Baptysterium Ortodoksów (Rawenna)

Baptysterium Ortodoksów jest najstarszym budynkiem w Rawennie. W 1996 roku został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Baptysterium Ortodoksów – informacje ogólne

Baptysterium Ortodoksów jest nazywane również baptysterium Neona lub baptysterium katedralnym (należało do katedry). Znajduje się przy wielokrotnie przebudowywanej katedrze i Muzeum Arcybiskupim. Przymiotnik "ortodoksów" został nadany dla odróżnienia drugiego baptysterium (ariańskiego), które zostało zbudowane w tym samym czasie.

Baptysterium Ortodoksów – historia

Baptysterium Ortodoksów zostało wzniesione na przełomie IV i V wieku w dawnej łaźni rzymskiej. Biskup Ursus zlecił budowę baptysterium, które ostatecznie zostało oddane do użytku publicznego w II połowie V wieku, kiedy w kościele sprawował władzę biskup Neon. Początkowo baptysterium stanowiło aneks do katedry, która została rozebrana w XVIII wieku i wzniesiono na jej miejscu nowy kościół. Baptysterium przetrwało w praktycznie nienaruszonym stanie. Poza katedrą i baptysterium, na placu stoi również kampanila (dzwonnica przylegająca do kościoła) z X wieku.

Baptysterium Ortodoksów – budowla

Baptysterium Ortodoksów zbudowano na planie ośmioboku nakrytego dachem w stylu namiotowym. W budynku znajduje się osiem okien, a ściany są zrobione z cegieł rudego koloru. Do baptysterium schodzi się schodami, trzy piętra poniżej poziomu ulicy. Wnętrze poddano renowacjom w XIX wieku.

Baptysterium Ortodoksów – mozaiki

W baptysterium Ortodoksów znajdują się piękne mozaiki. Pod kopułą w kole jest mozaika przedstawiająca chrzest Jezusa w Jordanie, obok którego stoi Jan Chrzciciel, a nad głową Jezusa unosi się gołębica. Wokół nich znajdują się wizerunki apostołów. Każdy ma indywidualne cechy (błogosławi lub trzyma w ręku określony przedmiot np. koronę). Na ścianach znajdują się mozaiki otwartych ksiąg i ołtarzy, a także tron z krzyżem (Etimasia), natomiast w niszach okiennych – płaskorzeźby 16 proroków ze Starego Testamentu. Centralnie pod kopułą stoi oktagonalna chrzcielnica, zrekonstruowana z oryginalnych elementów w XVI wieku. Z kolei ambona pochodząca z V wieku została wykonana z jednego kawałka marmuru.

Baptysterium Ortodoksów – inne baptysteria w Rawennie

W Rawennie znajduje się również baptysterium ariańskie wybudowane w V wieku na polecenie króla Ostrogotów Teodoryka. Dzięki jego tolerancji religijnej mogły istnieć w Rawennie dwie odrębne wspólnoty – arianie i ortodoksi.

Baptysterium ariańskie stanowiło część kompleksu, w którego centrum znajdowała się katedra Hagia Anastistis (obecnie jest to kościół Spirito Santo).

Najwspanialszą część baptysterium stanowi wspaniała mozaika na kopule przedstawiająca chrzest Jezusa w Jordanie, którego otaczają apostołowie. Każdy z nich trzyma w ręku koronę. Jedynie św. Piotr ma przy sobie klucze, a św. Paweł – zwój.