Cagliari - wakacyjny raj na południu Sardynii

Południowa prowincja Sardynii, Cagliari, leży zaledwie 200 mil morskich od Tunezji. Gdy w Europie kończy się powoli lato, tutaj trwa ono w najlepsze.

Miasto portowe Cagliari jest zarówno stolicą prowincji, jak i całej Sardynii. Ma wszystko, czego potrzeba do udanych wakacji. Serce miasta to pocztówkowe Castello z przepiękną, położoną na wzgórzu starówką, z pałacem, wieżami obronnymi, katedrą i tarasami widokowymi. Stąd w stronę portu prowadzą wąskie schodki i uliczki, pełne kafejek i ogródków kawiarnianych, tętniące gwarem do późnych godzin nocnych. Tłumy zapełniają stoliki również przy promenadzie nadmorskiej Via Roma, wiodącej wzdłuż szpaleru palm i rzędów zacumowanych jachtów. Na jednym z siedmiu wzgórz, na których (podobnie jak Rzym) zbudowano miasto, wznosi się bazylika patronki wyspy, Matki Boskiej Dobrotliwej. Cagliari położone jest nad Zatoką Aniołów, otaczają je wzgórza zwane Diabelskim Siodłem, które wspólnie tworzą faktycznie nieziemski krajobraz. Z walką dobra ze złem kojarzy się też symboliczna konstrukcja widoczna z daleka - to nowoczesny most imienia Emanueli Loi - policjantki z Cagliari, która zginęła w ataku
bombowym przeprowadzonym przez mafię w Palermo w 1992 r.

Tekst: Elżbieta Tomczyk-Miczka, www.podroze.pl

Lazurowe morze oddziela od porośniętych makią wzgórz pas białych plaż z miałkiego piasku. Tereny wokół kurortu Pula słyną dziś z talasoterapii - kuracji wodą morską i słońcem. Dzięki imponującej liczbie słonecznych dni południowa Sardynia *słynie także z warzyw (zwłaszcza dorodnych pomidorów), które można kupić wprost "z ogródka", w drodze na niezrównanej urody plaże, np. *Santa Margerita *czy *Tuerredda lub zaskakujące wydmowym pejzażem brzegi wokół Chia. Konkurują z nimi plaże Mari Pintau czy Spiaggia di Solanas przy fenickim miasteczku Villasimius - mekce turystów, z dużym wyborem hoteli, domków i kwater prywatnych. W samej stolicy, Cagliari, zmęczona zwiedzaniem, wybieram się na jedną z najdłuższych plaż włoskich, Poetto, o długości 13 km. Alternatywą dla plażowania jest wyprawa z Cagliari do pobliskich górskich parków narodowych jak Monta Arcosu czy Maidopis, które szczycą się wieloma gatunkami rzadkich zwierząt.

Na podbój miejscowej kuchni wybieram niezwykłe miejsce - zlokalizowane w Orroli muzeum kulinarne z restauracją i hotelem, zwane Omu Axiu (dom rodziny Axiu). Prowadzi go zadziwiająco energiczna, ponad osiemdziesięcioletnia Antonia Vargiu. Zgromadziła ona sprzęty gospodarcze i regionalne pamiątki nawet sprzed 300 lat, a ponadto dzieli się swoją wiedzą podczas warsztatów kulinarnych dla cudzoziemców. Nieopodal, w Maracalagonis, trafiam na równie imponujące rodzinne przedsięwzięcie: ponadstuletni dom *Sa Festa di Casa Atzeri *serwuje gościom regionalną ucztę, po której przychodzi czas na tradycyjny śpiew przy akompaniamencie lokalnego sardyńskiego instrumentu _ launeddas _ oraz wspólne tańce.

Ogromne wrażenie robią rozsiane na wyspie skupiska budowli zwane nuragami, wzniesione pomiędzy 1500 a 500 r. p.n.e. Megalityczne kamienne wieże i barbakany (zbudowane z ociosanych kamieni bez użycia zaprawy murarskiej) archeolodzy przypisują cywilizacji nuorskiej, która osiągnęła największy rozkwit od X do VIII w. p.n.e. Sardyńska nazwa_ nuraghi _ pochodzi od słowa nurra oznaczającego "stos" lub "kopiec", a także "wnęka". Budowle spełniały prawdopodobnie rolę bastionów obronnych lub tymczasowego schronienia dla ludności cywilnej podczas walk. Do najbardziej znanych bastionów zalicza się Su Nuraxi w regionie Marmilla i Nuraghe Losa w prowincji Oristano, gdzie w centrum badań dowiemy się więcej na temat cywilizacji nuorskiej. Spośród ok. 7 tys. nuragów, odkrytych na Sardynii od początku lat 60. ubiegłego wieku, odwiedzam Nuraghe Arrubiu w Orroli, oddalony ponad 50 km na północ od Cagliari. Jego nazwa "czerwony nurag" pochodzi od koloru mchu porastającego kamienie. Są też tzw. studnie czarodziejek,
zalane wodą, w kórych znaleziono metalowe posążki przedstawiające żołnierzy, łuczników, pasterzy. Wzdłuż drogi do Orroli kursuje kolejka wąskotorowa z XIX w.

Kuchnia sardyńska to mój żywioł - kocham owoce morza. W restauracjach jada się tu nie tylko sardynki, w menu pojawiają się bardzo rzadkie specjały, takie jak bottarga - suszona i prasowana ikra ryby cefal, którą po utarciu posypuje się potrawy lub przyrządza jak kuskus. Czarne małże cozze czy dorodne krewetki często podawane są w formie sałatek, w sosach lub z ryżem jako risotto. W menu nie może też zabraknąć wspaniałego sera owczego pecorino sardo. Przysmaki sardyńskie zagryza się cieniutkim plackiem pane carasau, zwanym papierem muzycznym. Ciasto wyrabiane z pszenicy durum, wody i soli, pieczone w piecu rośnie na wielką bulę, którą przebija się i prasuje. Wśród makaronów króluje malloreddus - wygniatany na kształt muszelek na prążkowanym sicie oraz najdelikatniejszy w świecie maccarones de busa, z dodatkiem szafranu. A do tego mirto - likier z mirtu, którym pachnie cała wyspa.

16 i 17.01 obchodzony jest dzień św. Antoniego, który poprzedza słynny sardyński karnawał. W czasie karnawału organizowane są parady, pokazy ognia i fajerwerków. Wokół ognisk odbywają się tradycyjne tańce w okręgu i ucztowanie. Kulminacją zabawy jest Tłusty Czwartek przypadający w 2015 r. 27 lutego.

Podczas barwnej procesji religijnej w Cagliari można posłuchać tradycyjnej muzyki oraz zobaczyć prezentacje wszystkich regionów, bajecznie zdobione wozy zaprzężone w woły, stroje pieszych i konnych z całej Sardynii, sypanie kwiatów przed figurą świętego.

Owce rasy pecora sarda są symbolem regionu (żyje ich tu aż 5 mln!). Strzyżenie odbywa się praktycznie na całej wyspie, bacówki organizują własne imprezy.

Bezpośrednio do Cagliari z Krakowa dostaniemy się linią Ryanair. Loty odbywają się do końca października, prawdopodobnie wiosną będą wznowione. Alitalia lata przez cały rok z przesiadką w Rzymie.

Cagliari: Hotel Italia jest idealnie położony w bocznej uliczce przy Via Roma, niedaleko wybrzeża. Pokój dwuosobowy w cenie 99 euro ze śniadaniem. www.hotelitaliacagliari.com Villasimius: Camping Spiaggia del Riso dysponuje domkami, bungalowami i polem namiotowym. Pole namiotowe od 9 euro za dzień za osobę. www.villaggiospiaggiadelriso.it

Cagliari: Polecam restaurację 2she (via Azuni 44). Dobra kuchnia, dania regionalne i pyszne pizze, szybko i niedrogo. Warto zajrzeć też do Eno (Vico Carlo Felice 10/12, www.enorestaurant.it). Tradycyjna kuchnia, domowe wino i bardzo gościnna obsługa. Orroli: Omu Axiu to rodzinna restauracja i minimuzeum (Via Roma 46, www.omuaxiu.it).

Tekst: Elżbieta Tomczyk-Miczka, www.podroze.pl