Niezwykłe budowle - pałac Dioklecjana, Split, Chorwacja

Pałac Dioklecjana jest jedynym na świecie, który jednocześnie pełnił funkcję miasta. Dał także początek rozwojowi popularnego kurortu Split w Chorwacji. Budowę kompleksu zainicjował cesarz rzymski Dioklecjan, który znany był z wyjątkowego okrucieństwa, ponieważ na jego rozkaz zamęczono tysiące chrześcijan w imię obrony starorzymskich tradycji. Wznoszenie pałacu władca zapoczątkował w 293 r. Miał być domem na starość dla cesarza i jego rodziny. Ta jednak nigdy się tam nie wprowadziła, natomiast inicjator budowy popełnił samobójstwo. Po śmierci władcy budynek był wykorzystywany przez rzymskie elity. Obiekt miał pierwotnie kształt czworokąta o bokach 150 na 180 metrów. Całość otaczały wysokie mury, dodatkowo wzmocnione basztami. W każdej z czterech ścian były potężne bramy wejściowe. Najmniejszą była brama Morska, przeznaczona tylko dla cesarza. Najwyższą budowlą było mauzoleum Dioklecjana. Pałac został zbudowany z białego wapienia z wyspy Brac i cegły wypalanej w Salonie. Ozdobne granitowe kolumny
i niektóre rzeźby pochodzą z Egiptu, zaś marmury z Grecji. Wodę z pobliskiej rzeki Jadro doprowadzał akwedukt, którego część zachowała się do dziś. Obecnie z rzymskiego pałacu pozostały jedynie mury czy mauzoleum cesarza, przebudowane na katedrę. Z południowych apartamentów cesarskich ocalały jedynie zewnętrzna ściana, którą wkomponowano w nadmorski bulwar oraz potężne podziemia. W 1979 r. pałac Dioklecjana wraz z otaczającą go starówką został wpisany na listę UNESCO.