Koszyce - stolica niejedno ma imię

Koszyce nie są stolicą Słowacji, ale miano stolicy posiadają. Jak to możliwe? Dosłownie "przed chwilą" były stolicą światowego hokeja na lodzie - na Słowacji odbywały się Mistrzostwa Świata, a już od stycznia Koszyce będą Europejską Stolicą Kultury 2013. Miasto średniej wielkości gdzie jest 7 wyższych uczelni, 6 teatrów, kina, muzea, galerie i wiele innych atrakcji.

Koszyce z polskiej perspektywy to miasto średniej wielkości. Ale niech pozory nas nie mylą...
Pod względem liczby mieszkańców - jest ich 242.000 - Koszyce są drugim największym miastem Słowacji. Są siedzibą władz kraju koszyckiego, a także centralnym ośrodkiem metropolitalnym aglomeracji koszycko-preszowskiej. Stanowią one również centrum kulturowe, edukacyjne, rekreacyjno-turystyczne, gospodarcze. Położone są w historycznym regionie Abov (20 km od granicy z Węgrami, 80 km od granicy z Ukrainą i 90 km od granicy z Polską). Nazywane są „żelaznym lub stalowym sercem” Słowacji, dzięki największej na Słowacji hucie żelaza, która znajduje się na terenie miasta.

Koszyce są ważnym węzłem drogowym i kolejowym. Krzyżują się tu krajowe i iędzynarodowe drogi i linie kolejowe na osiach pólnoc-południe i wschód-zachód. 6 km na południe od centrum Koszyc leży lotnisko - dawniej wojskowe, obecnie międzynarodowy port lotniczy.

W Koszycach mieści się Trybunał Konstytucyjny Słowacji, siedziba diecezji rzymskokatolickiej. Są miastem uniwersyteckim - działają tu uczelnie wyższe takie jak: uniwersytet, politechnika, akademia weterynaryjna i konserwatorium oraz wydziały bratysławskiej akademii ekonomicznej, nitrzańskiej akademii rolniczej i ružomberskiego uniwersytetu katolickiego. W mieście działa sześć teatrów (w tym węgierski, cygański i filharmonia), osiem kin, cztery muzea (lotnictwa, techniki, wschodniej Słowacji i rzeźby Vojtecha Löfflera), dwie galerie sztuki i trzy biblioteki ( w tym biblioteka naukowa z 3,3 mln woluminów). W mieście działa ogród zoologiczny, ogród botaniczny i planetarium. Drużyna hokejowa z Koszyc jest dwukrotnym mistrzem Czechosłowacji i trzykrotnym mistrzem Słowacji.

Europejska Stolica Kultury 2013
Koszyce konkurowały z trzema innymi słowackimi miastami: Presov, Martin i Nitrą, które także dotarły do ostatniego etapu. Wyboru dokonano podczas spotkania jury we Wrocławiu 9 września 2008. Komisarz UE ds. edukacji, szkolenia, kultury i języków Ján Figel’ (obecnie Minister Transportu, Rozwoju Regionalnego i Turystyki Republiki Słowackiej) pogratulował Koszycom nominacji i wyraził swoją radość z pieczołowitych przygotowań i entuzjazmu, jaki wywołała w tym mieście wizja zostania stolica kultury 2013.

„Stolice kultury odgrywają ważną rolę we wspieraniu naszego bogactwa kulturalnego i naszej kulturalnej różnorodności”, stwierdził Figel i pochwalił starania, które podjęły wszystkie miasta uczestniczące w tej rywalizacji. „To był bardzo trudny konkurs”, dodał Figel. Jest ponadto przeświadczony, że miasta, które ostatecznie nie zostały wybrane odniosą korzyści z zebranych doświadczeń.

Według słowackiego serwisu informacyjnego SK Today przewodniczący międzynarodowego jury Sir Robert Scott stwierdził, że podjęcie decyzji było bardzo trudne. Ostateczny pojedynek rozegrał się między Koszycami i miastem Prešov. Scott wezwał oba miasta do podjęcia współpracy przy wspólnych projektach przygotowywanych na rok 2013.

Słowacki rząd chce wykorzystać okazję, jaką daje wybór Koszyc, nie tylko do promocji tego miasta lecz także całego kraju. Oczekuje się, że rząd przeznaczy fundusze z budżetu państwa na własny wkład w dodatkowe inwestycje w Koszycach. Pozostałe koszty mają pokryć sponsorzy.

Organizacja dużych imprez staje się powoli specjalnoscią Koszyc. O efekty, jakie przyniosły Mistrzostwa Świata w Hokeju zapytaliśmy pana Otto Brixi - pełnomocnika prezydenta Koszyc ds. mistrzostw.

Ilu kibiców odwiedziło Koszyce?
Podczas mistrzostw Koszyce odwiedziło ponad 20.000 turystów, z reakcji których wiemy, że byli oczarowani miastem ale także organizacją całego wydarzenia.

Z jakich usług korzystali?
To zależało od indywidualnego podejścia i możliwości finansowych turystów z poszczególnych krajów. W Koszycach najbardziej poszukiwane były usługi hotelowe wyższego standardu, które były zarezerwowane i wykorzystane w ponad 90%. Goście Koszyc chwalili sobie szczególnie wysoki poziom usług niezależnie od ceny oraz bogaty asortyment propozycji gastronomicznych.
Jak oceniono organizację mistrzostw?

Z naszego punktu widzenia działania organizacyjne miasta wypadły celująco. Wpłynęło to wyśmienicie na promocję miasta i regionu wśród turystów zagranicznych. Oficjalna delegacja IIHF - organizatora mistrzostw - stwierdziła z uznaniem, że Koszyce są miejscem bardzo przyjaznym dla turystów i śmiało mogą organizować wydarzenia o charakterze światowym.

KOSZYCE (KOŠICE)
Drugie pod względem wielkości słowackie miasto KOSZYCE (KOŠICE) są nie tylko centrum Słowacji Wschodniej, ale także sercem regionu Karpat Wschodnich, łącząc w sobie cechy charakterystyczne dla wielu narodów i narodowości. Miasto KOSZYCE (242 066 mieszkańców) leżące nad rzeką Hornad na zachodnim brzegu Kotliny Koszyckiej, o długiej i bogatej historii, w chwili obecnej przeżywa bardzo dynamiczny rozwój. Przez stulecia było najważniejszym ośrodkiem całego regionu, naturalnym centrum handlu, rzemiosła, kultury i edukacji.

Historia
Średniowieczne miasto Koszyce powstało w przybliżeniu w połowie drogi między opactwem a zamkiem. Jego pisemnie potwierdzona historia sięga aż do 1230 roku. W pierwszych dokumentach wspomina się je pod nazwą „Villa Cassa“, z którego powstały kolejne nazwy: łacińska „Cassovia“, niemieckie „Kaschau“, węgierska „Kassa“, i w końcu także słowackie „Košice“.

W 1342 roku miasto uzyskało rangę wolnego miasta królewskiego. Dzień 7 maja 1369 roku jest bardzo ważną datą dla miasta Koszyc. Otóż tego dnia, w Koszycach, jako w pierwszym mieście w Europie, ujrzał światło dzienne dokument, sygnowany przez króla, nadający miastu herb. Aż do czasów współczesnych dzień ten jest obchodzony jako „Dzień miasta Koszyce“. W XV wieku Koszyce, liczące wówczas siedem tysięcy mieszkańców, były drugim pod względem wielkości miastem ówczesnego Królestwa Węgier (pierwsza była Buda / Budín/ a trzecia Bratysława). Koszyce uległy radykalnym zmianom w XX wieku, przy czym zmiany te miały do znacznej miary charakter polityczny. Przede wszystkim miasto stawało się integralną częścią nowych organizmów państwowych. Ostatniego dnia 1918 roku stały się częścią Republiki Czechosłowackiej, z kolei w 1938 roku je na ponad sześć lat włączyły do swojego terytorium Węgry rządzone przez Hortyego.

W kwietniu 1945 roku w Koszycach po raz pierwszy na terenie ojczyźnianym zebrał się rząd czechosłowacki. Wynikiem tego posiedzenia był dokument znany jako Koszycki Program Rządowy, określający powojenny kształt wolnej republiki. Stopniowo zmianom uległy także dalsze atrybuty Koszyc: jego wielkość, struktura narodowościowa oraz ogólny wygląd. Od końca drugiej wojny światowej do końca XX wieku liczba mieszkańców Koszyc uległa podwojeniu. Dla nowych mieszkańców, napływających głównie z terenów wiejskich, wybudowano całkiem nowe dzielnice mieszkaniowe.

Obecnie większość mieszkańców miasta tworzą Słowacy, mniejszości narodowe reprezentują Węgrzy, Czesi i Romowie. Największym zakładem produkcyjnym w Koszycach, i jednym z największych zakładów na Słowacji, stały się Wschodniosłowackie Huty Żelaza (obecnie U. S. Steel), zbudowane poza południowo-zachodnimi granicami miasta.

Zabytki
Prawie wszystkie zabytki Koszyc są skoncentrowane w historycznym centrum miasta, będącym pod względem wielkości powierzchni największym miejskim rezerwatem zabytkowym na Słowacji. Jego centralnym punktem jest wrzecionowaty Rynek Główny, który słusznie uważa się za jeden z najpiękniejszych słowackich rynków. Jest nadzwyczajnie żywą pieszą strefą, otoczoną mnóstwem pięknych zabytkowych budynków. Dominantą miasta i rynku jest gotycka Katedra św. Elżbiety (Dóm sv. Alžbety), który jest największym kościołem na Słowacji a jednocześnie leżącą najdalej na wschód katedrą zachodniego typu w Europie.

Przed północną fasadą katedry wznosi się Wieża Urbana, wybudowana w XIV wieku. Wolno stojąca kapliczka św. Michała, dawna kostnica z końca XIV wieku tworzy wraz z Katedrą św. Elżbiety i Wieżą Urbana zwarty gotycki zabytkowy kompleks. Miejscem najbardziej tętniących życiem w całym mieście, szczególnie w czasie lata, jest przestrzeń leżąca między teatrem a katedrą. Tworzy ją park wraz z grającą fontanną. W części południowej rynku można napotkać średniowieczne mury obronne. Po wejściu do podziemi możemy podziwiać zrekonstruowane fundamenty Bramy Dolnej, które są wykorzystywane jako nietradycyjna galeria i sala koncertowa.

Symbolem miasta Koszyce je również Rzeźba Maratończyka. Przypomina ona fakt, że w Koszycach, każdego roku jesienią, jest organizowany Międzynarodowy Maraton Pokoju, jeden z najstarszych na świecie. W jednym z muzeów zwiedzający mogą podziwiać także sławny koszycki złoty skarb, unikalny zbiór złotych monet z okresu od XV do XVII wieku, o wadze 11 kg, pochodzących z 81 europejskich mennic.

Więcej na: www.najlepszeimprezy.eu