Rzeka w Tucholi. Z czego jeszcze słynie region?

Miasto, które użyczyło swojej nazwy jednemu z największych lasów w Europie. Niegdyś siedziba kasztelanii, z której wywodziło się wielu wybitnych Polaków. Stąd pochodził Jacek Pruszcz, pierwszy polski archeolog oraz Bartłomiej Nowodworski, dworzanin Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy, fundator szkoły średniej w Krakowie (Collegium Nowodworskiego).

Centrum Tucholi zachowało średniowieczny układ urbanistyczny z rynkiem i otaczającymi go wąskimi uliczkami. Wschodnią pierzeję zajmuje obszerny, neobarokowy ratusz wybudowany w latach 1890-1914. Rynek otaczają bardzo ładne kamieniczki z XIX i XX wieku. W niektórych miejscach zachowały się fragmenty XIV-wiecznych murów miejskich. W zachodniej części, na murach XIV-wiecznego zniszczonego zamku krzyżackiego, stoi budynek Tucholskiego Domu Kultury. Po wschodniej stronie rynku znajduje się Muzeum Borów Tucholskich. We wschodniej części miasta leży jezioro Głęboczek, nad którym wytyczono miejskie kąpielisko z wypożyczalnią sprzętu wodnego. W lipcu organizowana jest tu największa z lokalnych imprez kulturalnych - Dni Borów Tucholskich, której tradycja sięga Dwudziestolecia międzywojennego. Tuchola jest również głównym ośrodkiem folkloru borowiackiego. Jednym z jego przejawów jest „złoty” haft tucholski.

Tucholski Park Krajobrazowy

To jeden z czterech parków krajobrazowych leżących w obrębie Borów Tucholskich. Osią parku jest rzeka Brda, której 27-kilometrowy odcinek od Woziwody do Piły Młyna, obejmuje rezerwat. To także najpiękniejszy fragment szlaku kajakowego przegrodzony zwalonymi pniami i urozmaicony kamienistymi bystrzami. Lasy, jeziora i rzeki w rejonie Tucholi poznawać można dzięki licznym szlakom turystyki pieszej i rowerowej. Do rezerwatu “Dolina Rzeki Brdy” dojdziemy niebieskim „Szlakiem Brdy”, prowadzącym ze Świtu do Woziwody. Leżą przy nim liczne punkty widokowe, malownicze podmokłe łąki w rejonie ujścia Bielskiej Strugi do Brdy oraz park dendrologiczny w Gołąbku. Południową część parku krajobrazowego można poznać dzięki żółtemu szlakowi z Tucholi do Cekcyna im. Bartłomieja Nowodworskiego. W osadzie Świt, szlak przecina rezerwat “Dolina Rzeki Brdy” w rejonie porośniętym kilkusetletnimi dębami. Końcowe kilka kilometrów trasy biegnie wzdłuż malowniczego wschodniego brzegu Jeziora Cekcyńskiego. W Wierzchlasie, niedaleko
Cekcyna, znajduje się rezerwat „Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego”, istniejący od 1827 roku. Nad brzegami jeziora Mokrz rośnie 4 tysiące cisów, największy to „Chrobry” o obwodzie 2,5 metra. Niezwykłym miejscem Tucholskiego Parku Krajobrazowego jest „bezkolizyjne” skrzyżowanie nurtów Wielkiego Kanału Brdy i Czerskiej Strugi w Fojutowie, w północnej części parku krajobrazowego. Akwedukt kanału, rozpostarty ponad doliną rzeki, to jedyny przykład tego typu rozwiązań inżynieryjnych w Polsce.
W rejonie Fojutowa leżą dwa rezerwaty przyrody: Jezioro Kozie i jezioro Zdręczno, chroniące środowisko śródleśnych, zarastających jezior. Spotkać tam możemy mięsożerne rosiczki. Jednym z większych rezerwatów są Źródła rzeki Stążki, z wywierzyskami o dużym wypływie wód, nazywanymi „Wodogrzmotami Krasnoludków”. Podmokłe lasy i łąki zajmują znaczne obszary krajobrazu Borów Tucholskich. W tym niedostępnym środowisku żyje wiele cennych i zagrożonych wyginięciem gatunków zwierząt, jak choćby wilki czy głuszce. W XVII wieku żyły tu ostatnie tury.

Okolice

Ciechocin – ryglowy kościół z II połowy XVII wieku. Dąbrówka – kościół ryglowy z II połowy XVIII wieku z oryginalnym rokokowym wyposażeniem. Wymysłowo – Muzeum Indian Ameryki Północnej. Cekcyn – wieś letniskowa malowniczo położona nad Jeziorem Cekcyńskim. Zabytkowa zabudowa wiejska z końca XIX wieku. Kościół neogotycki z 1870 roku. Bysławek – klasztor i kościół z XVII wieku powstały po przebudowie starszego dworu. Czarna Woda (poza mapą) – siedziba nadleśnictwa z ekspozycją przyrodniczą Borów Tucholskich. Zachowana chata zrębowa z XIX wieku. Dąbrówka – ryglowy kościół z 2 połowy XVIII wieku z rokokowym wystrojem i wyposażeniem. Raciąż – letnisko w otoczeniu jezior na skraju Borów Tucholskich. Żalno – zespół dworsko-parkowy z dworem zbudowanym w oparciu o renesansową wieżę mieszkalną.

Seria: Miejsca niezwykłe

Tytuł: Zakątki na urlop i weekend

Autor: Dariusz Jędrzejewski

Zobacz inne niezwykłe zakątki Polski