Valletta - najmniejsza stolica Europy

W tej najdalej na południe wysuniętej stolicy Unii Europejskiej mieszka jednak jedynie ok. 6,5 tys. mieszkańców. Jest to także drugie najmniejsze pod względem powierzchni i jedno z najgęściej zaludnionych miast stołecznych w Europie. Od 1980 roku w całości zostało wpisane na listę UNESCO. Mówi się także, że mało jest miejsc na świecie o takim nagromadzeniu obiektów zabytkowych. Poznajcie je lepiej.

Niespełna 400 tys. osób zamieszkuje cztery spośród sześciu wysepek wchodzących w skład Archipelagu Maltańskiego. Jest to obszar należący do Republiki Malty, wyspiarskiego kraju położonego ok 90 km na południe od Sycylii i ok. 290 km na wschód od wybrzeży Tunezji. Większość jego mieszkańców, a także życie społeczno-kulturalne, skupia się w konurbacji miasta Valletta, położonego na wyspie Malta. W tej najdalej na południe wysuniętej stolicy Unii Europejskiej mieszka jednak jedynie ok. 6,5 tys. mieszkańców. Jest to także drugie *najmniejsze pod względem powierzchni *i jedno z najgęściej zaludnionych miast stołecznych w Europie. Od 1980 roku w całości zostało wpisane na listę UNESCO. Mówi się także, że mało jest miejsc na świecie o takim nagromadzeniu obiektów zabytkowych. Poznajcie je lepiej.

Stolica Malty, ze względu na swoje strategiczne położenie, miała za zadanie bronić ostatniego przyczółka chrześcijaństwa przed atakami armii tureckiej. Projekt miasta wykonał - na prośbę papieża Piusa V - uczeń Michała Anioła Francesco Laparelli, uznany inżynier fortyfikacji. Jednocześnie Valletta została pomyślana jako dzieło sztuki architektonicznej. Wysokimi na 50 metrów murami otoczono sieć przecinających się pod kątem prostym ulic z systemem kanalizacji i dostępem do wody. Dzisiaj z tarasów Ogrodów Barrakka rozciąga się przepiękna panorama m.in. na zatokę Grand Harbour i Fort św. Anioła.

Miasto położone jest na półwyspie Sciberras, który z jednej strony oblewają wody Zatoki Marsamxett, a z drugiej Wielkiego Portu - zatoki wykorzystywanej jako przystań od czasów Fenicjan. Znajdują się nad nią m.in. forty św. Anioła i św. Elma. Obszar, który zajmowany jest przez Vallettę, to zaledwie 0,8 km. kw., najmniej spośród wszystkich stolic Starego Kontynentu. Co prawda, na mniejszej powierzchni położony jest Watykan (0,44 km kw.), ale jest on de facto państwem-miastem. Według danych z 2014 roku Valletta zamieszkiwana jest przez 6444 osoby, co daje gęstość zaludnienia wynoszącą 8100 os./km kw.

Malta przez tysiące lat była wielokrotnie podbijana przez silniejszych sąsiadów, dzięki czemu jej historia jest bogata i niezwykle intrygująca. Wszystko zaczęło się 7 tysięcy lat temu - to właśnie wtedy, jeszcze w okresie neolitu, rozwinęła się na wyspie pierwsza cywilizacja. Pierwsze solidne zabudowania powstały 4000 lat p.n.e. - niektóre spośród tych megalitycznych świątyń można do dzisiaj podziwiać na wyspach Gozo i Malta. Są to najstarsze wolnostojące budowle na świecie, które przetrwały do czasów współczesnych. Najbardziej wiekowe jest stanowisko archeologiczneGgantija - czas powstania tamtejszych świątyń określa się na ok. 5800 lat temu. Natomiast najatrakcyjniejszy wizualnie jest kompleks budowli w miejscowości Tarxien, które położone są w pobliżu Valletty. A to dopiero początek uczty, jaką oferuje odwiedzającym stolica Malty.

Valletta jest często nazywana muzeum pod gołym niebem. Wymienienie wszystkich ciekawych i wartych zobaczenia miejsc byłoby niekończącą się wyliczanką. Jej wygląd w dużej mierze został ukształtowany przez rycerzy joanitów. Dzięki okresowi ich bytności na Malcie, możemy do dzisiaj podziwiać potężne fortyfikacje, piękne kościoły i bogate w zbiory pałace. Nawet długi czas panowania na wyspie Wielkiej Brytanii nie złamał wiary jej mieszkańców - są oni współcześnie nazywani najbardziej katolickim narodem Europy.

Miejscem, które obowiązkowo trzeba zobaczyć przybywając do Valletty, jest Konkatedra św. Jana. Patrząc na tę zbudowaną w latach 1573-78 świątynię z zewnątrz, uderza prostota i surowość jej fasady. Ogromny kontrast stanowi dla niej bogate barokowe wnętrze, z ośmioma kaplicami i kolorową marmurową posadzką. Kościół został zaprojektowany dla zakonu kawalerów maltańskich przez jednego z głównych architektów maltańskiej stolicy Girolamo Cassara, który fachu uczył się od już wspominanego asystenta Michała Anioła. W głównym kościele miasta, w jednej z kaplic, warto zobaczyć także obraz "Ścięcie św. Jana Chrzciciela" pędzla Caravaggia.

Valletta to także miasto pałaców. Najwspanialszym z nich jest położony w centrum stolicy Pałac Wielkich Mistrzów. To kolejne z miejsc, którego nie można pominąć będąc w tym mieście. Maltańczycy nazywają go po prostu Il-Palazz (Pałacem). Przez ponad 200 lat pełnił funkcję rezydencji władz zgromadzenia rycerzy św. Jana, a obecnie znajduje się w nim siedziba prezydenta i Izby Reprezentantów. We wspaniałych wnętrzach znajdziemy m.in. unikalne fryzy przedstawiające historię zakonu, portrety wielkich mistrzów, a w zbrojowni gromadzoną przez stulecia kolekcję składającą się z 5 tys. sztuk różnorodnej broni.

Budowlą, o której nie wolno zapomnieć jest także kościół św. Katarzyny, będący parafią mniejszości włoskiej na wyspie. Został zbudowany w 1576 roku przez Zakon Maltański, następnie był przebudowany i powiększony w XVII wieku. Na początku XXI wieku przeszedł gruntowną restaurację. Dekoracja wnętrza została wykonana w dużej mierze przez włoskiego freskanta, caravagionistę Mattiego Pretiego.

Warto pamiętać, że Malta to poza Valletta przede wszystkim piękno przejrzystych wód i lagun przy skalistych wybrzeżach, które docenią zarówno miłośnicy nurkowania, jak i żeglarze. To idealne miejsce dla turystów planujących aktywnie spędzić wakacje nad morzem. Na Maltę dostaniemy się zimą i jesienią tanimi liniami z trzech polskich lotnisk - za bilet zapłacimy od ok. 240 zł w jedna stronę. Z Gdańska, Krakowa i Warszawy (Chopin) dolecimy do Międzynarodowego Portu Lotniczego Malta, jedynego lotniska obsługującego cały archipelag maltański. Znajduje się ono ok. 8 km od centrum miasta Valletta. Czas dojazdu z lotniska do stolicy wyspy to ok. 30 minut. Za dwugodzinny bilet na autobus zapłacimy 1,30 euro (ok. 5,50 zł).

udm/All Inclusive