Szybenik

Szybko bogacił się na handlu. W XV w. dostał się w ręce Wenecji, co przyspieszyło jego rozwój. Weneccy mistrzowie z wielkim rozmachem wznosili miejskie gmachy. W XVI i XVII w. Szybenik był trzykrotnie oblegany przez Turków, ale ani razu nie skapitulował. Dzięki temu stał się symbolem zwycięstwa Zachodu nad Wschodem. Od II wojny światowej rozwijał się dzięki wydobyciu boksytów i hucie aluminium. Jednak w 1991 r. został zbombardowany i od tej chwili podupada.

Szybenik rzadko jest przedstawiany jako kierunek turystyczny. Tymczasem ma wiele uroku. Katedra św. Jakuba to bez wątpienia najpiękniejsza budowla, jaką należy zobaczyć w tym zaskakującym mieście, które liczy dziś ponad 60 000 mieszkańców. Jednym z nich był kiedyś słynny koszykarz Dražen Petrović. Można tu dojechać samochodem, autobusem lub pociągiem.

Zwiedzanie

KATEDRA ŚW. JAKUBA (katedrala sv. Jacova).
Znajduje się w centrum miasta, przy placu Trg republike Hrvatske. Otwarta codziennie od 9.30 do 19.00. Należy do nielicznych budynków, które nie zostały przebudowane na przestrzeni wieków. Każdy jej fragment odnowiono przy użyciu kamienia wydobytego z dawnych kamieniołomów. Stanowi doskonały przykład przenikania się stylów gotyckiego i renesansowego.

Wznoszenie katedry rozpoczęto w 1431 r. na miejscu dawnej świątyni romańskiej, pod nadzorem włoskich architektów Francesco di Giacomo, Lorenzo Pincino i Piera Paolo Bussato. W 1441 r. kierownictwo prac przejął Juraj Dalmatinac, znakomity chorwacki architekt, wykształcony w Wenecji. Zmienił on pierwotne plany budowy, dodał transept i kaplicę chrzcielną słynącą z fryzu przedstawiającego 72 twarze - mężczyzn, kobiet i dzieci. Prace nad katedrą nadzorował aż do swej śmierci w 1477 r. Ostatnim z wielkich mistrzów, który w 1477 r. przejął odpowiedzialność za ten projekt, był Nikola Firentinac. Kontynuował on pracę według planów Juraja Dalmatinaca. Dzięki niemu budowla została zwieńczona renesansową kopułą. Prace zakończono w 1536 r. W 2001 r. katedra został wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

RATUSZ (Gradska uijećnica).
Duży renesansowy budynek stojący naprzeciw katedry, wzniesiony w latach 1533-1536. Na parterze, który ozdabia imponujący portyk kolumnowy, mieściły się niegdyś miejskie biura. Na piętrze, zajmowanym obecnie przez restaurację, znajdowała się sala posiedzeń. W 1943 r. budynek został zniszczony w czasie alianckich nalotów. Po wojnie odbudowany.

TWIERDZE SZYBENIKU.
Szybenik był miastem silnie ufortyfikowanym. Kilka budowli nosi dumne miano twierdz, ale w pełni na nie zasługuje. Twierdza św. Michała (tvrdava sv. Mihovila), nosząca też imię św. Anny, stoi na 70-metrowym wzgórzu w centrum miasta, zamieszkiwanym już w czasach prehistorycznych. Wznieśli ją Wenecjanie w XV w. i rozbudowywali do XVII w. Dwukrotnie - w 1663 i 1752 r. - ulegała zniszczeniu w wyniku eksplozji prochu, ale za każdym razem ją odbudowywano. Zachowała się w dość dobrym stanie i można ją zwiedzać bezpłatnie. Twierdza św. Mikołaja (tvrdava sv. Nikole) została wybudowana w XVI w. na cyplu u wejścia do kanału św. Antoniego. Kształtem przypomina grot strzały.

Przy głównym wejściu od strony północno-wschodniej wybudowano mały port. Jest uznawana za najpotężniejszą chorwacką twierdzę na Adriatyku. Jej zadaniem była obrona portu przed ewentualnym atakiem Turków od strony morza, później służyła za więzienie. Twierdza św. Jana (tvrdava sv. Ivana) znajduje się już na obrzeżach miasta. Ma kształt gwiazdy. Wybudowano ją na 115-metrowym wzgórzu w 1646 r. w czasie inwazji tureckiej. W tym samym roku powstała położona kilkaset metrów dalej twierdza Śubićevac (tvrdava Śubićevac). Spośród wszystkich twierdz Szybeniku jest ona zachowana w najgorszym stanie.

KOŚCIÓŁ ŚW. JANA (crkva sv. Ivana).
Gotycko-renesansowa świątynia wzniesiona w drugiej połowie XV w. Mieści się przy Trgu Ivana Pavla II. Dzwonnica ukończona została w połowie XVIII w. Wielka kamienna tarcza zegara pochodzi z 1648 r. Był to pierwszy publiczny, mechaniczny zegar w Szybeniku. Na uwagę zasługują także schody przy południowej ścianie z balustradą wykonaną przez renesansowego mistrza Nikolę Firentinaca.

KOŚCIÓŁ ŚW. CHRYZOGONA (crkva sv. Krśevana).
Położony przy ul. Promirskiej, nie jest już miejscem kultu religijnego. Został wybudowany w XII w. w stylu romańskim, później wzbogacono go o gotyckie detale. Zniszczony w czasie II wojny światowej, odbudowany, obecnie jest siedzibą Galerii św. Chryzogona (Galerija sv. Krševana). W pobliżu południowej ściany prezentowany jest najstarszy dzwon Chorwacji pochodzący z 1266 r., wydobyty z dna morza w pobliżu wyspy Silba.

KLASZTOR FRANCISZKANÓW (Franjevaćki samostan).
Kompleks składa się z kościoła św. Franciszka i zabudowań klasztornych. Zajmuje południowo-wschodnią część starówki. Wybudowany został w drugiej połowie XIV w. w stylu gotyckim. W XV w. dobudowano kaplicę św. Krzyża (kapelica sv. Križa) kryjącą organy z 1762 r. W klasztornej bibliotece przechowywane są iluminowane kodeksy, z których najstarszy pochodzi z XI w., a także cenne dokumenty dotyczące przeszłości miasta.

MUZEM MIASTA SZYBENIK (Muzej grada Śibenika).
Ul. Gradska vrata 3
tel. (022) 213880
e-mail muzej.sibenik@public.srce.hr
Czynne codziennie od 10.00 do 13.00, latem także od 19.00 do 22.00, zimą od 17.00 do 19.00.
Muzeum mieści się w dawnym Pałacu Książąt (Kneževa palaća), który stanowił siedzibę weneckiego namiestnika miasta. Budynek wzniesiono w XIII i XIV w. Do czasów obecnych zachowały się jego dwa skrzydła. Między charakterystyczną czworoboczną wieżą a Pałacem Biskupim (Biskupska palaća) znajduje się renesansowa brama z XVI w. Muzeum zgromadziło ponad 100 000 eksponatów. Można je podzielić na kolekcje archeologiczną, historyczną i etnograficzną. Ciekawe są zwłaszcza kamienne rzeźby, broń i fotografie.

WYSPA KRAPANJ.
Mała wyspa naprzeciw Szybeniku, która w najwyższym punkcie nie przekracza 1,5 m n.p.m. Znajduje się tu kilka kawiarni, domów, klasztor Franciszkanów i muzeum gąbek. Wyspa obfituje w zatoczki, w których miło jest się wykąpać.

Park Narodowy Krka
Park Narodowy Krka (Nacionalni park Krka, www.npkrka.hr) zostat utworzony w 1985 r. Obejmuje teren o powierzchni 109 km2. Rzeka Krka ma 72 km dtugości i uchodzi do morza w Szybeniku. Wyżłobiła prawdziwy kanion, w którym następuje po sobie osiem szerokich kaskad: Topoljski buk (22 m), Biluśić buk (22 m), Ćorića buk lub Brljan (15 m), Manojlovaćki slapovi (60 m), Rošnjak (8 m), Miljacka slap (24 m), Roški slap (26 m) i Skradinski buk (46 m, najpopularniejszy).

Oprócz wodospadów ochronie podlegają zjawiska krasowe i bogata śródziemnomorska fauna i flora. Występuje tu szczególnie dużo gatunków ptaków. Od kilku lat park, z pięknymi tarasami, z których podziwia się wodospady, jest celem turystycznych wycieczek. Utworzono ścieżkę dydaktyczną wiodącą drewnianymi kładkami wokół wodospadu Skradinski buk. Między Skradinskim bukiem a Roškim slapem Krka jest na tyle szeroka, że mogą po niej kursować turystyczne statki należące do parku. Ten odcinek rzeki nazywany jest jeziorem Visovaćko. W jego górnej części znajduje się wyspa Visovac z klasztorem Franciszkanów. Niestety w przejrzystej wodzie można jedynie zamoczyć dłonie lub stopy. Obowiązuje zakaz kąpieli. W pobliżu młyna znajduje się niewielkie muzeum etnograficzne. To tutaj przychodzą wieśniaczki, aby sprzedać miejscowe wyroby.