Polskie "krzywe wieże"

Na hasło _ krzywa wieża _, niemal każdemu przed oczami pojawia się ta najsłynniejsza, z Pizy. Fakt, budowla jest zadziwiająca i zna ją niemal każdy. Przy 55 metrach wysokości odchylenie od pionu wynosi aż 5 metrów. Zaczęła opadać z jednej strony wkrótce po rozpoczęciu budowy w 1174 roku. I choć w 1990 roku zamknięto ją dla zwiedzających, nie przestraszyło to turystów. Jeśli wierzyć statystykom, włoskie cacko każdego roku przyciąga około 10 milionów ludzi z całego globu. Jednak krzywa wieża z Pizy nie jest jedynym przykładem pochylonego budynku na świecie. Wręcz przeciwnie - konkurencja jest ogromna. Nawet w Polsce znajdziemy co najmniej kilka budowli, które nie trzymają pionu. Niektóre pochyliły się w wyniku zaniechań architektonicznych, inne pod wpływem działania czynników zewnętrznych. Sprawdźmy, gdzie znajdziemy najsłynniejsze.

ml

Zobacz także: Najsłynniejszy w Europie rezerwat archeologiczny

Miejscowa dzwonnica nie bez powodu nazywana jest dolnośląską Pizą. Ma 34 metry wysokości i odchylenie wynoszące aż 2,14 metra. To sprawia, że jest najwyższą krzywą wieżą w Polsce. Nikt nie wie, czy w przyszłości ta liczba się nie zmieni, bowiem podczas pomiarów dokonanych w 1977 roku stwierdzono, że odchylenie wynosi 1,98 m. Nie wiadomo dokładnie, dlaczego wieża uległa pochyleniu. Najprawdopodobniej nastąpiło to późną jesienią 1598 roku, w wyniku wstrząsów tektonicznych, które odnotowano osiem lat wcześniej, a które osłabiły stabilność budowli. Dziś to jeden z najchętniej odwiedzanych zabytków na Dolnym Śląsku. Ciekawy tym bardziej, że po remoncie jej zewnętrznych ścian w 2007 r. pełni funkcję punktu widokowego.

Miano najwyższej w Polsce krzywej wieży dostępnej do zwiedzania uzyskała wieża zamku krzyżackiego. Przeprowadzone w 2008 r. pomiary wykazały, że wieża odchylona jest od pionu w kierunku zachodnim o 106 cm, przy wysokości wynoszącej 34,73 m. Wartość odchylenia może ulec zmianie, ponieważ grunt pod zamkiem przestaje być stabilny. Na szczęście dla zwiedzających, najwyższa krzywa wieża w Polsce pełni funkcję punktu widokowego, z którego rozciąga się wyjątkowa panorama okolicy.

Tutejsza średniowieczna baszta miejska jest chyba najbardziej znaną polską krzywą wieżą. Każdy zwiedzający Toruń trafia pod tą oryginalną, 15-metrową budowlę. Powstała w XIV wieku jako jedna z kilkudziesięciu podobnych baszt w murach obronnych miasta. Jak podają źródła, już w trakcie budowy odchyliła się od pionu - było to prawdopodobnie wynikiem osunięcia się piaszczystego podłoża. Obecnie odchylenie wieży mierzone od pionu wynosi około 146 cm. W przeszłości krzywa wieża pełniła też funkcje mieszkalne, biurowe i restauracyjne. Obecnie w budynku znajduje się kawiarnia i kiosk z pamiątkami.

Powstała w XIV wieku Baszta Kowalska była elementem potężnych kamiennych obwarowań i jednej z czterech bram prowadzących dawniej do Złotoryi. Jej głównym zadaniem była obrona Bramy Górnej, choć na przestrzeni lat służyła również za więzienie miejskie. Wysokość budowli wynosi 22,5 m wysokości. Gołym okiem widoczne jest jej pochylenie. Skąd się wzięło? Być może to wynik zapadnięcia się podziemnych przejść pod złotoryjskim rynkiem. Dzisiaj baszta jest jedną z miejskich atrakcji turystycznych i służy jako punkt widokowy.

Swoją krzywą wieżę ma też Słupsk. Wystarczy spojrzeć na tę w Kościele Mariackim Najświętszej Marii Panny, która odchyliła się od pionu w kierunku zachodnim aż o 89 centymetrów. Pomiary słupskich geodetów potwierdzają przy tym, iż lewy narożnik odchylony jest o 71 cm i że wieża jest lekko skręcona na zachód. By zobaczyć odchylenie, najlepiej patrzyć w stronę kościoła stojąc przy ścianie starej Poczty Głównej. Zresztą sam kościół wart jest większej uwagi. To gotycka budowla o założeniu bazylikowym, wzniesiona w XIV wieku. Masywna sylwetka była wielokrotnie przebudowywana, jednak zachowała gotycki charakter.

ml