Wyrobienie paszportu i wizy – wszystko, co musisz wiedzieć, ale boisz się zapytać

Pani Bogusia z Warszawy dostała na urodziny wspaniały prezent. Rodzina kupiła jej wymarzone bilety do Australii. Pani Bogusia była przeszczęśliwa, pochwaliła się wszystkim przyjaciółkom i zaczęła planować wakacje życia. Przeczytała i obejrzała niemal wszystko o antypodach (nawet „Australię” z Nicole Kidman i Hugh Jackmanem), a ponieważ nie lubi urzędów, postanowiła najmniej przyjemne, formalne sprawy zostawić na ostatnią chwilę. Za pewnik przyjęła informację, którą znalazła na jednej ze stron internetowych, że na wyrobienie wizy wystarczą dwa tygodnie. Nie wystarczyły. Pani Bogusia dokument otrzymała dopiero po miesiącu, a zmiana rezerwacji lotniczej kosztowała prawie tyle, co sam bilet na samolot. Sytuacja miała miejsce naprawdę, imię bohaterki zostało zmienione. Jeśli planujesz wyjazd poza Unię Europejską i nie chcesz powtórzyć tej historii, zastosuj się do kilku naszych wskazówek.

PASZPORT

• Po pierwsze i najważniejsze, upewnij się, że twój paszport jest ważny. Ale uwaga: ma być ważny w trakcie pobytu i – w wielu przypadkach – również na kilka miesięcy po przekroczeniu granicy. Na przykład w przypadku Egiptu i Turcji polski paszport musi być ważny co najmniej przez 6 miesięcy od daty wyjazdu. Na Dominikanie i Mauritiusie – przez 6 miesięcy od dnia przekroczenia granicy, z kolei na Seszelach i Malediwach paszport musi być po prostu ważny przez cały czas pobytu. Zasady różnią się w zależności od miejsca, w którym zamierzasz spędzić wakacje, od czasu do czasu się zmieniają. Jak się w tym odnaleźć? Oto, co musisz zrobić:

- wchodzisz na stronę internetową Ministerstwa Spraw Zagranicznych
- klikasz w zakładkę „Informacje konsularne”
- w menu wybierasz pole „Polak za granicą”
- po przekierowaniu na odpowiednią stronę w polu wyszukiwania wpisujesz kraj, który cię interesuje, i voilà – wszystkie informacje dostępne od ręki. Odradzamy w tym miejscu korzystanie z informacji dostępnych na rozmaitych forach internetowych, bo nie tylko mogą być dalekie od prawdy, ale również po prostu nieaktualne.

Upewniłeś się, że z paszportem wszystko ok? Przechodzisz do następnej rundy – jeśli potrzeba, możesz zacząć starania o wizę. Jeśli data ważności paszportu się nie zgadza, a chcesz przejść do kolejnej rundy – czytaj dalej.

• Aby wyrobić nowy paszport, nie potrzeba wiele. Wyszukujesz w internecie odpowiednie biuro paszportowe – informacje o adresach punktów znajdziesz na stronach internetowych urzędów wojewódzkich. Np. w przypadku województwa mazowieckiego wchodzisz na stronę Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie. W zakładce „Paszporty” znajdziesz wszystkie potrzebne informacje – i te dotyczące potrzebnych dokumentów, i zdjęć, i opłat paszportowych, i terminów, i miejsca składania wniosków i odbierania paszportów. Przez system elektroniczny możesz również sprawdzić stan realizacji wniosku. Wszystkie te informacje znajdziesz również w witrynie obywatel.gov.pl.

• Pamiętaj, że czas oczekiwania na dokument wynosi do miesiąca. Oznacza to, że minimum na miesiąc i kilka dni przed wyjazdem powinieneś złożyć wniosek paszportowy. Domyślamy się, że nie należysz do wyjątków i jak pani Bogusia nie przepadasz za wizytami w urzędach. Nie odkładaj jednak tego na ostatnią chwilę. *Zwłaszcza, jeśli planujesz *wyjazd w lipcu czy sierpniu. Do urzędów paszportowych w miesiącach wakacyjnych ustawiają się kolejki jak po meble w PRL-u i wówczas nie masz co liczyć na wcześniejszy odbiór dokumentu (oczywiście, jeśli wszystko odbywa się w trybie regularnym, nie przyspieszonym – ten jednak wymaga szczególnych, nagłych okoliczności, którymi wyjazd na urlop zaplanowany przed 4 miesiącami, z pewnością nie jest). Jeżeli już w styczniu wykupiłeś wakacje w czerwcu w Gambii, Tajlandii czy Zjednoczonych Emiratach Arabskich, to najlepiej zaraz po dodaniu wycieczki do koszyka pobiegnij ochoczo do najbliższego biura paszportowego – nie tylko unikniesz kolejek, ale paszport otrzymasz nawet po tygodniu.

• Jeśli starasz się o paszport dla dziecka, zwróć uwagę, że do wydania dokumentu niezbędna jest pisemna zgoda obojga rodziców lub opiekunów ustanowionych przez sąd. Co istotne, przy składaniu wniosku muszą być obecni oboje rodzice (w przypadku trudności uzyskania zgody jednego z rodziców, potrzebne będzie orzeczenie sądu opiekuńczego – śledź nas na bieżąco, wkrótce opublikujemy tekst wyjaśniający krok po kroku, co zrobić w tej sytuacji). Sam dokument może odebrać jedna z osób po okazaniu dokumentu tożsamości.

Paszporty twój i reszty rodziny w ręku? Gratulacje! Jesteś w następnej rundzie, pora zacząć starania o wizę.

WIZA TURYSTYCZNA

• Po pierwsze i najważniejsze: sprawdź, czy podróżując do danego kraju, potrzebujesz wizy turystycznej. W wielu miejscach, np.; w Albanii, Bośni i Hercegowinie, Izraelu, Japonii czy Brazylii, pobyt bezwizowy jest możliwy, gdy trwa do 90 dni. W Indonezji i na Filipinach okres bezwizowy wynosi 30 dni, a w Gruzji okrągły rok. Aby się upewnić, gdzie i jak wygląda sytuacja:

- wejdź na stronę internetową Ministerstwa Spraw Zagranicznych
- kliknij w zakładkę „Informacje konsularne”
- w menu wybierz pole „Z wizą czy bez wizy za granicę?”. Po przekierowaniu na odpowiednią stronę w tabeli znajdziesz wszystkie potrzebne informacje.

Dowiedziałeś się, że by wyjechać na wakacje, nie potrzebujesz wizy? Gratulacje! Przechodzisz do kolejnej rundy i możesz zacząć pakować walizki. W innym przypadku – czytaj dalej.

• Na tym etapie zaczynają się schodki. Każdy kraj to oddzielna historia. Najmniejszy problem jest w przypadku wiz wydawanych praktycznie „od ręki” na granicy lub w porcie lotniczym – przed podróżą do danego kraju nie trzeba wcześniej udawać się do ambasady lub konsulatu. Jeżeli podróżujesz z biurem podróży na przykład do Egiptu, nie masz żadnych powodów do zmartwień, zostaniesz pokierowany do odpowiednich okienek i wszystko odbędzie się sprawnie i bez komplikacji. Nieco gorzej jest w przypadku USA, Australii i innych krajów wymagających wizy przed przybyciem na miejsce. Tu nie ma przeproś. Trzeba wejść na stronę ambasady danego kraju, zapoznać się z dokumentami i procedurami koniecznymi do uzyskania zgody na wjazd i krok po kroczku zrobić, jak nam nakazali.

• Ponieważ największe obawy Polaków zwykle budzi ubieganie się o wizę do USA – zwłaszcza ze względu na bezzwrotną, wcale niemałą (160 dol.) opłatę, którą należy uiścić za rozpatrzenie samego wniosku (nie otrzymanie wizy), uspokoimy tylko, że diabeł wcale nie taki straszny. Na co zwrócić uwagę? Wypełniając formularz, natkniesz się na pewno na pole wymagające niejako wpisania konkretnego celu podróży, wraz z planowanym noclegiem. Często jest to niemożliwe, ponieważ na etapie składania wniosku o wizę nie masz jeszcze konkretnych planów. Jednak bez zmartwień – jeśli zamierzasz zrobić sobie objazdówkę, we wskazanym okienku wpisujesz po prostu „roundtrip”. W polu, w którym masz podać miejsce, gdzie podczas podróży będziesz przebywać (z pełnym adresem i telefonem), możesz śmiało wpisać adres hotelu czy hostelu, który jedynie rozważasz jako docelowe. Sama rozmowa z konsulem to w zasadzie czysta przyjemność. Jeśli składasz wniosek razem z przyjaciółmi, nie zdziw się, jeśli zostaniecie zaproszeni do okienka całą grupą. Nie wierz w legendy o agresywnym „przesłuchaniu”. Jeżeli nie masz na koncie żadnych wybryków kryminalnych, posiadasz pracę lub jakikolwiek inny powód, by wrócić do Polski, raczej nie powinieneś mieć żadnego problemu.

• Na koniec dobra wiadomość: termin ważności wizy zazwyczaj nie pokrywa się z dozwolonym okresem pobytu. Na wizie często określony jest jedynie okres, w którym jej posiadacz może wjechać do obcego kraju. Np. jeżeli wiza uprawnia do wjazdu do obcego kraju do 30 marca br., a dozwolony okres pobytu tam wynosi 3 miesiące, to jeżeli przekroczysz granicę tego państwa przed końcem marca, możesz na jego terenie przebywać do końca czerwca.