Opowieść o kuchni starej stolicy Chin

Specjalność Shaanxi: chleb pita nasączony zupą z jagnięciny

Miasto Xi'an, stolica prowincji Shaanxi, niegdyś nazywana Chang'an, była starożytną stolicą trzynastu dynastii Chin, a dziś jest znanym miastem turystycznym w Chinach. Znajduje się tu tak zwany ósmy cud świata – Terakotowa Armia, która przyciąga turystów z kraju i z zagranicy.

Podczas podróżowania zawsze szukamy smacznych lokalnych przysmaków. To co wyróżnia tę okolicę to świetna kuchnia, a dokładniej słynne danie - chleb pita nasączony zupą z jagnięciny, przekąska będąca niematerialnym dziedzictwem kulturowym oraz wszelkiego rodzaju makarony. Z tego właśnie powodu dziś Xi'an jest często żartobliwie nazywany "stolicą węglowodanów".

Mówi się, że sposób jedzenia chleba pita nasączonego zupą jagnięcą przywędrował starożytnym Jedwabnym Szlakiem. Starożytny Xi'an był punktem, w którym zaczynał się Jedwabny Szlak. Gromadzili się tutaj chińscy i zachodni kupcy, co nie tylko pogłębiało dobrobyt gospodarczy tego miejsca, ale także integrowało różne kuchnie i specjały kulinarne. Arabowie przywieźli do Xi’an chleb pita, kupcy z Azji Środkowej przyprawy, a Chińczycy ugotowali pyszną zupę z jagnięciny i tak narodziła się ta specjalność kulinarna z Shaanxi.

W przygotowaniu tego sławnego dania, uczestniczą klienci. Dostają oni w restauracji chleb pita i sami go rozdrabniają na kawałki, a następnie dodają według uznania do przygotowanej przez szefa kuchni zupy, w której pływają apetyczne plastry jagnięciny lub wołowiny .

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Odkrywając tysiącletnią kuchnię Shaanxi od czasów dynastii Zhou

Ponowne, kulinarne zainteresowanie tą okolicą, wywołała emisja filmu dokumentalnego "Tysiącletnia kuchnia Shaanxi". Ta 6 odcinkowa produkcja sprawiła, ze oczy całego świata skierowały się w stronę niezwykłego kulinarnego świata tej chińskiej prowincji. Film ukazuje bowiem ewolucję kuchni Shaanxi, od czasów dynastii Zhou, aż po dzisiejsze smakowite trendy. Dla wielu widzów, zarówno lokalnych mieszkańców, jak i internautów, to odkrycie było jak podróż w czasie. Okazało się, że kuchnia Shaanxi ma korzenie sięgające tysięcy lat, zaczynając od dynastii Zhou.

Kuchnia Shaanxi powstała w ważnym miejscu narodzin chińskiej cywilizacji. Jej historia sięga czasów dynastii Zhou, która rządziła na tym terenie ponad 3000 lat temu. Na przestrzeni tych lat, kuchnia ta oczywiście przechodziła zmiany, ale dziś można śmiało powiedzieć, że kuchnia Shaanxi jest jedną z najstarszych kuchni w Chinach.

Za czasów panowania dynastii Tang, w VIII wieku naszej ery, w stolicy Chang'an pojawiały się różne potrawy i techniki gotowania pochodzące z całego świata, dlatego kuchnia Shaanxi osiągnęła wtedy szczyt swojego rozwoju. Miejscem, w którym dawni literaci organizowali kulinarne bankiety, był punkt znajdujący się obok wspaniałej Wielkiej Pagody Dzikich Gęsi. To tutaj narodził się najsłynniejszy bankiet kuchni Shaanxi zwany Shaowei, który wydawany był z okazji zdania egzaminu do służby cywilnej lub oficjalnego awansu. Uroczystości i zasady związane z tym bankietem zapisane zostały w wielu dokumentach historycznych.

Odrodzenie oficjalnej kuchni Shaanxi

Czytając dziś zapisy historyczne można wywnioskować, że w czasach dynastii Tang, w czasie pałacowych bankietów, na stołach często pojawiały się owoce morza, między innymi ogórek morski czy uchowiec. Smakołyki przybywały do Chang'an, czyli dzisiejszego Xi'anu, który tysiące lat temu był stolicą czasów dobrobytu, pokonując ogromne odległości. Długi czas transportu powodował, że cesarscy szefowie kuchni, otrzymywali w formie suszonej płetwy rekina, ogórki morskie, uchowce itp. Moczenie i przyrządzanie wywaru było niezbędnymi procesami podczas przygotowywania tych suszonych produktów, ale to właśnie one tworzyły niepowtarzalny smak pałacowych potraw. W późniejszych czasach kuchnię wywodzącą się z cesarskiego pałacu nazwano kuchnią oficjalną.Oficjalna kuchnia Shaanxi wywodzi się z dynastii Zhou i rozkwitła w czasach dynastii Han i Tang, a w czasach późniejszych mocno się rozwinęła. Dopiero jednak pod koniec panowania dynastii Qing została ona systematycznie uporządkowana przez znanych szefów kuchni z Shaanxi. Warto wiedzieć , że składniki wykorzystywane do przygotowywania potraw w oficjalnej kuchni były zawsze najwyższej jakości, a to powodowało, że przygotowanie dań tej kuchni od zawsze było niezwykle pracochłonne i czasochłonne. W związku z tym przed połową lat 80-tych. XX wieku, niezbyt często sięgano po przepisy kuchni oficjalnej. Na stołach zwykłych ludzi prawie nie występowały takie dania. Wysokiej klasy i wykwintna kuchnia oficjalna uległa niemal zapomnieniu podczas historycznych zawirowań, natomiast dania z ulicznych restauracji i ulubione przez mieszkańców zwykłe codzienne potrawy stopniowo stawały się synonimem kuchni Shaanxi.

Wraz z wprowadzeniem polityki reform i otwarcia, rozwinął się biznes i branża turystyczna w prowincji Shaanxi, co przyniosło szansę rozwoju oficjalnej kuchni i odkryto na nowo jej pałacowy bankiet. Od 1990 roku wiele restauracji w Shaanxi zaczęło badać i odradzać ideę starożytnych bankietów. Przez pewien czas oficjalny bankiet, bankiet Qujiang, bankiet długowieczności itp. były wizytówkami kultury i kuchni cesarskiej Shaanxi, która cieszyła się popularnością wśród gości z Chin i z zagranicy. Co ważne w czerwcu 2011 r. oficjalna kuchnia Shaanxi została włączona do trzeciej grupy przedmiotów niematerialnego dziedzictwa kulturowego tego regionu.

Turystyka kulinarna - Yongxingfang oknem na Shaanxi

Dziś turyści pragnący poznać specjalności Xi'an, odwiedzają Yongxingfang. Yongxingfang to popularna dzielnica z restauracjami, która znajduje się wewnątrz starych murów miejskich przy bramie Zhongshan. To miejce, gdzie można poznać przysmaki niematerialnego dziedzictwa kulturowego i uczestniczyć w specjalnych bankietach kuchni Shaanxi, a także podziwiać pokazy sztuki rękodzieła i umiejętności ludowych. Yongxingfang stał się popularnym miejscem wśród turystów, którzy pragną skosztować różnych przysmaków i poznać lokalną kulturę.

Pod koniec 2014 roku, gdy otwarto Yongxingfang, większość gości tej dzielnicy stanowili mieszkańcy i ludzie pracujący w Xi'an, którzy szukali w tym miejscu rodzimych przysmaków i odnajdowali w tutejszych restauracjach smak nostalgii. Wkrótce jednak, wraz z przybyciem dużej liczby turystów, dzielnica Yongxingfang szybko stała się popularna w całych Chinach. Dziś przyjmuje się, że od momentu otwarcia, Yongxingfang odwiedziło ponad 40 milionów turystów.

Kuchnia Shaanxi to nie tylko cudowne smaki, to także podróż przez tysiące lat kulinarnej historii. Yongxingfang, jako kulinarna perła Xi'an, jest miejscem, które nie tylko zaspokoi podniebienia nawet najwybredniejszych smakoszy, ale także zabierze Cię w podróż przez kulturowe dziedzictwo tej fascynującej chińskiej prowincji.