Nie ma cukru w dalmatyńskim złocie

Wybrzeże znane jest ze swoich bezkresnych plaż, nienaruszonych wód, licznych idyllicznych wysp i złotych zachodów słońca, ale czy wiesz, że jest też źródłem całkiem innego i drogocennego złota?

Tak zwanego białego złota. Ma ono postać soli, a przez wieki było głównym produktem i źródłem jednej trzeciej rocznego przychodu Republiki Dubrownickiej (znanej pod nazwą Ragusa) osiąganym z zaledwie jednej solanki! Sól w historii wybrzeża Adriatyku pełniła kluczową rolę gospodarczą i tak jest do dziś. Jej historia jest ciekawa i stanowi kolejną dodatkową atrakcję, którą możesz poznać, gdy postanowisz odpocząć od plaży.

Zacznijmy od najważniejszej solanki, tej w Stonie, której zachwycające kamienne mury zostały wzniesione właśnie na potrzeby ochrony tego drogocennego produktu. Mury są dzisiaj również świetnym punktem widokowym i można z nich oglądać imponujące stońskie solanki, w których rocznie produkowane jest ponad 500 ton soli. Stońskie solanki są najstarsze w Europie, a ich historia liczy ponad 4000 lat dlatego dziś są to największe zachowane solanki w basenie Morza Śródziemnego. Prawdziwy kamień węgielny w produkcji soli.

Nieco dalej na wybrzeżu w okolicy Ninu, gdzie znajduje się najmniejsza katedra na świecie, miała miejsce podobna historia związana z solą, ale z nieco innym zakończeniem, po tym jak Wenecjanie przejęli kontrolę i zamknęli solankę. Tradycja jednak była kontynuowana, a solanka w Ninie z pewnością jest jednym z najbardziej zdrowych miejsc na świecie, laguną otoczoną pięcioma parkami narodowymi. Tak jak w Stonie sól zbierana jest tu ręcznie po procesie, który składa się z pięciu faz. Ręcznie zbierana morska sól zatrzymuje w sobie liczne drogocenne składniki, włącznie z jodem, bromem i potasem. Należy wspomnieć, że ta ręcznie zebrana sól znana jest pod nazwą kwiat soli (od francuskiego "fleur de sel"), ponieważ jej kryształki przypominają płatki kwiatów. Te i inne liczne przedmioty z soli można podziwiać w Muzeum Soli w Ninie, gdy postanowisz odetchnąć od przyjemności w niesamowitym miasteczku Ninie, które samo w sobie jest niczym muzeum.

Jeżeli istnieje wyspa, która może kojarzyć się z solą, to jest nią z pewnością Pag. Wraz ze swoimi unikatowymi warunkami klimatycznymi i słonym powietrzem, które odgrywają rolę w procesie powstawania znanego sera z wyspy Pag (laureata licznych międzynarodowych nagród), jak również cenionej jagnięciny z wyspy Pag.Historia solanek na wyspie Pag zaczyna się najpóźniej w 999 roku, a połączenie wyspy z tym naturalnym białym darem można poznać w niewielkim, ale bogatym w informacje muzeum soli w Pagu. Połączenie sera i kwiatu soli to świetna pamiątka. Dlatego weź głęboki wdech tego słonego powietrza, będzie potrzebny po tym, jak zobaczysz wszystkie widoki, które oferuje Pag, a zapierają one dech w piersiach.

Tak jak to jest w przypadku dużej części produkcji żywności w Chorwacji, proces jej wytwarzania jest w pełni naturalny, jakość jest świetna i to dlatego żywność śródziemnomorska znajduje się na Liście Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

Dlatego w trakcie podróży po przepięknym wybrzeżu chorwackim nie może zabraknąć przysmaków przyprawionych tym białym złotem!