Polska - murale, czyli miejskie dzieła sztuki

Murale od lat są coraz bardziej doceniane i traktowane jako ważny element miejskiego krajobrazu. Nadają charakteru, często zapomnianym i zwyczajnie brzydkim, zakątkom polskich miast. Można je znaleźć na budynkach, murach czy w przejściach podziemnych. Sprawdziliśmy, gdzie warto się wybrać, by zobaczyć najbardziej oryginalne murale w kraju.

Łódź
W Łodzi od kilku lat funkcjonuje Galeria Urban Forms, czyli stała ekspozycja sztuki ulicznej w publicznej przestrzeni miasta. Składa się z ponad 50 wielkoformatowych malowideł umieszczonych na elewacjach budynków głównie w centrum miasta. Tworzą one szlak artystyczny dostępny dla wszystkich mieszkańców i osób odwiedzających Łódź. Przy ul. Kilińskiego 75, w ramach Festiwalu Energia Miasta 2016 powstał mural, którego autorem jest nowojorski artysta - Gaia. Obraz przedstawia mężczyznę fotografującego smartfonem pomnik Tadeusza Kościuszki.
ir

We Wrocławiu murale znaleźć można m.in.: na budynkach starego miasta, uniwersytetu, w Śródmieściu czy pobliżu dworca. Całą boczną ścianę kamienicy na Wyspie Słodowej, czyli maleńkiej wysepce leżącej na Odrze w okolicy wrocławskiego Starego Miasta, zajmuje tajemnicza dama. To biało-czarna postać ubraną w olbrzymią suknię z kłódek i zamków. To dzieło włoskiego rysownika Blu, który jest także autorem jednego z gdańskich murali.

Wizerunek Marii Skłodowskiej - Curie zdobi warszawskie Powiśle przy ul. Lipowej 3. Mural został wykonany przez Good Looking Studio na zlecenie miasta Warszawy w ramach obchodów roku polskiej noblistki w 2011 roku oraz Międzynarodowego Roku Chemii. Jest to jedna z 12 instalacji artystycznych, która przypomina o związku wybitnej Polki ze stolicą. Skłodowska przedstawiona jest w konwencji komiksowej, jako superbohaterka, a dodatkowo ścienne malowidło umieszczone jest w otoczeniu biblioteki uniwersyteckiej, aby podkreślić jej związek z rozwojem nauki. Na obu ramionach wytatuowane ma nazwy pierwiastków - rad i polon - które odkryła.

Na ścianie kamienicy na rogu ulic Śródka i Rynek Śródecki w Poznaniu, zachwyca awangardowy, wykonany w technice 3D, mural zatytułowany "Opowieść śródecka z trębaczem na dachu i kotem w tle". Inicjatorem powstania muralu jest Gerard Cofta, osiedlowy radny zafascynowany fotografią z lat 20. ubiegłego wieku. Obraz wykonali członkowie Fundacji Artystyczno-Edukacyjnej Puenta.

Murale nie tylko ożywiają katowicką przestrzeń, ale także przybliżają sztukę ich mieszkańcom. Wielkoformatowe malowidła zobaczyć można na budynkach i w przejściach podziemnych. Jednym z najciekawszych obrazów, które możemy podziwiać w Katowicach jest ogromnej wielkości - bo wysoki na 4 piętra - włącznik przy ul. Mikusińskiego 5 w dzielnicy Wełnowiec. To znakomity przykład spektakularnego wizualnie dzieła, nasyconego symboliką i niekonwencjonalnym podejściem nowoczesnego street artu do odbiorcy. Autorem dzieła jest hiszpański artysta o pseudonimie Escif.

Gdańsk to istna mekka murali. 54 wielkoformatowe malowidła zdobią ściany szczytowe bloków, a 19 aranżacji wejścia do klatek na osiedlu Zaspa. Ta miejska galeria z jednej strony ożywia przestrzeń osiedla, a z drugiej pozwala zwykłym ludziom na co dzień obcować z wieloma nurtami współczesnego malarstwa monumentalnego. Nietypową atrakcję można zwiedzać na własną rękę, ale także z przewodnikami, którzy z pasją opowiadają o historii osiedla, artystach i wykonanych przez nich pracach. Na ścianach bloków zobaczyć można m.in.: Lecha Wałęsę, Fryderyka Chopina, Czesława Miłosza czy Jana Pawła II. Są też prace, które nawiązują do różnych wydarzeń historycznych czy scen z życia miasta. Na ścianie bloku przy ul. Bajana 5 zobaczyć można przodowniczkę pracy pchającą wózek sklepowy bez dna. Autorem jest niemiecki artysta Klaus Klinger.
ir