Bouzov - czeski zamek jak z bajki

Zamek Bouzov, wyrastający na wzgórzu pośród lasów, znajdziemy ok. 30 km na północny wschód od Ołomuńca. Powstał na przełomie XIII i XIV wieku, kiedy to podczas intensywnej kolonizacji Moraw, ludzie osiedlali się wzdłuż szlaków handlowych wiodących do Czech. Budowano wówczas m.in. warownie - jedną z nich był Bouzov, który stanął przy trasie kupców wiodącej z Ołomuńca przez Litomyśl do Pragi. Przez ponad trzy stulecia, aż do roku 1696, często przechodził z rąk do rąk i kilka razy był rozbudowywany.

Podczas panowania rodu Vildenberków w XIV wieku przy zamku powstał pierwszy murowany pałac, zabudowania na przedzamczu oraz potężne kamienne mury obronne. W XV wieku, w czasie wojen husyckich, obwarowania się rozrastały, powstał także drugi gotycki pałac z salą rycerską. Jednym z najwybitniejszych budowniczych zamku w tym okresie był wojewoda morawski Hanus Haugvic. To on rozbudował pałace i doprowadził do owalnej zabudowy wokół obiektu głównego. W połowie XVI wieku Bouzov *spłonął, runęła wówczas m.in. wieża. Na początku XVII wieku dokonano remontu, wzniesione zostało także *późnorenesansowe skrzydło.

W 1696 roku rozpoczął się nowy okres w historii Bouzova - na 243 lata trafił w ręce Zakonu Rycerzy Niemieckich, czyli Krzyżaków. Jednak przez pierwsze dwa stulecia nie był trwale zamieszkany i nie odbywały się w nim żadne znaczące remonty czy przebudowy. Nadzieja na zmianę pojawiła się w 1894 roku, kiedy to na wielkiego mistrza został wybrany arcyksiążę Eugeniusz Habsburg. Ten dobrze wykształcony i wspierający sztukę człowiek, któremu bliskie były działania mające na celu ochronę zabytków, zafundował zamkowi drugie życie. Na przebudowę, która trwała w latach 1896-1910 przeznaczył wówczas 20 mln złotych. Bouzovowi został przywrócony średniowieczny, romantyczny wygląd, a w środku urządzono muzeum zakonu oraz letnią siedzibę dla mistrza i jego matki.

Przygotowanie projektu nowego Bouzova zostało powierzone monachijskiemu architektowi Georgowi Josephowi Hauberriserowi. Jego zespół, który specjalizował się w przywracaniu gotyckiego wyglądu zabytkom, przygotował ponad 3 tys. rysunków. Zburzył on część niepasujących zabudowań, aby postawić obiekt przypominający gotyckie zamczyska. Poza bajkową fasadą z wieżą, powstała m.in. najcenniejsza część zamku, czyli neogotycka kaplica z gotyckim ołtarzem, w której znajdują się kamienie nagrobne mistrzów zakonu z lat 1395-1515. Przywrócono blask pałacom i budynkom przedzamcza, zadbano również o dojazd do obiektu i otaczający go park. W takiej formie, jaką uzyskał na początku XX wieku, możemy podziwiać go do dzisiaj.

Architekt zadbał również o wykończenie wnętrz. W zamku znajdziemy imponujące zabytkowe meble, niektóre z nich pochodzą nawet z XV wieku, renesansowe obrazy, piękne malowidła ścienne i rzeźby. Wiele elementów średniowiecznego wyposażenia rekonstruowano. Warto zwrócić uwagę na misternie wykonane kaflowe piece znajdujące się niemalże we wszystkich pomieszczeniach. Zachwycają także boazerie, tapety i drzwi z bogato zdobionymi okuciami. Podczas ostatniej przebudowy w zamku pojawiła się również winda z jadalni do kuchni, zasilany bateriami telefon czy przestrzenna łazienka z wanną, która standardem nie odstępuje nawet współczesnym aranżacjom. Nie pojawiło się natomiast elektryczne oświetlenie, aby zachować klimat sprzed kilku stuleci.

fot. wikipedia.org by Bjalek Michal, licencja CC BY-SA 3.0

W 1939 roku zamek przejęli naziści, a po wojnie przeszedł on na własność państwa. Krzyżacy od 1989 bezowocnie walczą o powtórne przejęcie obiektu. W takiej formie, jaką Bouzov uzyskał na początku XX wieku, możemy podziwiać go do dzisiaj. Jest on udostępniony turystom - przygotowano kilka tras prowadzących przez pomieszczenia reprezentacyjne i mieszkalne zamku, pokazujących elementy fortyfikacji czy zabytkowe instalacje grzewcze i wodne. Jest również możliwość wejścia na wieżę, z której rozpościera się piękna panorama. Dla dzieci przygotowano natomiast w podziemiach zamku wystawę _ Smoki i ich pogromcy _, przedstawiająca naturalnej wielkości smoki z bajek i rycerzy, którzy z nimi walczyli. Bilet wstępu kosztuje 120 koron (ok. 19 zł), z przewodnikiem obcojęzycznym 160 koron (ok. 25 zł). Za wejście na wieżę zapłacimy 60 koron (ok. 10 z). W okresie jesiennym Bouzov można zwiedzać w godz 11-13 w tygodniu i 9-15 w soboty, niedziele i święta.

Urszula Drukort-Matiaszuk/ik