Bułgaria południowo-wschodnia
Klimat regionu w porze letniej jest niezwykle przyjemny. Czasem wprawdzie bywa duszno, ale wiatry wiejące z greckiego wybrzeża niosą miłe orzeźwienie.
Państwo bułgarskie zajmowało w pewnych okresach historii ziemie należące dziś do Grecji, sięgając samego Morza Egejskiego. Rozpościerają się tu żyzne równiny, na których dobrze rozwija się rolnictwo, wznoszą się także góry, wprawdzie niższe niż te w centrum kraju i w jego południowo-zachodniej części, ale kryjące wspaniałe monastyry, które można dziś zwiedzać. 1/1/ samym sercu krainy leży miasto Płowdiw, jej stolica, która pod pewnymi względami może rywalizować nawet z Sofią. Dalej na południe ciągną się Rodopy, naturalna granica z sąsiednimi państwami. Tu skupiają się najbardziej charakterystyczne dla krajobrazu Bułgarii małe wioski. Klimat regionu w porze letniej jest niezwykle przyjemny. Czasem wprawdzie bywa duszno, ale wiatry wiejące z greckiego wybrzeża niosą miłe orzeźwienie.
Płowdiw Pazardżik Sziroka Łyka Smolian Baczkowo Kyrdżali Perperikon
PŁOWDIW
Wzniesiony na obu brzegach Maricy i na siedmiu wzgórzach, Płowdiw jest miastem o wielu obliczach, a każde z nich może zafascynować. Odnajdziemy tu pozostałości po wielu okresach historycznych oraz ślady różnorakich wpływów architektonicznych i kulturalnych, odwiedzimy nowoczesne centrum z ulicami dla pieszych i strefami handlowymi, zachwycimy się starówką, gdzie brukowane uliczki wiją się między domami z XVIII i XIX w. Drugie co do wielkości miasto Bułgarii, stanowiące ważny drogowy i kolejowy węzeł komunikacyjny, jest przede wszystkim uznawane za główny ośrodek sztuki współczesnej, słynny z niezliczonych galerii, które ostro ze sobą rywalizują. A na szczególną uwagę zasługuje w Płowdiwie najstarszy w kraju rzymski amfiteatr.
Zwiedzanie
Muzea i inne zabytki
MUZEUM ETNOGRAFICZNE.
Ul. Dr. Czomakow 2
tel. (032) 625654
Otwarte od wtorku do niedzieli od 9.00 do 12.00 i od 14.00 do 17.30 (zimą do 17.00).
W przestronnym, eleganckim domu Kujumdżiogłu (dawny grecki marszand), o dachu z rzeźbionego drewna, mieści się znakomita wystawa, która obejmuje ponad 40 000 eksponatów. Są to tradycyjne przedmioty z rejonu Rodopów, m.in. tkaniny, biżuteria, stroje, instrumenty muzyczne, dywany (dostępne również w otwartym tu sklepie, ceny: 20-800 BGL).
MUZEUM ARCHEOLOGICZNE.
Pl. Syedinenie 1
tel. (032) 269933
Otwarte od poniedziałku do piątku od 9.00 do 12.30 i od 13.00 do 17.00.
Wstęp: 2 BGL.
Wystawy przedmiotów prehistorycznych (ceramiczne bóstwa z neolitu, odnalezione niedaleko miasteczka Dolnosław), trackich, greckich, rzymskich, bizantyjskich i średniowiecznych. Nie wszystkie zbiory udostępniono zwiedzającym: muzeum zgromadziło podobno 100 000 eksponatów i 350 000 monet.
MUZEUM ODRODZENIA I WYZWOLENIA NARODOWEGO.
Pl. Canko Ławrenow 1
tel. (032) 233350
Otwarte codziennie (oprócz wtorku) od 8.45 do 12.00 i od 14.00 do 17.00.
Wstęp: 2 BGL.
Urządzona w domu Georgiadiego wspaniała wystawa przybliża wydarzenia kwietnia 1876 r. (powstanie przeciwko Turkom).
MECZET DŻUMAJA (MECZET PIĄTKU).
Pl. Dżumaja
Słynny meczet, wzniesiony w XIV w., był otwarty dla niepraktykujących wiernych tylko w piątki - stąd jego nazwa.
WIEŻA ZEGAROWA
Zbudowana w stylu odrodzenia narodowego na jednym ze wzgórz, dominuje nad miejską zabudową.
MECZET IMARET.
Ul. Chan Kubrat
Meczet z 1444 r. należał do najważniejszych w Bułgarii. Wnętrze zdobią wspaniałe orientalne freski.
CERKIEW ŚW. ŚW. KONSTANTYNA I HELENY.
Ul. Syborna 24
Otwarta codziennie od 8.00 do 12.00 i od 13.30 do 18.00.
Cerkiew została wybudowana w 1832 r. przez Petka Boza. Wewnątrz przyciągają wzrok piękne freski i ikony pochodzące z różnych epok.
CERKIEW ŚW. NIEDZIELI.
Ul. Slawejkow 40
Najstarsza cerkiew w Płowdiwie, wzniesiona w XVI w., a odnowiona w 1830 r., kryje cenne ikony. Warto też zajrzeć na przyjemny dziedziniec. Wstęp wolny, ale datki na odnowienie fresków są bardzo mile widziane.
Ruiny trackie i rzymskie
AMFITEATR RZYMSKI.
Na końcu ul. Car Iwajło (na południe od starego miasta) - Dobrze oznaczony na ul. Pułden.
Otwarty codziennie od 9.00 do 17.00.
Wstęp: 3 BGL. Amfiteatr można oglądać przez ogrodzenie, nie płacąc za wstęp, ale nie dostarczy to tylu wrażeń, co zwiedzanie obiektu. Ten imponujący teatr, z którego rozciąga się malowniczy widok na Płowdiw, wzniesiono na początku II w. za rządów cesarza Trajana. Poważnie zniszczony w IV stuleciu, prawdopodobnie na skutek trzęsienia ziemi, całkowicie się zapadł. Przypadkiem odkryto go w latach 60. XX w. Remont amfiteatru zakończył się w 1981 r. Dziś widownia mieści do 3000 osób. Na arenie pod gołym niebem wystawiane są opery, odbywają się koncerty, festiwale ludowe itp. Amfiteatr świetnie widać z kawiarni Atena, znajdującej się tuż nad nim.
RUINY STADIONU RZYMSKIEGO.
Pl. Dżumaja
W okresie świetności stadion mieścił30 000 widzów oglądających wyścigi konne. Do dziś przetrwało jedynie kilka marmurowych fragmentów.
POZOSTAŁOŚCI AKWEDUKTU RZYMSKIEGO.
Ul. Hadżi Dimityr
Są świadectwem wysokiego rozwoju miasta w okresie cesarstwa.
TWIERDZA NEBET TEPE.
Na końcu ul. Dr. Czomakow
Wzniesiona w okresie trackim, została częściowo zniszczona w 342 r. p.n.e. przez wojska macedońskie pod wodzą Filipa II. Do dziś z dawnej budowli zachowało się niewiele, ale warto tu przyjść ze względu na wspaniałe widoki.
PAZARDŻIK
To miasteczko ma niezwykle barwną historię. Założone przez kupców przybyłych z Krymu, szybko stało się - wraz z nadejściem Turków - jednym z najważniejszych w Bułgarii ośrodków handlowych, pozostawiając w tyle nawet Sofię. Tutejszy karawanseraj należał do największych w całym imperium osmańskim. Zamieszkany do lat 60. XX w. głównie przez muzułmanów, Pazardżik dał później schronienie wielu Romom wygnanym z innych miast kraju. To zaważyło na reputacji jego mieszkańców, których teraz Bułgarzy często uważają za złodziei i oszustów. Kto się jednak tam wybierze, odniesie zgoła inne wrażenie, stwierdzi, że wcale w Pazardżiku nie jest niebezpieczniej niż w innych miastach. Poza tym, tyle tu pięknych zakątków, które warto podziwiać.
Płowdiw Sziroka Łyka Smolian Baczkowo Kyrdżali Perperikon
SZIROKA ŁYKA
Uznawane za narodowy rezerwat architektoniczny i etnograficzny, miasteczko jest bez wątpienia najbardziej charakterystyczne dla tego regionu. Tutejsze liceum sztuki ludowej kształci tancerzy i piosenkarzy. Mimo że od kilku lat miejscowość jest również mekką turystów, udało jej się zachować swój spokój i urok.
Zwiedzanie
ZESPÓŁ DOMÓW MIESZKALNYCH
Kilkadziesiąt XIX-wiecznych domów zbudowanychw stylu odrodzenia narodowego.
CERKIEW ZAŚNIĘCIA MATKI BOSKIEJ
Świątynia, którą zbudowano w 1834 r. w ciągu38 dni, kryje przepiękne freski.
SMOLIAN
Wraz z Rajkowem i Ustowem tworzy grupę 3 miasteczek ciągnących się wzdłuż rzeki Czernej, zamieszkanych przez ok. 50 000 osób. Ta aglomeracja leżąca w Rodopach najbliżej Pamporowa, otoczona wspaniałymi skalnymi szczytami i przecięta spływającym z gór potokiem, stanowi świetny punkt wypadowy dla zwiedzania okolic lub górskich wędrówek. Samo miasto Smolian, choć nieszczególnie interesujące, cieszy się rangą ważnego ośrodka kulturalnego za sprawą wielkiego muzeum historycznego i planetarium.
Płowdiw Pazardżik Sziroka Łyka Baczkowo Kyrdżali Perperikon
BACZKOWO
Wioska słynie ze wspaniałego monastyru, zaliczanego przez UNESCO do dziedzictwa światowego. To także świetny punkt wypadowy dla wycieczek i spacerów po okolicach. Góry i otaczająca przyroda robią niesamowite wrażenie. Dotrzemy tu z Płowdiwu przez Asenowgrad (autobusem lub nawet na piechotę).
Zwiedzanie
MONASTYR BACZKOWSKI.
Tel. (093) 327277
Otwarty codziennie od 6.30 do 21.00.
Klasztor ufundował w 1083 r. Jerzy Bakuriani, z pochodzenia Gruzin w służbie cesarza bizantyjskiego Aleksego I Komnena. Założył on wówczas również szkołę i pierwszy szpital przeznaczony dla swych rodaków, służących w armii cesarskiej. Początkowo cały monastyr był dostępny tylko dla mnichów, których ojczystym językiem był gruziński, z czasem zaczęto przyjmować także Bułgarów, którzy w późniejszym okresie zdominowali go. Wszelkie niezbędne informacje znajdziemy w broszurce, którą można kupić za 2 BGL w sklepiku pamiątkarskim wewnątrz klasztoru. Wyczerpująca ilustrowana książka o monastyrze kosztuje 15 BGL. Ossuarium i dawny refektarz wolno zwiedzać jedynie w obecności przewodników (mówią po angielsku, niemiecku i francusku), którzy oprowadzają po klasztorze od wtorku do soboty (3 BGL).
W skład kompleksu klasztornego wchodzą:
CERKIEW ŚW. ŚW. ARCHANIOŁÓW - OSSUARIUM.
Najstarszy budynek monastyru, wzniesiony w XI w. Jego ściany pokrywają freski z XII, XIV i XIX wieków Świątynia pełniła pierwotnie funkcję grobowca dla baczkowskich mnichów.
CERKIEW ŚW. BOGURODZICY.
Główna świątynia monastyru, zbudowana w 1604 r., kryje cudowną ikonę Matki Boskiej, powstałą w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. Niestety, XIX--wieczne freski z czasem poczerniały i nie zostały odnowione. Na uwagę zasługuje ikonostas z XVII w.
CERKIEW ŚW. MIKOŁAJA.
Ozdobiona jest wspaniałymi freskami autorstwa Zachariego Zografa, najsłynniejszego bułgarskiego malarza z okresu odrodzenia narodowego. Warto zwrócić szczególną uwagę na wielce sugestywne przedstawienie Sądu Ostatecznego.
DAWNY REFEKTARZ.
Zbudowany w 1601 r. wraz z klasztorną kuchnią, również jest ozdobiony wspaniałymi freskami, przedstawiającymi m.in. Drzewo Jessego. Z tego samego okresu pochodzi marmurowy stół.
CERKIEW ŚW. TRÓJCY.
Jedyna budowla, która przetrwała najazd turecki. Wzniesiona w XII w., kryje przepiękne freski z 1846 r. Z myślą o turystach urządzono w klasztornych murach 10-osobowe sypialnie i kilka pokoi 3-osobowych. Komu niestraszne spartańskie warunki (nieogrzewane pokoje, brak ciepłej wody w łazienkach), powinien przed przyjazdem telefonicznie zarezerwować miejsce. Nocleg: 10 BGL od osoby.
Płowdiw Pazardżik Sziroka Łyka Smolian Kyrdżali Perperikon
KYRDŻALI
Wokół miejscowości wznoszą się góry z wyjątkowymi formacjami skalnymi, skąd można podziwiać piękne widoki. Kyrdżali, założone przez Turków podobnie jak wiele innych miast regionu, najdłużej pozostało pod panowaniem osmańskim - aż do 1912 r., kiedy to poddało się Bułgarom. Liczyło wówczas 3000 mieszkańców.
Zwiedzanie
BAZYLIKA ŚW. JANA CHRZCICIELA w dzielnicy Wesełczane
Pozostałości bazyliki wzniesionej w XI-XII w., w której w 1998 r. archeolodzy odkryli kompletny grób metropolity z przełomu XII i XIII w.
MUZEUM HISTORYCZNE.
Ul. Republikanska 4
tel. (0361) 24785
Otwarte od wtorku do piątku od 9.00 do 12.00 i od 14.00 do 17.00.
Bogate zbiory przybliżają pierwszych mieszkańców regionu, tureckich okupantów oraz Traków, Rzymian, Bizantyjczyków i Bułgarów.
MECZET
Widoczny z daleka minaret jest częścią wspaniałej budowli, która świadczy o dawnej przynależności miasta do Turcji.
Płowdiw Pazardżik Sziroka Łyka Smolian Baczkowo Perperikon
PERPERIKON
20 km na północny wschód od Kyrdżali, 6 km od wsi Perperek. Ruiny średniowiecznej twierdzy, niegdyś najpotężniejszej we wschodnich Rodopach. Intensywne osadnictwo w tym rejonie datuje się już od czasów trackich. Na potężnej skale, górującej nad okolicą, zachowały się pozostałości trackiej świątyni Orfeusza, w której według legendy kapłani przepowiedzieli przyszłość Aleksandrowi Macedońskiemu - podbój świata i śmierć w wieku 33 lat. W okresie drugiego państwa bułgarskiego w Perperikonie mieściła się siedziba arcybiskupa. Z racji swojego nadgranicznego położenia twierdza wielokrotnie przechodziła z rąk do rąk, aby ostatecznie dostać się w ręce Turków. Wśród zachowanej zabudowy wyróżnia się sześciokątna, kamienna wieża. Perperikon stał się słynny w 2002 r., kiedy to w jego okolicy odnaleziono relikwiarz pochodzący z IX-X w., w którym przechowywano drzazgi pochodzące z krzyża, do którego przybito Chrystusa.