Unikat na skalę Europy - Góry Stołowe

Ich turystyczna kariera zaczęła się u schyłku XVIII w. i wiązała z wizytami gości możnych i sławnych, pośród których znalazł się i król pruski Fryderyk Wilhelm II, i król poetów Johann Wolfgang Goethe, po którego pobycie pamiątkowa tabliczka z 1790 r. do dziś zresztą się zachowała. Widząc rosnące zainteresowanie swym terenem, energiczny sołtys śródgórskiego Karłowa, Franz Pabel, zbudował drogę na Szczeliniec Wielki z 665 wykutymi w skale schodami i stał się pierwszym sudeckim (a może nawet europejskim?) przewodnikiem dyplomowanym; w 1845 r. wzniesiono zaś schronisko, które funkcjonuje do dziś i pozostaje najstarsze w Sudetach.