Częstochowa - najsmutniejsze miasto w Polsce
Częstochowa w pierwszej kolejności kojarzy się z Jasną Górą, jednym z ważniejszych miejsc kultu maryjnego na świecie. Jest prawdziwym powodem do dumy - w 2012 roku odwiedziło je 3,3 mln osób z 74 krajów! Niestety władze miasta mają prawdziwy powód do zmartwień w postaci nastawienia mieszkańców. Według ostatniej Diagnozy Społecznej, żyje tu najmniejszy odsetek zadowolonych z życia w naszym kraju - jedynie 3,26 proc. Przyjrzyjmy się bliżej Częstochowie, najsmutniejszemu obecnie miastu w naszym kraju.
Duchowa stolica Polski - Częstochowa
Położone nad rzeką Wartą na południu Polski, w północnej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, prawie ćwierćmilionowe dziś miasto należy pod względem administracyjnym do województwa śląskiego, historycznie natomiast związane jest z regionem Małopolski. Od wieków życie w Częstochowie toczyło się i nadal przebiega w cieniu sławnego w świecie klasztoru i bazyliki z cudownym obrazem Czarnej Madonny na Jasnej Górze, stanowiącego międzynarodowy ośrodek pielgrzymkowy. Jednakże samo miasto ma równie ciekawą historię, jak i współczesność.
Tekst: Tomasz Ławecki, Kazimierz Kunicki, Liliana Olchowik-Adamowska (Kierunek Polska, Wydawnictwo BOSZ)
[
]( http://www.bosz.com.pl/ )
if/pw
Duchowa stolica Polski - Częstochowa
Początki Częstochowy sięgają prawdopodobnie XI w., jednak jej złoty okres rozpoczął się od decyzji księcia Władysława Opolczyka, który ufundował dla zakonu paulinów zespół klasztorny na Jasnej Górze - odtąd miasto żyło i rozwijało się u jej stóp. Od połowy XIX stulecia, w związku z położeniem przy trasie kolei warszawsko-wiedeńskiej, a także ze względu na obecne w najbliższej okolicy rudy żelaza, pokłady wapienia, w Częstochowie *zaczął rozwijać się przemysł: głównie metalowy, włókienniczy i papierniczy. Miasto poszerzyło swoje granice i trzykrotnie zwiększyło liczbę ludności, pod koniec stulecia stając się ośrodkiem *Częstochowskiego Okręgu Przemysłowego.
Duchowa stolica Polski - Częstochowa
W okresie między I a II wojną światową dodatkowo rozwinęło się tutaj rzemiosło pamiątkarskie. W okresie powojennym władze komunistyczne, by zwiększyć udział klasy robotniczej w "klerykalnym" mieście, ulokowały w Częstochowie kombinat metalurgiczny oraz ogólnokrajowe Zjednoczenie Kopalnictwa Rud Żelaza, co zaowocowało szybką budową nowych osiedli mieszkaniowych. Ustrojowa i gospodarcza transformacja Polski rozpoczęta w końcu minionego stulecia zmienia obecnie strukturę przemysłową Częstochowy. Jako pierwsze miasto w Europie Środkowo-Wschodniej Częstochowa otrzymała *Honorową Flagę Rady Europy *oraz główną nagrodę tej organizacji - Prix de l'Europe - za działania na rzecz integracji europejskiej i rozwój współpracy z samorządami miast europejskich.
Duchowa stolica Polski - Częstochowa
Spacer po Częstochowie rozpoczyna się zazwyczaj już po wizycie na Jasnej Górze, a zatem od jej podnóża. Stąd, aż do Starego Miasta, biegnie al. Najświętszej Marii Panny, wytyczona w początkach XIX w. jako droga łącząca wzgórze klasztorne z miastem, która z czasem przekształciła się w promenadę. Otaczają ją reprezentacyjne gmachy instytucji publicznych i klasycystyczne w większości rezydencje miejscowych fabrykantów, o zdobnych fasadach, wykuszach i balkonach. Rewitalizowana współcześnie al. NMP w pełni utrzymała swój historyczny charakter.
Duchowa stolica Polski - Częstochowa
Rozsiadłe na lewym brzegu Warty Stare Miasto zachowało owalny układ urbanistyczny z centralnie położonym Starym Rynkiem; niegdyś otaczały je mury obronne, o których przypominają dziś jedynie fragment bramy w pobliżu kościoła św. Zygmunta i pamiątkowa tablica. Dominuje tu późnoklasycystyczny budynek dawnego ratusza, prostokątny z okrągłą wieżą, zajęty przez Muzeum Częstochowskie, które prezentuje tu m.in. kolekcję militariów oraz XX-wiecznego malarstwa polskiego.
Duchowa stolica Polski - Częstochowa
Gdy mowa o muzeach w tym mieście, warto dodatkowo zwrócić uwagę co najmniej na dwa. Muzeum Archidiecezji Częstochowskiej prezentuje ciekawe zbiory malarstwa i rzeźby sakralnej począwszy od średniowiecza, a także numizmaty i wyroby medalierskie, które ilustrują zarazem historię Kościoła. Hobbystyczny charakter ma natomiast Muzeum Produkcji Zapałek, otwarte w zabytkowej zabudowie fabrycznej z ostatniego ćwierćwiecza XIX stulecia; utrzymano tam oryginalny park maszynowy z napędem parowym, obsługujący wciąż czynną linię produkcyjną z lat 30. XX w. Muzeum stanowi unikat w skali europejskiej, a dodatkowo wzbogacone zostało galerią rzeźb wykonanych z zapałczanego surowca.
Duchowa stolica Polski - Częstochowa
Do najważniejszych instytucji kulturalnych Częstochowy należą: Teatr im. Adama Mickiewicza, filharmonia oraz Ośrodek Promocji Kultury - główny organizator dorocznego Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Sakralnej "Gaude Mater", z udziałem zespołów z Europy, Ameryki, Azji. Melomani mogą na nim posłuchać w oryginalnym brzmieniu muzyki katolickiej i protestanckiej, prawosławnej i żydowskiej, mahometańskiej i buddyjskiej, a nawet andyjskiej. Niedawno Częstochowa, jako pierwsza w kraju, dołączyła do 60 miejscowości na świecie, które mają planetarium wyposażone w najnowocześniejsze cyfrowe systemy projekcyjne.
Duchowa stolica Polski - Częstochowa
Chlubą miasta są jego świątynie, niezależnie od tej najsłynniejszej na Jasnej Górze. Na przedłużeniu al. NMP wznosi się kościół św. Zygmunta, o rodowodzie sięgającym połowy XIV w., odrestaurowany ze zniszczeń II wojny w kształtach barokowych, z niewielkimi elementami pierwotnego gotyku. Z pierwszego ćwierćwiecza zeszłego stulecia pochodzi monumentalna, 100-metrowej długości, trójnawowa archikatedra Świętej Rodziny z grobami częstochowskich biskupów. Świetny przykład stylu rusko-bizantyjskiego daje zbudowana na planie greckiego krzyża XIX-wieczna cerkiew św. Cyryla i św. Metodego, przemieniona w kościół św. Jakuba. W dzielnicy podjasnogórskiej można odwiedzić barokowy kościół św. Andrzeja i św. Barbary, wzniesiony w I połowie XVII w. dla potrzeb klasztornego nowicjatu. Jednonawowa, barokowa świątynia obrosła później wieńcem bocznych kaplic, a w jej pobliżu bije źródełko uznawane przez wiernych za cudowne.
Tekst: Tomasz Ławecki, Kazimierz Kunicki, Liliana Olchowik-Adamowska (Kierunek Polska, Wydawnictwo BOSZ)
Oficjalne wydanie internetowe Wydawnictwa Bosz: www.bosz.com.pl
if/pw
