Wyspy - Estonia zachodnia

[

Dla tych, którzy marzą o tym, by zanurzyć się w słonawych wodach Bałtyku, wybrać się na spacer brzegiem morza lub zawitać do jednej z gwarnych kawiarni pod parasolem, Estonia zachodnia będzie dobrym kierunkiem. Głównymi miastami zachodniej Estonii są Pärnu, Haapsalu oraz wyspiarskie Kuressaare i Kärdla. Położone nad Zatoką Ryską Pärnu (ok. 45 tys. mieszkańców) jest największym miastem zachodniej Estonii. Wzdłuż niego przepływa rzeka o tej samej nazwie. Wyspy wchodzące w skład Archipelagu Monsundzkiego są znakiem wyróżniającym tę część kraju. Estonię otacza bowiem 1551 wysp. Najdogodniejszą porą na odwiedziny zachodniej części kraju jest lato. W słoneczne dni z półwyspów i zatok rozciągają się bajeczne pejzaże. Widziane z oddali samotnie stojące latarnie morskie, niemal dotykają błękitu nieba. Rzeźbione wiatrem wapienne klify obmywane są
przez słone wody Bałtyku. W słońcu połyskują okalające je szkielety raf. Wizytówkami Saaremaa (2922 km2), największej wyspy w Estonii, są wiatraki oraz odbywające się co roku Dni Zamku Kuressaare. Wybrzeże północne słynie ze stromych urwisk i wapiennych klifów. Najwyższe (21 m n.p.m.) znajdują się niedaleko miejscowości Panga. W czasach przedchrześcijańskich w hołdzie bogom morza składano tu ofiary ze zwierząt. Ikoną Hiiumy są z kolei latarnie morskie i plaże. Na stałym lądzie deptakami Haapsalu i Pärnu defilują spragnieni słońca i opalenizny turyści. W Haapsalu jest niewiele cennych zabytków, co jednak go nie dyskredytuje. Dość ciekawymi obiektami są zamek biskupi, dworzec kolejowy oraz plaża z promenadą. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Haapsalu • Pärnu • [ Wyspa Hiumaa ](

\"http://turystyka.wp.pl/?T[page]=4&wid=9153020&katn=1&lok=0:37\" ) • Wyspa Muhu • Wyspa Saarema • Kurresaare

[

Litwa, Łotwa, Estonia. Bałtycki łańcuch Prezentowane materiały pochodzą z przewodnika turystycznego po Litwie, Łotwie i Estonii opublikowanego nakładem wydawnictwa Bezdroża. ]( \"http://bezdroza.pl\" )

[

Haapsalu Średniowieczne miasto leżące u wrót Zatoki Ryskiej na dobre rozwinęło się dopiero dwa wieki temu. Odkryte tutaj bogate zasoby leczniczych błot morskich sprawiły, że w krótkim czasie Haapsalu przekształciło się w centrum uzdrowiskowe. Jeden z pierwszych ośrodków zbudowano w 1825 r. Potem jak grzyby po deszczu w mieście wyrastały kolejne uzdrowiska. Wielokrotnie przyjeżdżał tu z rodziną car Aleksander II. Bywała także śmietanka rosyjskiej
arystokracji, spędzając czas na tutejszych plażach czy w salonach leczących reumatyzm i choroby skóry. By zażywać leczniczych kąpieli i masaży, a przy okazji szukać natchnienia na plażach Haapsalu, bywał tu też słynny rosyjski kompozytor Piotr Czajkowski. Dziś turyści spędzają tu jedynie dwa, trzy dni, traktując Haapsalu głównie jako przystanek w drodze na estońskie wyspy, zwłaszcza że miasto nie należy do najciekawszych również pod względem architektonicznym. Ma to przełożenie na ceny usług – Haapsalu jest najtańszym ze wszystkich przedstawionych w tym przewodniku miast zachodniej Estonii. Dzięki temu stanowić może doskonałą bazę wypadową na pobliskie wyspy. Historia miasta Dzięki budowie zamku (1263–72) biskupów ozylskich, osada rybacka usytuowana u jego stóp szybko przekształciła się w niewielkie portowe miasteczko. Ledwie siedem lat po zakończeniu budowy zamku, Haapsalu otrzymało z rąk biskupa Hermana I prawa miejskie. W XIV w. fortecę zakonu inflanckiego wzbogacono o krągłą kaplicę. Podobno pewien
mnich miał zakochać się w pięknej damie i mieć z nią romantyczne schadzki. Gdy romans wyszedł na jaw, z zemsty niewiastę zamurowano w ścianie kaplicy. Zgodnie z legendą, rokrocznie w sierpniu, podczas pełni księżyca, Biała Dama pojawia się w oknach kaplicy. Wojny inflanckie (1558–83) zakończyły czasy rządów biskupów ozylskich, którzy nie chcąc tracić całkowicie władzy, zmuszeni byli do przeniesienia swej siedziby do Kuressaare. Haapsalu natomiast przeszło we władanie rodu szwedzkiego De la Gardie. Port przekształcono wówczas z handlowego na militarny w obawie przed wojskami rosyjskimi. Nie zdało się to na wiele, bowiem wraz z początkiem XVIII w. car Piotr I wywalczył wymarzony dostęp do Bałtyku, zagarniając tym samym nie tylko miasto, ale i cały kraj. Wraz z nową władzą znaczenie Haapsalu, jako miasta handlowego, znacząco spadło. Okres przebudzenia nastąpił wiek później, za sprawą szwedzkiego lekarza wojskowego, Carla Abrahama Hunniusa, który odkrył i rozpoczął propagować lecznicze właściwości błot, czarnego
mułu i wód mineralnych. Wtedy też nastąpił znaczący rozwój architektury miejskiej – powstają kamienice, budynek sądu i ratusz miejski. W 1825 r., z inicjatywy doktora, zbudowano pierwsze uzdrowisko. Rosyjscy arystokraci czuli niemal obowiązek, by odwiedzać modny kurort, gdy zaczął się tu pojawiać z rodziną sam car Aleksander II. W 1888 r. w Haapsalu oficjalnie otwarto pierwszy w Estonii Jacht Klub. Rozwój handlu i przemysłu wspomogła znacząco otwarta w 1905 r. linia kolejowa Tallin – St. Petersburg. Czasy dwóch wielkich wojen światowych i rządy sąsiadów zza wschodniej granicy nie przysłużyły się Haapsalu. Miasto powoli podupadało, choć nadal odwiedzane było przez rzesze spragnionych maseczek z błota rosyjskich wczasowiczów. Konsekwencją coraz rzadszych połączeń kolejowych na trasie Tallin – St. Petersburg było zamknięcie linii w 1995 r. Obecnie miasto ma niewiele do zaoferowania, jednak stanowi wręcz wymarzone miejsce jako baza wypadowa na pobliskie wyspy. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do
strony głównej

[

Pärnu Pärnu, obok Kuressaare i Kärdli, jest głównym kurortem w kraju i miejscem spotkań estońskich urlopowiczów. Słoneczne, kolorowe miasto określa się mianem letniej stolicy Estonii. Budzi się do życia w maju. Po rzece pływają maleńkie łodzie, do portu zawijają jachty zagranicznych gości. To wymarzone miejsce do wieczornych zabaw w dyskotekach, kasynach i spacerów po gwarnych uliczkach. Historia miasta Na terenach współczesnego miasta istniały niegdyś dwa zamki. Pierwszy wzniesiony został przez biskupa Ozylii w 1240 r. Nie przetrwał jednak długo, ponieważ w połowie XIII w. zniszczyli go Litwini. Budowę drugiego, z basztami i okalającym je murem obronnym, rozpoczęto w 1260 r. i nazwano go Uus Pärnu (Nowa Parnawa). Mur istniał w niemal nienaruszonym stanie do połowy XIX w. Obecnie pozostałością po nim są Pukane Torn (Czerwona Wieża)
oraz Tallina Varäv, czyli Brama Tallińska, znana również jako brama Karola Gustawa. Strategiczne położenie między rzekami a morzem dało podstawy do przyłączenia miasta do Hanzy. W czasie wojen inflanckich Pärnu stało się jednym z miast należących do Rzeczpospolitej, następnie przeszło w ręce Szwedów. W latach 1699–1710 przeniesiono do niego główną siedzibę Uniwersytetu Dorpackiego. Profesorowie i studenci rezydowali tu co prawda niedługo, ale wystarczająco jednak, by rozbudzić w mieszkańcach świadomość narodową. W 1710 r. Pärnu znalazło się w granicach Rosji. Rosjanie traktowali je jako nadmorski kurort wypoczynkowy. W XIX w. miasto stało się głównym ośrodkiem narodowotwórczym zachodniej Estonii, przy okazji umacniając swoją pozycję jako ośrodek wypoczynkowy, tym razem jednak również dla Estończyków. Starówka znajduje się na lewym brzegu rzeki, otoczona ulicą Ringi. Choć główną ulicą jest Riia mnt, największą atrakcję stanowi deptak Rüütli. Na nim bowiem znajdują się najpiękniejsze kamienice, z których
większość sięga pamięcią kilku wieków wstecz. Spacerując warto zwrócić uwagę na kilka z nich. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Wyspa Hiumaa Hiiu (1 023 km2) jest najmniejszym okręgiem w Estonii. Region tworzy 200 mikrowysepek, z których najmniejszą jest leżąca na południowym wschodzie Kassari (19 km2), a największą – Hiiumaa (989 km2). Szwedzkie wybrzeże oddalone jest o 230 km na zachód, a fińskie o 120 km na północ. Od południa Hiiumaa jest oddzielona od Saaremy cieśniną Solea (6 km), od wschodu zaś cieśniną Hari od wyspy Vormsi (11 km). Linia brzegowa wyspy ma długość 325 km. Rzeźba terenu jest przeważnie płaska. Najwyższym wzniesieniem jest Tornimägi (68 m). Wody wokół wyspy są zwykle płytkie i pełne w większości nieosłoniętych raf. Dzięki nim woda nabiera szmaragdowo-szafirowego odcienia. Dopełnieniem walorów przyrody jest bardzo często bezchmurne niebo oraz ciągnące się kilometrami białe plaże. Krajobraz wyspy tworzą lasy (w większości sosnowe i świerkowe),
które pokrywają 60% jej terytorium. Krzaki jałowca, bujne zarośla i gąszcze występują w okolicach mokradeł, w centralnej części wyspy. Na wyspie żyje 30 gatunków ssaków: łosie, rysie, jelenie, lisy i dziki oraz ok. 250 gatunków ptaków. Hiiumaa (12 tys. mieszkańców) znana jest również jako Kertil, Kärtellby i Kertel. Najstarsze ślady osadnictwa sięgają V w. p.n.e. Potwierdzają to wykopaliska archeologiczne prowadzone w okolicach półwyspu Kőpu. Pierwszy raz o wyspie wzmiankowano w 1226 r. Trzydzieści lat później podzielono ją między Zakon Kawalerów Mieczowych a biskupstwo Saare-Lääne. W XVI w. znalazła się we władaniu Szwedów, którzy ochrzcili ją mianem Dageida (wyspa dnia). Jako ciekawostkę warto dodać, że Finowie dla odmiany nazwali ją Hiidenmaa (wyspa diabła). W szwedzkich czasach zbudowano Suursadam (wielki port). W XIX w. zbudowano tu Barque Hioma – pierwszy estoński statek, który przekroczył równik. Wyprawy dalekomorskie są kontynuowane po dziś dzień. Czasem do portu zawijają zagraniczne jachty.
Przegrana wielka wojna północna (1700–21) zmusiła Szwedów do oddania wyspy cesarstwu rosyjskiemu. Dużą społeczność szwedzką zamieszkującą wyspę deportowano w głąb Rosji i na Ukrainę. Na Wzgórzu Krzyży odnaleźć można wiekowe drewniane krzyże. Mówi się, że stanowią pamiątkę po każdym szwedzkim osadniku, który został wywieziony na mocy ukazu carskiego. W 1917 r., w obawie przed zbliżającymi się wojskami niemieckimi, Rosjanie opuścili wyspę. Ci, którzy nie zdążyli tego zrobić, zostali zamordowani lub popełnili samobójstwo. Jednym z samobójców był Mikołaj Chich, którego później Rosjanie nazwali… bohaterem, ostatnim obrońcą wyspy. W latach 1920–40 wyspa należała do niepodległej Estonii. Niestety, wybuch wojny sprawił, że do 1991 r. Hiiumaa przynależała do ZSRR. Obecnie „wyspa dnia”, podobnie jak jej sąsiadka Sareemaa, przeżywa turystyczny rozkwit. Szlaki przyrody wiodące przez porozcinane zatoczkami brzegi, ciągnące się kilometrami niebiańskie plaże, o których mówi się, że są najpiękniejsze w Estonii, latarnie
morskie i rafy – bez wątpienia jest po co tu przyjechać. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Wyspa Muhu Nie można również nie wspomnieć o uroczej wyspie Muhu, z którą Sareemaa połączona jest groblą. To trzecia pod względem wielkości wyspa w Estonii. Powierzchnia Muhu i przylegających do niej kilkunastu mikrowysepek wynosi niecałe 200 km2. Najważniejszymi miejscowościami są portowe Pädaste i Kuivastu oraz położona w środkowej części wyspy Liiva i Koguva na północnym zachodzie. Koguva Maleńka miejscowość, która na pierwszy rzut oka przypomina żywy skansen. Nie trzeba się jednak obawiać rzesz turystów – nie wiedzieć czemu przyjeżdża ich tu niewielu. Koguva tworzą tradycyjne drewniane domy z XVIII i XIX w. Domostwa oddzielone są od siebie zzieleniałymi od mchu kamiennymi murami. Każde gospodarstwo posiada piękny zadbany ogród. Nie na darmo Estończycy mówią, że czas zatrzymał się tu w miejscu. Warto spędzić tutaj kilka nocy, by
móc poznać bliżej zwyczaje wyspiarzy, porozmawiać z ludźmi. Starsze kobiety do dnia dzisiejszego ubierają się w tradycyjne, kolorowe suknie. Mieszkańcy wyspy są niezwykle serdeczni i otwarci. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Wyspa Saarema Okręg Saare, którego powierzchnia wynosi 2922 km2, zamieszkiwany jest przez niecałe 40 tys. mieszkańców. Region tworzy pięć głównych wysp: Saaremaa (2673 km2), Muhu (201 km2), Ruhnu (11,4 km2), Vilsandi (9 km2) i Abruka (8,8 km2). Największą wśród estońskich wysp jest Saaremaa – główny ośrodek okręgu. Najbliższą wyspą od zachodu jest szwedzka Gotlandia. Od południa, między dwoma półwyspami – estońskim Sőrve a łotewskim Kolka, znajduje się cieśnina Kura Kurk, a dalej na wschód – Zatoka Ryska. Od północy cieśnina Soela oddziela Saaremaa od Hiiumy. Położona na zachód od Saaremaa wysepka Muhu odgrodzona jest z kolei cieśniną Väike. Obie wyspy łączy grobla, przez którą przebiega główna droga samochodowa. Łagodny morski klimat i występujące w ogromnych ilościach wapienie – w zagłębieniach których ptaki często wiją gniazda –
stworzyły na wyspie dogodne warunki dla rozwoju fauny i flory. Żyje tu około 200 gatunków zwierząt i ponad 1200 roślin. Rośnie ok. 35 chronionych gatunków storczyków. Każdego roku, wiosną i jesienią, wyspę odwiedzają setki tysięcy migrujących ptaków – lecą z dalekiej i zimnej Północy. Najwięcej przylatuje dzikich gęsi i niemych łabędzi. Obszary chronione to przede wszystkim Park Narodowy Vilsandi oraz klify na północnym wybrzeżu, nizinne tereny podmokłe znajdujące się w zachodniej i południowej części wyspy oraz powstałe po upadku meteorytu jezioro Kaali. Naukowcy przypuszczają, że miało to miejsce ok. 7 tys. lat temu. Aż 40% terytorium wyspy pokrywają lasy. Żyją w nich m.in. norki, zające, lisy i wydry. Wg pochodzących z VIII i X w. skandynawskich sag, wyspę określano wówczas mianem Eysysla. W niemieckich i ruskich źródłach wyspa figuruje jako Oesel – stąd też przez siedem wieków nazywano ją Ozylią. Od 1227 r. wyspą, podobnie jak i całym terenem dzisiejszej Estonii, władał Zakon Kawalerów Mieczowych. Wtedy
też zbudowano w KURESSAARE pierwszy na wyspie zamek biskupi. Wojny toczone między Zakonem i Danią doprowadziły w 1559 r. do sprzedaży Ozylii. Panowanie Danii nie trwało jednak długo, zakończyło się za sprawą wkroczenia wojsk rosyjskich. Czas nie sprzyjał pokojowi – wojska carskie zostały pokonane przez Szwedów i od 1645 r. Saaremaa przynależała właśnie do nich. Szwedzkie czasy skończyły się po wielkiej wojnie północnej. Od 1710 r. Inflanty wraz z wyspami znalazły się w granicach imperium rosyjskiego. Od 1918 r. wyspa należała do niepodległej Estonii, a od 1940 do 1991 r., wraz z całą Estonią, była częścią ZSRR. Na II niepodległość poczekać musiała kolejne pół wieku. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej

[

Kurresaare Liczącemu obecnie 16 tys. mieszkańców miasteczku nie można odmówić uroku. Nie na darmo uważa się je za jeden z najważniejszych kurortów w kraju. Przystrzyżone trawniki, kolorowe, odrestaurowane kamieniczki, wąskie ulice i deptaki, na których stoją dziesiątki donic z bujnymi kwiatami. Kuressaare przeżywa renesans turystyczny. Chętnie przyjeżdżają tu turyści ze Skandynawii, Wielkiej Brytanii i Niemiec – być może dlatego, że miasto nie ustępuje standardem podobnym miejscowościom wypoczynkowych na Zachodzie. Historia miasta Niewielki gród, nazwany przez zakonników Ahrensburg, położony był przy zamku biskupim. Przez wieki dynamicznie się rozwijał, prowadząc handel z innymi osadami. Wymieniano skóry (głównie focze), zboża i miody. W 1563 r. osada otrzymała prawa miejskie z rąk księcia duńskiego, Magnusa von Holsteina. Gdy wyspa
znalazła się w rękach Szwedów, nastąpił rozkwit gospodarki. W XVIII w. odkryto lecznicze właściwości błot występujących na wyspie i Ahrensburg przekształcił się w miejscowość wypoczynkową. Na początku XX w. nadano mu nową, estońską tym razem nazwę – Kuressaare. Niestety, w 1952 r., w okresie okupacji radzieckiej, przemianowano je z kolei na Kingissepa. Taka nazwa utrzymała się do 1988 r. Dwa lata później estońskie Kuressaare, jako pierwsze miasto w Estonii, powołało swój niezależny od Rosjan samorząd. Rok później wyspa należała już do niepodległej Estonii. • ]( \"http://bezdroza.pl\" )Powrót do strony głównej _ Źródło: Bezdroża _