Bułgaria północno-wschodnia
Przyroda jest tu równie piękna, a zabytków historycznych nie brakuje. Można odwiedzić pozostałości miast trackich, a potem spędzić czas na zwiedzaniu dwóch dawnych stolic chanów bułgarskich.
Równina Naddunajska i wyżyna Dobrudży są tak samo atrakcyjne, jak góry na południu kraju. Przyroda jest tu równie piękna, a zabytków historycznych nie brakuje. Można odwiedzić pozostałości miast trackich (w tym regionie znajduje się grobowiec w Swesztari), a potem spędzić czas na zwiedzaniu dwóch dawnych stolic chanów bułgarskich: Pliski i Wielkiego Presławia, ukrytych wśród skał monastyrów w Basarbowie, Iwanowie i Szumenie, a także obejrzeć Jeźdźca z Madary - relief naskalny, wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.
Koło Silistry znajduje się rezerwat Srebyrna, również figurujący na liście UNESCO, który zamieszkiwany jest przez 190 gatunków ptaków będących pod ochroną. Park Przyrodniczy Rusenski Łom, znajdujący się w tej części Bułgarii, zapewnia piękne krajobrazy z głębokimi jarami rzecznymi, przecinającymi wapienne skały. Nie można także ominąć średniowiecznego miasteczka Czerwen. Można się tu dostać z Sofii: autobusem, pociągiem, samochodem, ale w zimie lepiej jechać pociągiem, gdyż po drodze przekracza się Bałkany, trudno przejezdne zimą. Na tym obszarze istnieje wiele chronionych terenów, rezerwatów przyrody i parków przyrodniczych. Na południu regionu znajdują się Bałkany, które stanowią naturalną barierę klimatyczną, dlatego zimy są tu o wiele ostrzejsze niż na południu kraju, a lata bardziej ciepłe i suche.
RUSE
Ruse jest obecnie jednym z największych portów Bułgarii i największym na Dunaju. Most Przyjaźni na Dunaju łączy Bułgarię z Rumunią (miastem Giurgiu) poprzez gigantyczne przejście graniczne. Mówi się, że Ruse to najbardziej europejskie miasto Bułgarii. Jest kulturowym tyglem, w którym mieszają się tradycje bułgarskie, rumuńskie i austriackie. Główny plac jest majestatyczny, a całe centrum - ruchliwe, nowoczesne i estetyczne z architektonicznego punktu widzenia.
Szumen Plewen Łowecz Dobricz Wielki Presław
Muzea
MUZEUM ŻYCIA MIEJSKIEGO.
Ul. Car Ferdinand 39
tel. (082) 0997
Czynne od 9.00 do 12.00 i od 14.00 do 17.00 od poniedziałku do piątku.
Wstęp: 3 BGL, 1 BGL dla studentów.
Wynajęcie przewodnika mówiącego po angielsku: 2 BGL.
Ekspozycja stała \"Życie codzienne XIX-wiecznego Ruse\" prezentuje m.in. przedmioty z porcelany i szkła, sztućce, stroje, a także typowe dla tej epoki wnętrza.
MUZEUM TRANSPORTU I KOMUNIKACJI.
Ul. Bratia Obretenowi
Czynne od 10.00 do12.00 i od 14.00 do 17.30.
Muzeum mieści się w budynku najstarszego bułgarskiego dworca kolejowego, zbudowanym w 1866 r. przy pierwszej linii kolejowej, łączącej Ruse z Warną. Prezentuje historię transportu kolejowego i żeglugi rzecznej na Dunaju.
TWIERDZA SEXAGINTA PRISTA.
Ul. Car Kałojan 2, nad Dunajem
tel. (082) 5004
Otwarte od 9.00 do 12.00 i od 14.00 do 17.00 od poniedziałku do piątku.
Wstęp: 3 BGL, 1 BGL dla studentów.
Zwiedzanie z przewodnikiem mówiącym po angielsku: 2 BGL.
Poza ruinami tej rzymskiej fortecy, zbudowanej na początku I w. n.e. (wieża, baraki i warsztaty, kwatery legionów rzymskich), znajdują się tu kamienie nagrobne pokryte inskrypcjami. Twierdza została zniszczona przez Gotów w VII w.
DOM CANETTICH.
Bulwar Sławianski 12
Mieszkała tu rodzina bogatego kupca żydowskiego, który przyczynił się do rozwoju handlu nad Dunajem, dzięki czemu miasto się wzbogaciło i rosło w siłę. Jego syn, Elias, dostał w 1981 r. Literacką Nagrodę Nobla.
GALERIA SZTUKI.
Bulwar Borisowa 39
tel. (082) 221494
e-mail: gallery@mbox.dig-sys.bg
Otwarte od wtorku do niedzieli od 8.00 do 12.00 i od 14.00 do 18.00.
Piękna kolekcja dzieł lokalnych artystów, okazja do odkrycia nowych talentów.
CARSKI KAMIEŃ (CARSKI KAMYK).
W Mładeżki park, 50 m od cerkwi Zaśnięcia Bogurodzicy
Marmurowa kolumna, wzniesiona w 1837 r. na pamiątkę wizyty sułtana Mehmeta II, jest najstarszym zabytkiem Ruse.
MOST KYUNTUKAPU.
Na południu miasta
Jedyna pozostałość twierdzy tureckiej, która znajdowała się w pobliżu dzisiejszego dworca kolejowego.
Kościoły
CERKIEW ŚWIĘTEJ TRÓJCY.
Pl. Sweta Trojca 5
Pochodząca z 1632 r., kilkakrotnie przebudowywana cerkiew, inspirowana jest architekturą rosyjską. Barokowa fasada przeciwstawiona jest wnętrzu w stylu średniowiecznym.
KOŚCIÓŁ ŚW. PAWŁA NA KRZYŻU.
Ul. Episkop Bosiłkow 13
Pierwszy w Bułgarii kościółkatolicki, zbudowany w 1892 r. W 1907 r. zainstalowano w nim organy. Wykonane w stylu neoklasycystycznym, wg projektu włoskiego architekta Valentina, który był też autorem projektu witraży.
SYNAGOGA.
Pl. Doktor Mustakow 4
Budowla świadcząca o dużym znaczeniu wspólnoty żydowskiej w Ruse.
SZUMEN
W połowie drogi pomiędzy Wielkim Tyrnowem a Warną, na pozostałościach osady z epoki brązu, grodu trackiego, budowli rzymskich i bizantyjskich, powstało miasto Szumen. Już w średniowieczu miało duże znaczenie, o którym świadczy potężna forteca, ale dopiero Turcy przyczynili się do rozwoju Szumli (tak nazywali miasto). W bułgarskim Szumenie powstawały budynki z elementami wielu stylów architektonicznych, wśród których znajduje się styl \"komunistyczny\", nadający miastu nieco smutny wygląd. Obecnie Szumen jest głównym ośrodkiem kultury muzułmańskiej w regionie. Mieszka tu największa liczba muzułmanów w całej Bułgarii.
Zwiedzanie
Uwaga! Poza meczetem Tombuł dżamija i Muzeum Historycznym, godziny otwarcia zabytków podane są orientacyjnie. Poza sezonem obiekty często są nieczynne.
MECZET TOMBUŁ DŻAMIJA.
Ul. Georgi Rakowski 6
tel. (054) 37163
Otwarty codziennie w sezonie turystycznym od 9.00 do 18.00.
Wstęp: 2 BGL.
Zwiedzanie z przewodnikiem:5 BGL.
Jeśli kasa jest zamknięta, należy wejść na mały dziedziniec i chwilę zaczekać. Meczet został zbudowany w 1744 r. Jest najważniejszym zabytkiem Szumenu, największym meczetem w kraju i drugim na Półwyspie Bałkańskim. Jego nazwa:\"tombuł\" (\"pulchny\"), pochodzi od brzuchatego kształtu 25-metrowej kopuły, zbudowanej w stylu tureckiego baroku przez Ibrahima Nimale. Do tego meczetu młodzi przychodzili uczyć się Koranu i korzystać z ogromnej biblioteki koranicznej. Komuniści zrobili z meczetu muzeum, ale przed kilku laty, w związku z tym, że w Szumenie żyje liczna wspólnota muzułmańska, przywrócono jego pierwotną funkcję.
MUZEUM HISTORYCZNE.
Bulwar Sławianski 17
tel. (054) 57410
e-mail: muzeum-Shou-men@psit35.net
Czynne od poniedziałku do piątku od 9.00 do 16.30, w soboty i niedziele - na życzenie.
Wstęp: 3 BGL, dzieci - 1,5 BGL.
Eksponowane są tu greckie i trackie dzieła sztuki, złote monety i ceramika, m.in. biała ceramika z Presławia, zrekonstruowana na podstawie oryginałów z IX i X w. Są też ikony, a także przedmioty znalezione podczas wykopalisk archeologicznych w twierdzy szumeńskiej. Muzeum jest, niestety, niezbyt dobrze utrzymane, źle oświetlone, a opisy eksponatów nie są przetłumaczone. Można jednak kupić folder z wyjaśnieniami po angielsku.
BEZISTEN.
Ul. Georgi Rakowski, w pobliżu meczetu
Jest to zadaszony targ, którego początki sięgają XVI w. Wspaniały przykład architektury osmańskiej z okresu rozkwitu imperium. WIEŻA ZEGAROWA - Zbudowana w 1740 r. w kształcie kamiennego wielokąta, z wbudowaną w ścianę bogato zdobioną czeszmą (publicznym wodotryskiem).
KURSZUM CZESZMA
Nazywany ołowianą czeszmą publiczny wodotrysk zbudowany w 1744 r., pokryty ołowianymi płytkami.
TWIERDZA SZUMEŃSKA.
W parku 2 km od centrum
Silnie ufortyfikowana przez Turków, była najważniejszą twierdzą w systemie obronnym północnej granicy Imperium Tureckiego. W jej murach przebywali żołnierze polscy pod dowództwem gen. Józefa Bema, którzy po klęsce węgierskiej Wiosny Ludów wyemigrowali do Turcji. Generał Bem pisał: \"Szumla należy do fortec, miasto samo nie jest ufortyfikowane, jest położone u stóp Bałkanów [...] Miasto jest dość obszerne.
Turcy zajmują sam środek, a Bułgarzy naokoło, czyli na przedmieściach. Szumla daleko brudniejsza od Widinia\". W twierdzy przebywało wówczas 1100 Polaków zorganizowanych w sześć kompanii. Turcy obiecywali polskim żołnierzom karierę w wojsku sułtańskim, pracę w administracji państwowej bądź grunty po miastem. Wobec braku funduszy nie doszło jednak do powstania polskiej kolonii, a żołnierze etapami opuszczali twierdzę, osiedlając się w innych częściach imperium lub emigrując do Ameryki. Część z nich wróciła do Polski.
Ruse Plewen Łowecz Dobricz Wielki Presław
PLEWEN
Miasto Plewen jest jednym z najważniejszych w północnej Bułgarii. Leży na pogórzu Bałkanów, na południe od Równiny Naddunajskiej. To tutaj w 1877 r., w czasie wojny rosyjsko-tureckiej, miała miejsce decydująca w tej kampanii bitwa o Plewnę (tak nazywało się wówczas miasto), w której zginęło 40 000 osób. Dziś wiele miejsc przypomina o tym wydarzeniu. Plewen jest ważnym węzłem drogowym i kolejowym, mającym dobre połączenia z resztą kraju.
Zwiedzanie
MUZEUM HISTORYCZNE W PLEWENIE.
Ul. Stojan Zaimow 3
tel. (064) 823569
Czynne od wtorku do niedzieli w godz. 9.00-12.00 i13.00-17.00.
Muzeum uczestniczy w finansowanym przez ONZ programie rozwoju w ramach projektu \"Beautiful Bulgaria\". Placówka posiada ogromną liczbę eksponatów historycznych i etnograficznych. Warto wspomnieć chociażby sporą liczbę przedmiotów z neolitu, znalezionych w pobliżu miasteczka Telisz (na zachód od Plewenu),ceramikę z czasów rzymskich, odkrytą podczas prac archeologicznych na terenie rzymskiego miasta Oescus (obecne Gigen koło Plewenu), i przedmioty z okresu średniowiecza, pochodzące głównie z położonego nad Dunajem Nikopolu. Dział etnograficzny prezentuje kulturę materialną małych miasteczek okolic Plewenu, aby pokazać, jak wyglądało życie lokalnych społeczności.
CERKIEW ŚWIĘTEGO MIKOŁAJA.
Ul. Ludwik Zamenhof
XIV-wieczna cerkiew, w której znajdują się ikony mistrzów: Dimitra Zografa, Nikoły Obrazopisowa i Stanisława Dospewskiego. Nad drzwiami wejściowymi wisi XIX-wieczna ikona św. Mikołaja.
PARK KAJŁYKA.
Na południe od miasta, na końcu ul. Wardar, 2 km od centrum
W miejscu, w którym niegdyś znajdowała się rzymska twierdza, rozpościera się dziś park, do którego mieszkańcy Plewenu chętnie przychodzą w weekendy. Znajdują się tu dwa jeziorka, strome skały, doskonałe do wspinaczki, amfiteatr, tereny spacerowe i restauracje. Spogląda na to ze swego pomnika rosyjski generał Totleben, bohater walk 1877 r.
Ruse Szumen Łowecz Dobricz Wielki Presław
ŁOWECZ
Jest położony 35 km na południe od Plewenu, na obu brzegach rzeki Osym. Nowoczesną część miasta dzieli od historycznego centrum Pokritija Most - kryty most nad Osymem, dzieło sztuki projektu Kolia Ficzeto. W średniowieczu miasto było ważnym punktem strategicznym, a jego nazwa \"Łowecz\", pochodzi od słowa \"łowac\", co oznacza: \"miasto myśliwych\". Nad miastem górują ogromny pomnik Wasiła Lewskiego i częściowo zrekonstruowane ruiny średniowiecznej bułgarskiej fortecy. Łowecz był kwaterą rewolucyjnych działań Wasiła Lewskiego do czasu jego aresztowania przez Turków w 1872 r. W okolicach miasta znajdują się ślady obozu dla więźniów politycznych, świadczące o ponurej stronie powojennej historii Bułgarii.
Ruse Szumen Plewen Dobricz Wielki Presław
DOBRICZ
W połowie drogi między Równiną Naddunajską a czarnomorskim wybrzeżem leży Dobricz - dobre miejsce na odpoczynek po zwiedzeniu tych tak różnych części Bułgarii. Wielki turecki podróżnik Evliya Celebi pisał w księdze podróży (\"Seyahatname\"), że w 1651 r. znajdowało się tu 2000 domów, 7 dzielnic, 3 karawansaraje (domy zajezdne), 200 sklepów oraz bezisten (zadaszony targ) ze 100 stoiskami. Podczas wojny o wyzwolenie miasto doświadczyło wielu dramatycznych wydarzeń. W Dobriczu mieszka znacząca mniejszość muzułmańska, co nadaje mu nieco odmienny wygląd i swoisty urok. We wrześniu odbywają się tu targi rolnicze.
Ruse Szumen Plewen Łowecz Wielki Presław
WIELKI PRESŁAW
19 km na południowy zachód od Szumenu leży miasto Wielki Presław, rozpostarte na dwóch brzegach rzeki Ticza. Założone przez chana Omurtaga w 821 r., za panowania cara Symeona I Wielkiego (893-927), było drugą (po Plisce) stolicą pierwszego państwa bułgarskiego. W X w. Wielki Presław był bez wątpienia najważniejszym miastem na Bałkanach, a w każdym razie jednym z najznaczniejszych, ale szybko znalazł się pod rządami bizantyjskimi. W 1388 r. zajęli i zniszczyli go Turcy, którzy wykorzystywali kamienie z presławskich budowli przy wznoszeniu meczetów w Szumenie. Dziś można zwiedzać imponujące ruiny dawnej stolicy, spośród których największe wrażenie robi budynek cerkwi.
Zwiedzanie
RUINY WIELKIEGO PRESŁAWIA.
2 km na południe od obecnego miasta (dojście pieszo albo dojazd autobusem)
Wśród ruin murów obronnych, budynków użyteczności publicznej, warsztatów rzemieślniczych, pałaców i łaźni, najcenniejszym zabytkiem jest Okrągła Cerkiew. Została zbudowana w 908 r. Jej mozaiki i rzeźby są charakterystyczne dla średniowiecznej sztuki bułgarskiej.
MUZEUM ARCHEOLOGICZNE.
W pobliżu ruin
tel. (0538) 2630
Czynne codziennie, od 9.00 do 18.00 w lecie i od 9.00 do 17.00 w zimie.
Wstęp: 3 BGL.
Zwiedzanie z przewodnikiem:10 BGL.
Wśród eksponatów jest ceramika z Presławia, m.in. ceramiczna ikona św. Teodora Stratiłata, złoty skarb dawnej stolicy, a także unikatowa kolekcja ołowianych pieczęci, używanych przez władców bułgarskich i bizantyjskich.