Gorzanów - ruina, która wkrótce może zacząć błyszczeć

Położony na południe od Kłodzka **Gorzanów **szczyci się jednym z najciekawszych na **Śląsku** założeń pałacowo-parkowych. Późnorenesansowa rezydencja jest jednym z najcenniejszych zabytków renesansowych w kraju. Niestety, jak większość tego typu obiektów, pałac z roku na rok popada w coraz gorszą ruinę. Dziś to prawdziwy obraz nędzy i rozpaczy. Czy uda się uratować tę polską perełkę?

Obraz
Źródło zdjęć: © Hannibal Smoke

/ 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

Położony na południe od Kłodzka Gorzanów *szczyci się jednym z najciekawszych na *Śląsku założeń pałacowo-parkowych. Późnorenesansowa rezydencja jest jednym z najcenniejszych zabytków renesansowych w kraju. Niestety, jak większość tego typu obiektów, pałac z roku na rok popada w coraz gorszą ruinę. Dziś to prawdziwy obraz nędzy i rozpaczy. Czy uda się uratować tę polską perełkę?

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

/ 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

Tutejsze założenie pałacowo-parkowe o XVI-wiecznym rodowodzie jest *perłą Kotliny Kłodzkiej *i fenomenem na skalę ogólnopolską, z genialnym wystrojem sztukatorskim włoskich mistrzów i olśniewającymi zdobieniami stropów.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

/ 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

Okazały, renesansowy dwór, czyli główny korpus obecnego pałacu, został wzniesiony najprawdopodobniej po 1554 roku z inicjatywy Heinricha von Ratschin. Miał prawdopodobnie jednotraktowy układ z centralnie usytuowaną wieżą skrywającą klatkę schodową oraz dużą sień. Dwór został, jak się przypuszcza, przebudowany prawdopodobnie w latach 20-tych XVII wieku przez barona von Anneberga, który stworzył w ten sposób dwudziedzińcowe założenie pałacowe, ujednolicone wokół wewnętrznego dziedzińca.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

/ 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

Renesansowe założenie pałacowe zmodernizowano w latach 1653-1657, już na zlecenie hrabiego Johanna Friedricha von Herberstein. Przebudowa zrealizowana została pod kierownictwem wykonawców z pracowni architektonicznej pochodzącego z Lombardii, a projektującego głównie na terenie Czech, Włocha Carl Lurago.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

/ 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

Zmodernizowano zarówno bryłę zespołu pałacowego, jak i wnętrza pałacu, unowocześniono wystrój elewacji i wnętrz w stylu wczesnego baroku. Do dzisiaj zachowały się pięknie polichromowane drewniane stropy (częściowo niestety zniszczone), stiukowe, lustrzane plafony z bogatą dekoracją sztukatorską (w reprezentacyjnych salach pierwszego i drugiego piętra skrzydła wschodniego). Przypuszcza się, że prace te prowadzone były pod kierownictwem Lorenzo Nicelli i Andrei Carove.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

/ 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

Założono tarasy nad skrzydłem zachodnim i północnym oraz wzniesiono nowy hełm na wieży. Nad głównym wejściem od strony dziedzińca zbudowano nowy portal, a na wysokości trzeciej kondygnacji - oddzielono tarasy dekoracyjną ścianą parawanową po północnej i południowej stronie wieży.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

/ 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

Kondygnację o charakterze reprezentacyjnym zachowano na drugim piętrze - zgodnie z lokalną tradycją. W dawnej sieni usytuowano salę terrena, z piękną dekoracją sztukatorską i malarską. Wyjście z niej prowadziło na taras, z którego schody prowadziły do rozległego, kwaterowego ogrodu. W północnym skrzydle pałacu usytuowano kaplicę pod wezwaniem św. Jerzego, którą przekryto sieciowym sklepieniem, pokrytym bogatą, figuralną dekoracją sztukatorską.

/ 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

W XVII wieku założono tu także ogród o regularnych kształtach, który został później przekształcony w park pałacowy. Z tego okresu pochodzi również unikatowy okrągły pawilon ogrodowy, tzw. Grota. Zdobią ją niezwykłej urody stiuki, którymi dekorowane są także wnętrza zamku i pobliskiego kościoła, zintegrowanego planistycznie z całym założeniem.

"Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012.

/ 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

W latach 1900-1906 przeprowadzono prace remontowo-konserwatorskie i unowocześniono m.in. system wodno-kanalizacyjny w pałacu. Zachowano i wzbogacono dekorację elewacji pałacu. Do dzisiaj zachowało się wykonane wówczas sgraffito złożone z pseudociosów i groteski. Wykonano w tynku dekorację szczytów południowego i północnego, a także czterech małych szczytów od strony wschodniej i zachodniej na dachu skrzydła głównego - złożyły się na nią pilatsry, wiązki gzymsów, narożne streczyny, kule i wyobrażenie gryfa.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

10 / 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

W XVIII wieku, gdy śląska linia rodu von Herberstein wygasła, a dobra Grafenort przeszły pod władanie linii styryjskiej - pałac zamieszkały był przez jej członków jedynie okresowo, choć przez cały rok majątek pracował i pozostawał pod opieką zarządcy. W czasach Johanna Friedricha von Herberstein, w latach 1816 - 47 na terenie pałacu działał teatr (do dzisiaj istniejący przykład barokowego, pałacowego założenia teatralnego), w którym wystawiano niewielkie sztuki sceniczne, opery, na które zapraszano nawet miejscową ludność. To tutaj mieszkał okresowo, występował, pisał swoje wiersze i nawet reżyserował przedstawienia Carl von Holtei.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

11 / 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

Po II wojnie światowej w budynku zakwaterowano przesiedleńców z okolic Stanisławowa, zachowane niemal bez zmian założenie pałacowo-parkowe niszczało, było dewastowane, rozkradane. Już w latach 70. wspaniały, renesansowy pałac w Gorzanowie wydawał się być skazany na całkowite zniszczenie.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

12 / 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

W latach 90. XX wieku gmina sprzedała je obywatelce Austrii. Pozostawanie w jej rękach nie uratowało już bardzo zniszczonego zabytku. Dachy zaczęły się walić, stropy - częściowo powycinane, częściowo zawilgocone i przegniłe - także runęły. Mury uległy spękaniom. Kolejny właściciel nie zabezpieczył nieruchomości i tuż po zakupie wystawił ją na sprzedaż.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

13 / 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

W efekcie okazały pałac jest obecnie szokującym muzeum bezmyślnej dewastacji i rabunku oraz indolencji władz, które przez blisko siedem dekad nie potrafiły powierzyć dworu odpowiedzialnemu właścicielowi. Rezydencja Herbersteinów ocalona z wojennej zawieruchy i wciąż niepozbawiona dawnego wdzięku jest dziś strzępem dawnej świetności.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

14 / 14Pałac w Gorzanowie, Dolny Śląsk

Obraz
© Hannibal Smoke

Na szczęście w listopadzie 2012 roku właścicielem kompleksu pałacowo-parkowego została Fundacja Pałac Gorzanów. Przystąpiono do ratowania parku i budynków. Zrekonstruowano i postawiono nowe dachy nad skrzydłem wschodnim i zachodnim, rekonstruowane są stropy, przemurowano ogromną ilość rozspojonych, sypiących się murów. Miejmy nadzieję, że dzięki pracom fundacji dwór w Gorzanowie odzyska daną świetność i blask.

_ Więcej zdjęć można zobaczyć na stronie "Hannibala Smoke'a" - pisarza zaangażowanego w ratowanie zamków i pałaców na Dolnym Śląsku, autora magicznego kryminału "Emplarium", który w internetowym plebiscycie czytelników "Książka zamiast kwiatka" został uznany za książkę roku 2012. _

Wybrane dla Ciebie
Liczba uczestników znacznie przekroczyła milion. Wszyscy wyszli na ulice miasta
Liczba uczestników znacznie przekroczyła milion. Wszyscy wyszli na ulice miasta
Tego się nie spodziewała. Polka pokazała wideo z Halloween w Kanadzie
Tego się nie spodziewała. Polka pokazała wideo z Halloween w Kanadzie
Odkrycie w Mjanmie. Pamięta czasy dinozaurów
Odkrycie w Mjanmie. Pamięta czasy dinozaurów
Kaszubska dynia bije rekord Polski. Klementyna waży tyle, co fortepian koncertowy
Kaszubska dynia bije rekord Polski. Klementyna waży tyle, co fortepian koncertowy
Nie wpuścili chłopca na pokład. Powodem drobiazg w paszporcie
Nie wpuścili chłopca na pokład. Powodem drobiazg w paszporcie
Turyści w końcu się doczekali. "Od kilku dni cały Egipt stoi na baczność"
Turyści w końcu się doczekali. "Od kilku dni cały Egipt stoi na baczność"
Polskie miasto z wyjątkowym tytułem. "To wielka radość"
Polskie miasto z wyjątkowym tytułem. "To wielka radość"
Burza sparaliżowała Pizę. Miasto uruchomiło sztab kryzysowy
Burza sparaliżowała Pizę. Miasto uruchomiło sztab kryzysowy
Najbardziej nawiedzone miejsca. Od Salem po Japonię
Najbardziej nawiedzone miejsca. Od Salem po Japonię
Samolot musiał zawrócić. Wszystko przez jednego pasażera
Samolot musiał zawrócić. Wszystko przez jednego pasażera
Problem na europejskiej wyspie. Mieszkańcy i turyści boją się o życie
Problem na europejskiej wyspie. Mieszkańcy i turyści boją się o życie
Mają dość pijanych turystów. Będą sypały się mandaty
Mają dość pijanych turystów. Będą sypały się mandaty