Chełmno

Krzyżacy, sprowadzeni przez Konrada Mazowieckiego na ziemię chełmińską w 1226 roku, rozpoczęli budowę miasta w Starogrodzie, ale około połowy XIII wieku przystąpili do prac w nowym miejscu bliżej Wisły – według przemyślanego planu urbanistycznego z zastosowaniem precyzyjnie wyznaczonych miar (wzorzec pręta chełmińskiego długości 4,35 m można oglądać na ścianie ratusza).

Miasto podzielono na cztery kwartały, wyznaczone przez szachownicowy układ ulic szerokości 2,5 pręta, krzyżujących się pod kątem prostym. Pośrodku znajdował się prostokątny rynek z domami kupieckimi, na którym, w miejscu XIII-wiecznego budynku, w latach 1567–1572 wybudowano wspaniały renesansowy ratusz. Po zamku wzniesionym przez Krzyżaków w Starogrodzie, który został zniszczony podczas potopu szwedzkiego, pozostały jedynie ślady obwałowań i inne słabo rozpoznane relikty budowli. W wyniku wojny trzynastoletniej ziemia chełmińska powróciła pod władanie królów polskich, a Chełmno od 1505 roku stanowiło własność biskupów chełmińskich. W 1466 roku rządy tu sprawował dowódca zaciężnych nieopłaconych czeskich oddziałów – Bernard Szumborski, który miał doprowadzić miasto do ruiny. W 1470 roku otruła go odważna chełmińska mieszczka, a duch okrutnego rycerza do dziś straszy na poddaszu Baszty Prochowej. Mimo burzliwej historii i wielu zniszczeń, zwłaszcza podczas wojen szwedzkich, w Chełmnie zachował się wyjątkowy
na ziemiach polskich niemal cały średniowieczny zespół miejski, m.in. mury miejskie (2270 m długości) i ponad 20 baszt (spośród 33 istniejących w średniowieczu)
. Spośród 7 bram miejskich zachowała się tylko Brama Grudziądzka z końca XIII stulecia, nadbudowana w XIV wieku. Świadectwem dawnej zamożności miasta są monumentalne budowle sakralne, np. kościół farny Wniebowzięcia NMP.

Osada Średniowieczna

ul. Kościelna „Zastęp Rycerski z Chełmna"
Artur Strzelecki 0 501 133 320 www.zastepchelmno.xu.pl Baszta Panieńska Al. 3-go Maja 86-200 Chełmno (56) 676 11 83 lub 82 676 19 67
Referat Oświaty, Kultury i Promocji (56) 677 17 19 686 21 04 Chełmińska
Informacja Turystyczna Ratusz Rynek 28 86-200 Chełmno (56) 686 21 04 it@it.chelmno.pl *www.chelmno.pl *

Turniej Rycerski Bractw Zaprzyjaźnionych o Złotą Jaszczurkę

Zastęp Rycerski z Chełmna jest organizatorem turnieju rycerskiego o tradycji sięgającej 1998 roku. Główne trofeum turnieju nawiązuje do XV-wiecznej organizacji szlachty chełmińskiej, mającej na celu przyłączenie tej części państwa krzyżackiego do Polski – tzw. Związku Jaszczurczego. Związek ten przystąpił potem do konfederacji szlachty i mieszczan pruskich (tzw. Związku Pruskiego), która wywołała bunt przeciwko krzyżackiemu panowaniu. Ogłoszono wówczas akt inkorporacji Prus do Polski i w konsekwencji wybuchła wojna trzynastoletnia (1454-1466). Podczas turnieju odbywają się walki piesze, konkursy łucznicze, oszczepnicze, zabawy plebejskie. Szczególną oprawę ma inscenizacja ataku na mury miejskie, zakończona bitwą.

Okolica

Chełmża – dawna katedra biskupstwa chełmińskiego – wielki gotycki kościół św. Trójcy z XIII wieku z grobami krzyżackich mistrzów krajowych i wielkiego mistrza Zygfryda von Feuchtwangena, który przeniósł siedzibę zakonną z Wenecji do Malborka (1309). Kijewo Królewskie – kościół parafialny z przełomu XIII i XIV wieku, przebudowany w XVII stuleciu, z gotycką pietą z 1380 roku. Twierdza Chełmno – kilka kilometrów na wschód i południe od Chełmna ślady wielkich fortyfikacji niemieckich sprzed I wojny światowej (rozsiane od miejscowości Klamry i Dorposz Szlachecki).

Seria: Miejsca niezwykłe Tytuł: Zamki, turnieje, rycerze Autor: Paweł Komorowski, Jarosław Kurkowski