Praca z mapą i kompasem
Nawigację w terenie umożliwiają przede wszystkim kompas i mapa. Wzajemnie się one dopełniają, tzn. stają się naprawdę przydatne, kiedy są używane jednocześnie.
Poruszanie się za pomocą samej mapy jest możliwe tylko w szczególnych okolicznościach (np. w przypadku odkrytego terenu z dużą ilością dobrych punktów orientacyjnych, według których możemy orientować mapę i ustalać swoje położenie). Sam kompas natomiast pozwala jedynie na utrzymanie w przybliżeniu stałego kierunku marszu (sytuacje, w których wiemy, że cel znajduje się np. 6 km na wschód przez las są bardzo rzadkie, zresztą nawet wtedy trafienie w cel jest mało prawdopodobne ze względu na nieuniknione zbaczanie z kursu wynikające głównie z naszej nieuwagi, kluczenia między przeszkodami i błędów w odczycie wskazań).
Wybierając się w góry, powinniśmy dysponować dokładną mapą. W przypadku wędrówek beskidzkich powinna to być mapa 1:50 000, w ostateczności 1:75 000, w przypadku wypraw w góry wysokie, obfitujące w strome żleby, uskoki, szczeliny lodowe itd. wskazane są mapy dokładniejsze, np. 1:10 000, wizualizujące wszystkie istotne szczegóły terenowe. Mapa musi przede wszystkim dokładnie i czytelnie odwzorowywać topografię terenu – układ grzbietów i potoków, nachylenie stoków, rozmieszczenie formacji skalnych (uskoków, grzęd, żlebów, piargów itp.). Powinna zawierać też informacje o sieci dróg leśnych i ważniejszych ścieżkach, przebiegu granicy lasów (granica ta bywa nanoszona nonszalancko, bez dokładnego sprawdzenia w terenie i czasem przenoszona z wydania na wydanie bez aktualizacji), informacje o zabudowaniach (w tym szałasach pasterskich) i charakterystycznych punktach i liniach orientacyjnych (samotnych skałkach, liniach energetycznych itp.).
Dopełnienie mapy stanowią informacje: turystyczne – przebieg szlaków, położenie schronisk, wyciągów narciarskich, punktów usługowych itp., krajoznawcze – dotyczące np. obiektów świeckich i sakralnych (w tym kapliczek, krzyży przydrożnych, cmentarzy i in.), zabytków działalności gospodarczej człowieka (nieczynnych kamieniołomów, sztolni kopalń, klauz, kolejek leśnych itd.) oraz przyrodnicze (np. zasięg rezerwatów ścisłych).Niezbędnym elementem każdej mapy z prawdziwego zdarzenia jest naniesiona siatka geograficzna lub geodezyjna.