Szeszupa, Szypliszki i Jaćwingowie czyli Baśniowa Suwalszczyzna
Jest taka zabawa, w którą gramy, gdy nie wiemy, gdzie pojechać na urlop: otwieramy wówczas atlas na losowej stronie i szukamy dziwnych i ciekawych nazw miejscowości. Tym razem los zadecydował, że była to mapa Suwalszczyzny, a tam znaleźliśmy radośnie brzmiące Szejpiszki, Oszkinie i Szlinokiemie. Stawiając kolejne kroki, przechodzimy do miejsca spotkania kilku ważnych kultur.
Suwalszczyzna jest krainą historyczną usytuowaną w północno-wschodniej Polsce. Niegdyś te tereny zamieszkiwało plemię tajemniczych Jaćwingów – dziś zostały po nich tylko ślady w postaci grodzisk i cmentarzysk kurhanowych ukrytych w licznych pagórkach regionu. Nigdzie indziej nie spotkamy się z taką atmosferą. To właściwość regionów przygranicznych: tu współczesność przenika się z echami dawnych dziejów, pozwalając trwać zamierzchłym tradycjom.
Nie bez znaczenia jest wpływ tego miejsca na kształtowanie osobowości. Suwalszczyzna wydała kilkoro ważnych dla polskiej historii i kultury osobowości, m.in. Marię Konopnicką, Andrzeja Wajdę, Edwarda Szczepanika. Gościem tych terenów był również Melchior Wańkowicz, który do tego stopnia upodobał sobie smak regionalnej kuchni, że pochłonął rekordową liczbę kartaczy!
Kraj Jaćwingów wyróżnia się bardzo ciekawym kolorytem. Specyfika lokalna jest efektem spotkania się kilku kultur: rosyjskiej, białoruskiej, polskiej i litewskiej. Tej ostatniej zawdzięczamy ciekawe nazwy miejscowe Rejsztokiemi i Tauroszyszek. Niektórzy doszukują się symbolicznego pojednania tradycji w dwóch trójstykach granic: w Bolciach k. Wiżajn (Polska, Litwa, Rosja)
oraz w Puszczy Augustowskiej na rzece Marysze (Polska, Litwa, Białoruś).
Trudno określić przynależność ziem do jednego państwa. Przed kilkoma wiekami Suwalszczyzna była częścią Księstwa Litewskiego, dziś jej ziemie ciągną się jeszcze poza granicami Polskich na Litwie i Białorusi. Przyjezdne osoby dziwią się tej mozaice tradycji. W samych Suwałkach możemy zobaczyć kompleks cmentarny, na którym spoczywają wyznawcy katolicyzmu, prawosławia, islamu i judaizmu. Suwalszczyzna jest miejscem, w którym do dziś przetrwały tradycje staroobrzędowców; w XVII w. opuścili swoją ojczyznę, obawiając się prześladowań. Przykrym wydarzeniom tamtych czasów zawdzięczamy ciekawe zwyczaje i architekturę. W Wodziłkach i Grabowych Grądach możemy podziwiać tzw. _ molenny _, czyli cerkwie staroobrzędowców.
Znaczna część Polaków kojarzy ten region z najniższymi temperaturami prognozowanymi przez meteorologów z wieczornego bloku wiadomości. I rzeczywiście kraina nazywana jest polskim biegunem zimna. Suwalska zima jest najdłuższa i najsroższa w całej Polsce. W 1928 roku mroźna pora trwała aż do czerwca! Każdy kij ma dwa końce, więc tamtejsze lata są gorące i bardzo słoneczne.
Srogi klimat, w połączeniu z ciekawym, polodowcowym ukształtowaniem terenu dał początek wyjątkowemu w skali kraju ekosystemowi. Jego charakter zwraca uwagę badaczy i turystów z całego świata. Region może pochwalić się niespotykanym bogactwem skarbów przyrody. W jego granicach znajdziemy wiele wartościowych dla środowiska naturalnego gatunków roślin i zwierząt. Zielone płuca Polski – Dolina Rospudy, najgłębsze jezioro Hańcza, czy najkrótsza rzeka żeglowna w całej Europie – Klonownica (500-600 m) to tylko część z atrakcji turystyki krajobrazowej, jakie możemy tam podziwiać. Będą mogli się o tym przekonać uczniowie szkół podstawowych i ponadgimnazjalnych biorący udział w konkursach organizowanych przez Suwalską Izbę Rolniczo-Turystyczną. Nagrodą jest fundowany przez organizatora wyjazd na Suwalszczyznę, połączony z pięciodniowymi warsztatami (szczegóły znajdziecie na stronie wakacjejakzbajki.pl)
.
Na uwagę zasługuje również ciekawa rzeźba terenu będąca efektem dawnych ruchów mas lodu. Główne skupisko form polodowcowych znajduje się w Suwalskim Parku Krajobrazowym (najstarszy kompleks tego typu w Polsce). Piękne, czyste jeziora Pojezierza Suwalskiego oraz sieć rzek to nie lada gratka dla miłośników sportów wodnych, w tym kajakarstwa.
Kraina trójstyków przyciąga nie tylko miłośników przyrody. Rozbudowana infrastruktura turystyczna daje szansę odbycia podróży przez różne oblicza barwnego regionu. Nie brakuje rozrywek dla amatorów sportu i aktywnej rekreacji oraz ofert dla rodzin. Bogata sieć szlaków pieszo-rowerowych, konnych, wodnych pozwoli nam dotrzeć do interesujących miejsc i zabytków. Po zwiedzaniu możemy relaksować się nad brzegiem jednego z 150 jezior lub zafundować sobie emocje w 7 Wioskach Bajek, w parku linowym czy podczas meczu paintballu. Zimą polski biegun zimna otwiera swe bramy przed narciarzami i snowboardzistami! W Polsce jest kilka miejsc, do których można się udać przez bez względu na porę roku, wiedząc, że zawsze czeka tam na nas dobra zabawa. Suwalszczyzna jest jedną z nich.
Tekst: Paulina Staruszniak