Angola. Waluta. Język. Wiza. Informacje praktyczne
Angola to długie piaszczyste wybrzeże, które stwarza okazję do kąpieli i leniwego wygrzewania się w słońcu, a lasy tropikalne i sawanna przyciągają miłośników przygód i dzikiej przyrody. Jaka obowiązuje tu waluta? Jaki język? I czy potrzebna jest wiza? Publikujemy informacje praktyczne.
_ *Stolica: Luanda Waluta: kwanza (AOA); 1 USD = 74,85 AOA *(kurs z 10.04.2008) *Język urzędowy: portugalski * _
WIZA I PRZEPISY WJAZDOWE
Władze angolskie wymagają od obywateli RP, bez względu na rodzaj paszportu, wizy pobytowej lub wizy na przejazd tranzytem. Paszport powinien być ważny minimum 6 miesięcy. Wizę pobytową ważną do 30 dni oraz wizę tranzytową można otrzymać w Ambasadzie Angoli w Warszawie lub w innych placówkach dyplomatycznych i konsularnych tego kraju. Należy założyć, że procedura wydawania wizy trwa minimum tydzień, chociaż praktykowany jest tryb ekspresowy za specjalną opłatą. Z reguły wymagane jest udokumentowanie celu pobytu (zaproszenie, dowód opłacenia kosztów pobytu, wykupiony bilet na podróż). Po przyjeździe do Angoli wizę można dwukrotnie przedłużyć o kolejne 30-dniowe okresy, do 90 dni pobytu łącznie. Pobyt bez ważnej wizy jest karany wysoką grzywną i – w przypadku kontroli – nakazem natychmiastowego opuszczenia kraju. Wniosek o wizę na pobyt z prawem do pracy należy składać przed przyjazdem do Angoli, w konsulacie lub ambasadzie. Procedura jego rozpatrywania jest długotrwała.WIZA, PRZEPISY WJAZDOWE. Władze
angolskie wymagają od obywateli RP, bez względu na rodzaj paszportu, wizy pobytowej lub wizy na przejazd tranzytem. Paszport powinien być ważny minimum 6 miesięcy. Wizę pobytową ważną do 30 dni oraz wizę tranzytową można otrzymać w Ambasadzie Angoli w Warszawie lub w innych placówkach dyplomatycznych i konsularnych tego kraju. Należy założyć, że procedura wydawania wizy trwa minimum tydzień, chociaż praktykowany jest tryb ekspresowy za specjalną opłatą. Z reguły wymagane jest udokumentowanie celu pobytu (zaproszenie, dowód opłacenia kosztów pobytu, wykupiony bilet na podróż). Po przyjeździe do Angoli wizę można dwukrotnie przedłużyć o kolejne 30-dniowe okresy, do 90 dni pobytu łącznie. Pobyt bez ważnej wizy jest karany wysoką grzywną i – w przypadku kontroli – nakazem natychmiastowego opuszczenia kraju. Wniosek o wizę na pobyt z prawem do pracy należy składać przed przyjazdem do Angoli, w konsulacie lub ambasadzie. Procedura jego rozpatrywania jest długotrwała.
PRZEPISY CELNE
Wolno wwieźć i wywieźć do 15 tys. USD. W przypadku większej kwoty konieczna jest deklaracja przy wwozie, a przy wywozie – zezwolenie z banku. Nie wolno przywozić i wywozić angolskiej waluty (dokładne kontrole na lotnisku). Przepisy celne zbliżone są do standardów międzynarodowych. Nie wolno wywozić kamieni szlachetnych, kości słoniowej, wyrobów ze skóry krokodyla i węża oraz skorup żółwi. W przypadku wywozu wyrobów rękodzieła artystycznego z drewna, obrazów i innych dzieł sztuki wymagana jest zgoda Ministerstwa Kultury (na wyrobie zostaje przyklejony specjalny znaczek z pieczątką). Niektóre sklepy z pamiątkami sprzedają wyroby z naklejkami zezwalającymi na wywóz. Ograniczenia co do przywozu mieszczą się w standardach międzynarodowych (broń, narkotyki itp.). Zwolnienia z cła dotyczą tylko rzeczy osobistych w ilościach niehandlowych.
MELDUNEK
Należy zgłosić swój pobyt służbom imigracyjnym oraz poinformować o miejscu zamieszkania (na formularzu przekroczenia granicy). Obowiązek zameldowania cudzoziemca spoczywa na hotelu lub osobie prywatnej udzielającej mu gościny. Zaleca się, aby obywatele polscy, ze względu na własne bezpieczeństwo, po przybyciu do Angoli zgłaszali Ambasadzie RP w Luandzie swój pobyt w tym kraju. Władze Angoli wręcz wymagają zaświadczenia o rejestracji konsularnej w przypadku ubiegania się o przedłużenie wizy z prawem do pracy. Zaleca się stałe noszenie dowodu tożsamości, np. poświadczonej urzędowo (w Ambasadzie) fotokopii paszportu z ważną wizą. Oryginał paszportu należy przechowywać w bezpiecznym miejscu.
UBEZPIECZENIE
Nie ma obowiązku wykupienia ubezpieczeń osobowych. Polisy polskich i zagranicznych towarzystw ubezpieczeniowych nie są uznawane za formę gwarancji zapłaty, np. kosztów leczenia. Zaleca się wykupienie polisy, by uzyskać refundację poniesionych wydatków – najlepiej takiej, która obejmuje też koszty ewakuacji chorego. Można wykupić miejscowe ubezpieczenie medyczne.
SZCZEPIENIA I SŁUŻBA ZDROWIA
Wymagany jest dowód szczepienia przeciw żółtej febrze – należy go okazać straży granicznej przy wjeździe do kraju. Angola leży w strefie tropikalnej, w której występują liczne zagrożenia zdrowotne. Największym zagrożeniem jest malaria, występująca w zasadzie na terytorium całego kraju we wszystkich porach roku. Zaleca się stosowanie profilaktyki przeciwmalarycznej. W przypadku pojawienia się wysokiej gorączki, bólu mięśni i głowy oraz objawów przypominających zatrucie pokarmowe (także po powrocie do Polski) należy bezwzględnie zgłosić się do lekarza, ponieważ opóźnienie leczenia malarii może być bardzo niebezpieczne. Aby zmniejszyć ryzyko ukąszeń komarów przenoszących malarię, należy unikać przebywania na zewnątrz po zapadnięciu zmroku oraz nosić odzież zakrywającą ramiona i nogi. Podczas snu należy chronić się pod moskitierą. Zaleca się stosowanie kremów lub aerozoli odstraszających komary. W Angoli odnotowuje się także wysoką zachorowalność na cholerę, żółtaczkę, śpiączkę, gruźlicę, polio i trąd.
Rośnie liczba nosicieli wirusa HIV i osób chorych na AIDS. W związku ze szczególnie dużym zagrożeniem cholerą należy przestrzegać podstawowych zasad profilaktyki i podwyższonych rygorów higieniczno-sanitarnych, a zwłaszcza: często myć ręce, dokładnie odkażać naczynia, owoce i warzywa, używać tylko przegotowanej wody, unikać spożywania ryb i owoców morza i – ogólnie – posiłków w barach i restauracjach, gdzie higiena budzi wątpliwości. Zatrucia pokarmowe zdarzają się bardzo często. Zaleca się spożywanie wyłącznie napojów sprzedawanych w zamkniętych butelkach lub w puszkach.
Pomoc medyczną na odpowiednim poziomie świadczą jedynie prywatne kliniki. Cena wizyty u lekarza to 40–60 USD, dzienny pobyt w szpitalu kosztuje od 500 do ponad 2000 USD. Prywatne szpitale i ośrodki zdrowia żądają wniesienia opłaty przed podjęciem leczenia. Publiczna pomoc medyczna jest świadczona wyłącznie obywatelom Angoli. Nie istnieje pogotowie ratunkowe.
INFORMACJE DLA KIEROWCÓW
Obowiązuje ruch prawostronny. W przypadku pobytu ponad 3-miesięcznego obowiązkowe jest posiadanie miejscowego prawa jazdy, które otrzymuje się na podstawie polskiego prawa jazdy (procedura jest długotrwała). Funkcjonariusze policji bardzo rzadko honorują międzynarodowe prawo jazdy i żądają od cudzoziemców okazania dokumentu miejscowego, podobnie jak firmy wynajmujące samochody. Angolskie prawo jazdy nowego typu jest ważne na obszarze państw Afryki Południowej należących do Południowoafrykańskiej Wspólnoty Rozwoju (SADC). Ubezpieczenie OC jest obowiązkowe.
Nie powinno się podróżować po zmroku. Kierowcy nagminnie oślepiają współużytkowników dróg lub jeżdżą bez dostatecznego oświetlenia oraz niewłaściwie parkują. Należy zachować szczególną uwagę podczas poruszania się po Luandzie o każdej porze dnia ze względu na niebezpieczną jazdę motocykli (motocykliści nie przestrzegają znaków drogowych i świateł!) oraz wymuszanie pierwszeństwa przez kierowców samochodów. Na wielu ulicach są głębokie dziury lub otwarte studzienki kanalizacyjne.
PODRÓŻOWANIE PO KRAJU
Trwa odbudowa dróg, mostów oraz wiaduktów po wieloletniej wojnie domowej. Najlepiej podróżować po kraju samochodem terenowym. Większość dróg jest bardzo zniszczona, a podczas pory deszczowej wiele z nich jest nieprzejezdnych. Jeśli to możliwe, zaleca się jazdę przynajmniej w dwa samochody. Głównym środkiem komunikacji między Luandą a stolicami prowincji nadal są samoloty, chociaż stopniowo uruchamiane są dogodne połączenia autobusowe. Na niektórych trasach autobusy i mikrobusy są przeładowane pasażerami i często zdarzają się awarie. Nie istnieje pasażerski transport morski. Nie ma również dobrej bazy hotelowej.
BEZPIECZEŃSTWO
Po 27-letniej wojnie domowej od 2002 r. w Angoli utrwala się pokój. Jednakże traumatyczne skutki obcowania z przemocą, rozregulowanie mechanizmów kontroli społecznej, bieda, bezrobocie oraz wielkie ilości broni pozostałej po wojnie rodzą przestępczość pospolitą. Do rozbojów dochodzi zwłaszcza w peryferyjnych dzielnicach dużych miast, a także w kilku strefach centrum Luandy oraz na szlakach komunikacyjnych. Spacerując po Luandzie lub poruszając się po tym mieście samochodem, należy zachować zdroworozsądkowe środki ostrożności, pamiętając, że „okazja czyni złodzieja”. Najczęstszym łupem złodziei są telefony komórkowe.
Poważnym niebezpieczeństwem w głębi kraju są miny – pozostałość z okresu działań wojennych. Nie wolno zbaczać z regularnie uczęszczanych dróg. Nie wszystkie pola minowe są wyraźnie oznaczone (dobrze jest zasięgnąć opinii mieszkańców). W prowincji-enklawie Kabinda trwa głęboki, zadawniony konflikt na tle separatystycznym. Rząd podejmuje próby pacyfikacji, które dają pewne, ale jeszcze ograniczone rezultaty. Wzmocniona obecność armii angolskiej nie czyni jednak tego regionu bezpiecznym.
PRZYDATNE INFORMACJE:
• Angola należy do najdroższych krajów świata. Ceny wielu towarów i usług są zaskakująco wysokie (dotyczy to zwłaszcza restauracji, hoteli, wynajmu domów lub mieszkań). Przykładowo, w Luandzie trudno znaleźć miejsce hotelowe w cenie poniżej 100 USD za noc lub restaurację, w której posiłek kosztowałby mniej niż 30 USD.
• Z wyjątkiem kilku luksusowych hoteli płatności kartą kredytową nie są akceptowane. W Luandzie zainstalowano bankomaty obsługujące karty VISA, ale nie ma informacji, czy akceptują karty wystawione poza Angolą. Nie stosuje się czeków podróżnych.
• Dość powszechne jest płacenie banknotami dolarowymi. Akceptowane są tylko banknoty wydane w roku 1996 lub później (tzw. duże głowy).
• Zakaz fotografowania budynków rządowych i wojskowych przenoszony bywa na całą sferę obiektów publicznych. Odpowiedzialni za ich ochronę są często nadgorliwi i nieprzejednani, dlatego lepiej pytać o zgodę przed zrobieniem zdjęcia, aby nie stracić kamery, aparatu lub filmu.
• Podstawowym środkiem komunikacji miejskiej są prywatne mikrobusy (kolor niebieski), zwane mylnie taksówkami. Mikrobusy te bywają przeładowane, często w fatalnym stanie technicznym i ryzykancko prowadzone. W Luandzie istnieje też ograniczony transport autobusowy. Klasycznych taksówek jest niewiele, są bardzo drogie i nie zawsze punktualne (Macontaxi, tel. 222 261 800).
• W Luandzie i w innych miastach występują trudności z zaopatrzeniem w wodę, energię elektryczną i paliwa. Hotele i zamożniejsze domy prywatne mają własne zbiorniki na wodę i agregaty prądotwórcze.
• Telefonia komórkowa jest rozpowszechniona; w Angoli działa dwóch operatorów: Movicel (sieć państwowa) i Unitel (sieć prywatna), przy czym zasięg ich sieci obejmuje tylko stolice prowincji i kilka mniejszych miejscowości. Korzystanie w Angoli z telefonu komórkowego zarejestrowanego w Polsce (roaming) bywa możliwe (warto zasięgnąć informacji u operatora).
• Znaczny procent ludności angolskiej zna urzędowy język kraju, czyli portugalski. Natomiast słaba jest znajomość języka angielskiego. W regionach graniczących z Demokratyczną Republiką Konga dość popularny jest język francuski.