Bazylika San Vitale (Rawenna)

Bazylika San Vitale jest jednym z największych zabytków w Rawennie wpisanych na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Bazylika San Vitale – ogólne informacje

Bazylika San Vitale może być nazywana również Bazyliką św. Witalisa (Basilica di San Vitale). Znajduje się przy Via San Vitale 17. Fundatorem kościoła był bizantyjski cesarz Justynian Wielki, który poprzez wybudowanie bazyliki chciał wyeksponować potęgę Bizancjum.

Patronem bazyliki został męczennik Witalis, który służył u Agrykoli. Żył ok. 250 roku. Po nawróceniu Agrykola zwrócił wolność Witalisowi. W czasach panowania Dioklecjana obaj zostali uwięzieni i torturowani. Witalis zginął na oczach Agrykoli, który również został zabity. Pod koniec IV wieku obaj zostali uznani za świętych, a ich relikwie znajdują się w bazylice w Bolonii. Relikwie św. Witalisa są również w kościele św. Franciszka w Warszawie.

Bazylika San Vitale – historia

Budowa bazyliki rozpoczęła się 523 roku. Została zaś ukończona w 548 roku. Pomysłodawcą budowy kościoła na dawnym rzymskim budynku był biskup Ecclesius, zaś głównym sponsorem, Grek Argentarius, który wyłożył pieniądze na mozaiki zdobiące wnętrze bazyliki. Wybudowanie kościoła kosztowało 26 000 sztuk złota.

Bazylika San Vitale – budowla

Bazylika San Vitale został wzniesiona na planie ośmioboku z niszami. Posiada również ośmioboczne obejście zakończone emporami (antresolami wspartymi na kolumnach). Średnica kopuły ma 15,7 m. Do kościoła wchodzi się przez narteks (przedsionek typowy dla budowli bizantyjskich i wczesnochrześcijańskich). Do ołtarza prowadzą arkady. Budowla była wzorowana na wzniesionym w 536 roku kościele św. Sergiusza i Bakchusa w Konstantynopolu. Z kolei San Vitale stał się wzorem dla wybudowania kaplicy pałacowej Karola Wielkiego w Akwizgranie.

Bazylika San Vitale – mozaiki

W kościele San Vitale znajdują się piękne mozaiki z czasów Bizancjum, które znajdują się w prezbiterium bazyliki oraz w absydzie.

W prezbiterium znajduje się 15 medalionów, które są od siebie oddzielone parami delfinów mającymi skrzyżowane ogony. W złotych medalionach zostały przedstawione popiersia Jezusa, dwunastu apostołów oraz św. Gerwazego i Protazego (synów św. Witalisa). W sklepieniu kopuły znajduje się medalion z Barankiem na tle rozgwieżdżonego nieba. Okrąg, z którego wychodzą promienie, podtrzymują czterej aniołowie z wysoko uniesionymi rękami. Na złotych wstęgach siedzą pawie, a w przestrzeniach pomiędzy wstęgami znajdują się motywy roślinne i zwierzęce.

Na ścianach prezbiterium w kościele San Vitale zostały przedstawione sceny ze Starego Testamentu. Dwie sceny obejmują epizody z życia Abrahama: przyjęcie przez Abrahama i Sarę trzech aniołów oraz Abraham stojący z nożem nad klęczącym Izaakiem. Poza tym pojawiają się postaci Mojżesza wchodzącego na górę Synaj po kamienne tablice oraz wypasającego owce, prorok Izajasz, Abel oraz Melchizedek.

W apsydzie w kopule znajduje się postać Jezusa w medalionie, który w lewym ręku trzyma księgę Apokalipsy, a w prawej berło. Jezus siedzi na błękitnej kuli, która jest symbolem globu ziemskiego. Otaczają go archaniołowie, którzy przedstawiają Chrystusowi św. Witalisa i biskupa Eklezjusza. Na ścianach absydy znajdują się dwa orszaki prowadzone przez cesarza Justyniana Wielkiego otoczonego żołnierza z arcybiskupem Maksymilianem przy boku, a także jego żonę Teodorę z damami dworu.