sierpcu, w Muzeum Wsi Mazowieckiej przy ul. Narutowicza. To jeden z nielicznych skansenów, gdzie udało się ożywić kulturę ludową, zamieniając obiekt muzealny w prawdziwą, działającą jadłodajnię. Urządzono ją w XVIII-wiecznej karczmie „Pohulanka”, przeniesionej do skansenu z miejscowości Sochocin koło Płońska.

Prawdziwym skarbem jest browar Kasztelan – nowoczesny (zbudowany w latach 1969–1972) zakład, średni pod względem masy produkcji. Początkowo należał do Zakładów Piwowarskich w Warszawie (zakład nr 5), po krótkim okresie samodzielności został wykupiony w roku 2001 przez koncern Carlsberg. Jeszcze w PRL-u warzył piwo o nazwie „Kasztelańskie”, czym nawiązywał do średniowiecznej sierpeckiej kasztelani, więc obecna nazwa zakładu wydaje się uzasadniona.

W roku 1972, gdy na obecnym miejscu uwarzono pierwszą warkę piwa, dając początek dziejom Kasztelana, przy ulicy Farnej kończyła swą chlubną działalność rozlewnia piwa wywodząca się wprost od jednego z najsłynniejszych browarów dawnego Sierpca. Mowa o zakładzie Fryderyka Pehlkego założonym w 1879 roku, który jednak, podobnie do swych jeszcze starszych poprzedników, po I wojnie światowej nie radził sobie zbyt dobrze (już w 1929 roku zaniechał produkcji i przeszedł na „obciąganie”, czyli rozlew). Przełom XIX i XX wieku to w piwnej historii Sierpca okres wielkiego kryzysu. Inaczej było w czasach świetności miasta, na przełomie średniowiecza i epoki nowożytnej, kiedy kasztelański gród zajmował ważne miejsce na gospodarczo-politycznej mapie Mazowsza. Dzięki księgom rachunkowym, które przetrwały do dziś, wiadomo, że warzony tu w XV wieku złocisty napój był kupowany na dwór samego księcia Janusza II. Spis z 1534 roku wymienia 29 warzelników działających w regionie, w 1610 roku było ich już 48, a w XVIII wieku liczba
piwowarów wzrosła do 100.
Piwo browaru Kasztelan, choć nie ma on średniowiecznych korzeni, jest jednak współcześnie co najmniej równie popularne jak to przed wiekami.

W Sierpcu warzy się obecnie trzy gatunki piwa: „Kasztelan Jasne Pełne” (ekstr.: 12,5%, alk. 5,7% obj.), klarowne i dobrze chmielone; „Kasztelan Mocne” (alk. 6,8% obj.) o intensywnej goryczce i bursztynowym kolorze oraz „Kasztelan Niepasteryzowane”. To ostatnie piwo, warzone od 2007 roku, jest szczególnie warte uwagi. Kasztelan poszedł w tym wypadku w ślady mniejszych browarów (Amber, Ciechan i Grudziądz) i postawił na oryginalny, niepowtarzalny smak. Piwo to, według danych browaru, warzone jest tylko raz na 14 dni, tradycyjnymi metodami i zachowuje parametry innych wyrobów (12,5% ekstr. i 5,7% alkoholu); termin trwałości: 5 tygodni.
Na pochwałę zasługuje sierpecki marketing: cyklicznie organizuje się tu Biesiady Kasztelańskie – zabawy piwne i koncerty promujące nie tylko piwo, ale także miasto. W 2008 roku motywem przewodnim Biesiad była liczba 1322, symbolizująca rok nadania Sierpcowi praw miejskich (organizatorzy przygotowali m.in. 1322 egzemplarze kufli jubileuszowych).

Jakość piwa z Sierpca w ostatnich latach była wielokrotnie nagradzana na Chmielakach Krasnystawskich i Festiwalu Piw Polskich, a Kasztelana uhonorowano Laurem Konsumenta za najlepszy produkt regionalny 2007 roku.

Browar Kasztelan
ul. Świętokrzyska 27
09-200 Sierpc
(0-24) 275 14 06
www.browarkasztelan.pl

Okolica

Bieżuń – Muzeum Małego Miasta mieszczące się w dawnym szpitalu i przedstawiające życie codzienne w XIX stuleciu; pałac Zamojskich z XVIII wieku.

Drobin – kościół z XV wieku ze wspaniałymi nagrobkami Kryskich wykonanymi w warsztacie Gucciego; drewniany wiatrak z XIX wieku.

Jeżewo – kościół z pierwszej połowy XVI wieku, późnogotycki, z czasem nadano mu styl barokowy.

Mochowo – drewniany kościół z 1684 roku.

Skępe – sanktuarium maryjne (figura Matki Boskiej Skępskiej w klasztorze bernardyńskim z XVII wieku).

Zawidz Kościelny – drewniany kościół z 2. połowy XIX wieku oraz drewniany wiatrak-koźlak.* *

Seria: Miejsca niezwykłe

Tytuł: Browary w Polsce

Autor: Aleksander Strojny